Exploseum - jedyne takie muzeum w Europie czeka na zwiedzających w Puszczy Bydgoskiej

Na skraju Puszczy Bydgoskiej znajduje się kompleks siedmiu budynków pofabrycznych, połączonych siecią wąskich tuneli i korytarzy. W fabryce, przeznaczonej do zadań militarnych III Rzeszy, w czasie II wojny światowej pracowało tu blisko 40 tysięcy przymusowych robotników, jeńców i więźniów, którzy wytwarzali trotyl, nitroglicerynę i proch bezdymny. Produkcja ta zaspokajała 1/5 zapotrzebowania armii niemieckiej na froncie wschodnim. Miejsce, o którym mowa to, będące współcześnie pod pieczą Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, Exploseum - Centrum Techniki Wojennej Dag Fabrik Bromberg. Obiekt unikatowy na skalę Europy!

- Na terenie dzisiejszej Polski znajdowało się kilka zakładów produkujących materiały wybuchowe na potrzeby III Rzeszy. Największymi fabrykami była DAG Fabrik Bromberg (Bydgoszcz) oraz DAG Christianstadt (Krzystkowice). Z tym, że jedynie w Bydgoszczy obiekt jest udostępniony zwiedzającym jako muzeum. Exploseum to jedyne muzeum, znajdujące się w dawnej nazistowskiej fabryce zbrojeniowej - wyjaśnia Łukasz Stachowiak z Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.

Warto dodać, że Exploseum znajduje się aż na dwóch szlakach - bydgoskim Szlaku TeH2O oraz ERIH, czyli Europejskim Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.

- Punkty kotwiczne, które są podstawą szlaku ERIH, to obiekty industrialne o ponadregionalnym znaczeniu dla przemysłowej historii Europy i o dużym potencjale turystycznym, spełniające odpowiednie normy jakościowe - przypomina Karol Kantorski i jako koordynator Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O w Bydgoszczy dodaje: - Naszym celem jest przede wszystkim ukazanie industrialnych korzeni miasta oraz zachęcenie turystów i mieszkańców do zwiedzania wszystkich szlakowych obiektów.

Obiekty wyrastają z pagórków Puszczy Bydgoskiej

W Exploseum z powodu obostrzeń pandemicznych z części atrakcji musiano tymczasowo zrezygnować, ale pojawiała się nowa propozycja: zwiedzanie Exploseum alternatywnie, czyli industrialna trasa zewnętrzna.

- Trasa „alternatywna” polega na zwiedzaniu w terenie (wraz z przewodnikiem) strefy NGL. Zwiedzający dowiedzą się od przewodnika, jak wyglądał proces produkcyjny oraz historia tego obiektu. Nie skupiamy się na treściach ekspozycyjnych, lecz właśnie na technologii - opowiada Łukasz Stachowiak z MOB.

- Co najbardziej zaskakuje zwiedzających trasę? - pytamy.
- Największym zaskoczeniem dla zwiedzających jest to, że na własne oczy mogą zobaczyć całą specyfikę budowy budynków linii do produkcji nitrogliceryny. Dużym zaskoczeniem dla zwiedzających jest też ukazanie im specyfiki konstrukcji budynków oraz ich lokalizacja, która miała ułatwiać produkcję oraz kamuflowanie obiektów na terenie Puszczy Bydgoskiej (budynki wyrastają z pagórków w środku lasu) - odpowiada Łukasz Stachowiak.

Za kilka dni wrzesień, a wraz z nim święto Szlaku TeH2O, czyli festiwal Tehofest, który zamiast jednego weekendu, będzie trwał cztery. - Dla bezpieczeństwa turystów i mieszkańców rozłożyliśmy wszystkie atrakcje na przestrzeni całego miesiąca tak, by każdy zainteresowany mógł wziąć udział praktycznie we wszystkich wydarzeniach - wyjaśnia koordynator Szlaku TeH2O .

Na jakie atrakcje Tehofestu można liczyć we wrześniu w bydgoskim Exploseum?

- Przygotowaliśmy dwa wydarzenia. Pierwsze będzie miało miejsce 18 września (sobota) - o godzinie 11 oraz 13 zapraszamy na zwiedzanie Terenowej trasy industrialnej, która jest alternatywną ścieżką. Tydzień później zapraszamy rodziny z dziećmi, w Exploseum odbędą się warsztaty z robotyki, a także dostępna będzie strefa konstrukcyjna LEGO - zapowiada Karol Kantorski, zachęcając do śledzenia profilu Szlaku TeH2O na Facebooku i Instagramie, by być na bieżąco z wydarzeniami Tehofestu.

W planach Centrum Klasycznej Motoryzacji i Historii Techniki

Przypomnijmy, że na początku 2021 roku Muzeum Okręgowe i Stowarzyszenie Bydgoskie Klasyki podpisało list intencyjny w sprawie stworzenia na terenie Exploseum nie tylko siedziby stowarzyszenia, ale zarazem Centrum Klasycznej Motoryzacji i Historii Techniki. W planach jest zagospodarowanie części budynków z tzw. III strefy (magazynowej) na nową część muzeum poświęconą motoryzacji. Zakłada się także przebudowę części terenu Exploseum na parkingi dla zwiedzających. Czy poczyniono już kolejne kroki, które przybliżyłby do realizacji tych planów?

- Z roku na rok Exploseum odwiedza coraz więcej zwiedzających. Zainteresowanie turystów przekroczyło oczekiwania, jakie były zakładane podczas tworzenia projektu rewitalizacji strefy NGL na potrzeby wystawiennicze i muzealne. Niezmiernie cieszy nas takie zainteresowanie ze strony zwiedzających. Plany są dalekosiężne jednak, niestety, inwestycja wiąże się z dużymi środkami finansowymi, które trzeba zabezpieczyć na takie działania - słyszymy w muzeum.