Grudzień z Rejewskim w Bydgoszczy. Moc atrakcji na 90. rocznicę złamania kodu Enigmy!

Jak zwraca uwagę wiceprezydent Iwona Waszkiewicz, Mariana Rejewskiego mieszkańcom Bydgoszczy przedstawiać nie trzeba - postać wybitnego matematyka i kryptologa jest nam doskonale znana, bo to przecież bydgoszczanin. Ale w kraju i na świecie nie wszyscy wiedzą, że ta genialna i ważna postać pochodzi z Bydgoszczy.

- Rok 2022 jest znakomitym czasem na upamiętnienie Mariana Rejewskiego, gdyż w tym roku (w grudniu - przyp. red.) przypada 90. rocznica złamania szyfru „Enigmy”. Bydgoszcz chce zaakcentować tę rocznicę właśnie dlatego, że Marian Rejewski jest bydgoszczaninem, jesteśmy z niego bardzo dumni, jest naszą wizytówką na cały świat. Stąd akcja „Grudzień z Rejewskim”, która jest wspólnym pomysłem Miasta Bydgoszczy i wielu instytucji, by zaprosić na cykl wydarzeń przybliżających postać Mariana Rejewskiego i wszystko to, co jest związane z pracą naszego słynnego matematyka i kryptologa - wyjaśnia wiceprezydent Bydgoszczy Iwona Waszkiewicz.

Już w najbliższą sobotę, 3 grudnia, wszyscy mieszkańcy i turyści zaproszeni są do Młynów Rothera w Bydgoszczy na oficjalne otwarcie wystawy „Grudzień z Rejewskim. 90. rocznica złamania szyfru Enigmy”, które towarzyszyć będzie wiele atrakcji.

- Rozpoczniemy o godzinie 16 przed głównym wejściem do Młynów Rothera pokazem mappingu 3D, multimedialnej prezentacji na powierzchni blisko 400 metrów kwadratowych, udostępnionej nam przez Centrum Szyfrów Enigma z Poznania. To opowieść o Enigmie i trzech kryptologach, którzy złamali szyfr tej maszyny - zapowiada Łukasz Krupa, dyrektor Biura Promocji Miasta i Współpracy z Zagranicą, dodając, że przez cały weekend (sobotę i niedzielę, 3 i 4 grudnia) mapping będzie w zapętleniu wyświetlany w godz. 16-20.

Po multimedialnym pokazie w sobotę o godz. 16.30 na 3. piętrze Młynów Rothera nastąpi oficjalne otwarcie wystawy, podczas którego gości witać będą statyści w strojach z czasów wojny, na czele z samym Marianem Rejewskim i jego małżonką.

- Będziemy mogli zobaczyć przekrojową wystawę planszową o Marinie Rejewskim – od narodzin do jego pośmiertnego uhonorowania, przygotowaną przez pułkownika Jerzego Lelwica z Muzeum Wojsk Lądowych. Zresztą, płk Lelwic przez weekend będzie oprowadzać po wystawie (3 XII o godz. 16.30 i 4 XII o godz. 15) oraz opowiadać o Marianie Rejewskim i łamaniu szyfrów Enigmy (wykłady: 3 XII o godz. 18 i 4 XII o godz. 17). Ponadto, będą prezentowane materiały audiowizualne, a także „pokój Rejewskiego”, gdzie chcemy pokazać pamiątki, rekwizyty, które są z nim związane - mówi dyrektor Łukasz Krupa.

Na wystawę w Młynach część swych pamiątek udostępniła Szkoła Podstawowej im. Mariana Rejewskiego w Białych Błotach. Placówce słynny matematyk i kryptolog patronuje od lutego 2020, a gościem honorowym uroczystości nadania imienia i sztandaru była córka Mariana Rejewskiego - Janina Sylwestrzak.

- W naszej szkolnej Izbie Tradycji Enigma zgromadziliśmy wiele pamiątek związanych z Marianem Rejewskim, w tym replikę „Enigmy” - mówi Magdalena Wolska, nauczycielka historii oraz WOS-u w SP w Białych Błotach.

