„Klasyka Żywa” wciąż - na scenie teatru i w przestrzeni dźwięku po apokalipsie

Ta przestrzeń zaczyna istnieć dopiero wtedy, gdy wkracza w nią człowiek - odbiorca, który spotyka się z zupełnie nowym doświadczeniem dźwięku. Tak w skrócie można być powiedzieć o instalacji „Post-Apocalypsis”, z którą od soboty w górnym foyer Teatru Polskiego w Bydgoszczy można wejść w interakcję. Bo to właśnie za interaktywną przestrzeń dźwiękową instalacja „Post-Apocalypsis” została nagrodzona kilka miesięcy temu Złotym Medalem na 13. Praskim Quadriennale (to pierwszy od 36 lat Złoty Medal dla Polski!).

- Instalacja była projektowana, m.in., z profesorem Jerzym Gurawskim, którego zmysł przestrzenny bardzo silnie widać w tej pracy - mówi kuratorka instalacji Agnieszka Jelewska, nie ukrywając, że prof. Gurawskiego zaprosiła do współpracy także ze względu na to, iż był jednym ze scenografów Jerzego Grotowskiego - postaci ważnej dla teatru XX w. To wystawiony przez Jerzego Grotowskiego spektakl „Apocalypsis cum figuris” był inspiracją dla instalacji „Post-Apocalypsis”. - O ile jednak w spektaklu u Grotowskiego aktorzy performatorzy grali na pustej scenie wśród widzów, tak w naszej instalacji to odbiorca jest performerem, który uruchamia (ożywia) dziwnie przetworzone przez technologie elementy natury. Stawiamy tezę, że dziś w świecie nie potrafimy już oddzielić tego, co jest naturą a technologią, to z kolei generuje wiele problemów, przed którymi staje współczesny człowiek - wyjaśnia Agnieszka Jelewska.

W przestrzeni „Post-Apocalypsis” elementem natury są drzewa, do których jeśli się zbliżymy, „przemówią” do nas za pomocą specjalnych interfejsów fragmentami tekstów polskich romantyków - Mickiewicza, Norwida, Słowackiego...

- Nie są to jednak fragmenty mówiące o naszej polskości, lecz o relacjach człowieka z naturą i Bogiem. Moim zdaniem, polski romantyzm przewidział pewne zjawiska, z którymi boryka się współczesny człowiek, żyjący w ekosystemie czy raczej technonaturze - dodaje Agnieszka Jelewska.

Na teksty polskich romantyków jest okazja nie tylko inaczej spojrzeć, ale też je usłyszeć - trzeba przyłożyć czoło do interfejsu przewodnictwa kostnego w drzewie, co sprawi, że dźwięk wybrzmi dosłownie wewnątrz ciała odbiorcy. Ale to doświadczenie wymagać będzie od nas wysiłku, bo zagłuszane będzie z zewnątrz zbieranymi na żywo sonifikowanymi danymi pogodowymi z miejsc potencjalnych katastrof (jak Czarnobyl czy Fukushima).

Sobotni wernisaż instalacji odbywa się tuż przed finałem konkursu „Klasyka Żywa”, w którym biorą udział 83 inscenizacje teatralne, odwołujące się do dzieł polskiej literatury, jak „Samuel Zborowski” TPB. Transmisja ogłoszenia wyników konkursu podczas sobotniego spektaklu o 19.00.

Warto dodać, że instalacji towarzyszy polsko-angielska publikacja o tym samym tytule. Książka zawiera teksty realizatorów instalacji, a także recenzje spektakli oraz eseje, m.in., Marii Janion, Dariusza Kosińskiego, Dobrochny Ratajczakowej i Dariusza Szweda. Ich lektura pozwoli zgłębić przekaz odebranych przez nas tekstów w przestrzeni instalacji „Post-Apocalypsis”.

„Post-Apocalypsis” możemy odbierać jako jedni z pierwszych, ponieważ przed Bydgoszczą instalacja prezentowana w kraju była tylko w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu. Jak nam zdradziła kuratorka instalacji, „Post-Apocalypsis” w nowym roku wyruszy do kolejnych miast - będzie gościć, m.in., Krakowie, Katowicach czy Poznaniu. Realizatorzy instalacji będę też chcieli pokazać ją w Europie, np. w Niemczech. W Teatrze Polskim w Bydgoszczy „Post-Apocalypsis” czynne będzie codziennie od 28 listopada do 15 grudnia, wstęp wolny.

Kuratorka instalacji: Agnieszka Jelewska, projektant przestrzeni: Jerzy Gurawski i ARPA (Architektoniczna Pracownia Autorska Jerzego Gurawskiego), experience designer: Michał Krawczak, sound designer: Rafał Zapała, interaction designer: Paweł Janicki, interactive system engineer: Michał Cichy, producent wykonawczy: Anna Galas-Kosil (Instytut Teatralny), koordynator: Edyta Zielnik (Instytut Teatralny).

Organizatorami wydarzenia są Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Teatrem Polskim im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy.

Kiedy? Gdzie? Za ile?
28 listopada (sobota) godz. 17.00 - otwarcie instalacji w TPB zainauguruje spotkanie z twórcami: Agnieszka Jelewska, Michał Krawczak, Michał Cichy, Paweł Janicki oraz dyrektorem Teatru Polskiego Pawłem Wodzińskim.

Najbliższe pokazy spektaklu „Samuel Zborowski”:
27.11. (pt.) g. 19.00
28.11. (sob.) g. 19.00 - Finał konkursu „KLASYKA ŻYWA” w ramach obchodów 250-lecia TEATRU PUBLICZNEGO w POLSCE
29.11. (ndz.) g. 19.00