- Wierna kopia (1:1) maszyny szyfrującej „Enigma” została zbudowana na podstawie oryginału, które znajduje się w Muzeum Historii Torunia i była już prezentowana w senacie RP, a także w Brukseli. Twórcami tej kopi są: nauczyciel Mirosław Donarski - obecny dyrektor SP w Łochowie, profesor informatyki ZSE w Bydgoszczy Jerzy Truszkowski, a także nauczyciele, uczniowie, rodzice i jeden z bydgoski zakładów, który wyprodukował metalowe elementy - dodaje Zdzisław Napora, emerytowany były dyrektor Gimnazjum Publicznego w Białych Błotach i wicedyrektor SP im. M. Rejewskiego w Białych Błotach.

Warto dodać, że na wystawę w Młynach Rothera bogaty zbiór materiałów poświęconych Marianowi Rejewskiemu udostępniła także Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy ze swych Zbiorów Specjalnych i Pracowni Regionalnej.

- Jeśli ktoś chciałby zapoznać się z jeszcze większym zasobem materiałów lub napisać pracę o Marianie Rejewskim, to zapraszam do naszej Pracowni Regionalnej, gdzie mamy przygotowaną kwerendę - zachęca Krzysztof Gonia, dyrektor WiMBP w Bydgoszczy.

Również same Młyny Rothera w dniu otwarcia wystawy, czyli 3 grudnia, zapraszają na interesujące wydarzenia towarzyszące, jak np. o godz. 12 na wykładMatematyka plus inżynieria – dwie rewolucje, które umożliwiły triumf nad Enigmą, jaki wygłosi dr Marek Grajek, który... - Jest informatykiem, historykiem, dziennikarzem. Specjalizuje się w historii służb specjalnych. Człowiek, którego bardzo trudno namówić na wykład – to znakomity ekspert w temacie Enigmy i Mariana Rejewskiego - rekomenduje Sławomir Czarnecki, dyrektor Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera.

Tego samego dnia o godz. 14 w Młynach półgodzinne widowisko dla widzów w każdym wieku pt. Enigmatic. - Artyści Mimezis Art proponują opowieść o Rejewskim w formie etiudy nowocyrkowej. To jest coś, czego nikt wcześniej nie robił. Propozycja warta zobaczenia - zapewnia dyrektor Sławomir Czarnecki.

Natomiast o godz. 15 - również w sobotę w Młynach Rothera - wykład i warsztatyAktywność w mediach społecznościowych – szansa czy zagrożenie dla demokracji? dr Agnieszki Pazderskiej, adiunkt w Katedrze Myśli Politycznej i Ruchów Społecznych na UKW w Bydgoszczy. - Chcemy pokazać, że postać Mariana Rejewskiego jest dla nas także kontekstem do tego, by mówić o współczesności, cyberbezpieczeństwie i tym, co obecnie dzieje się na świecie - wyjaśnia dyrektor Sławomir Czarnecki i zwraca uwagę, że także na stałej wystawie „Węzły” w Młynach (dokładnie na parterze, pod koniec pierwszej części wystawy) jest zdjęcie, na którym widnieje Marian Rejewski wraz ze swą żona i córką, przechadzający się bulwarami nad Brdą!

Akcja #GrudzieńzRejewskim to nie tylko wystawa w Młynach Rothera, ale także wiele innych wydarzeń i atrakcji, jakie mają się w Bydgoszczy odbywać praktycznie do końca roku.

- Jako biblioteka przygotowaliśmy także miejską grę terenową na urządzenia mobilne „Krypto(GRAM) Enigmy” z nagrodami, która wystartuje 9 grudnia z płyty Starego Rynku i będzie prowadzona do 15 grudnia - dodaje szef WiMBP.

Nagrody ufundowane przez prezydenta Bydgoszczy w grze „Krypto(GRAM) Enigmy – terenowa gra mobilna”:

• I miejsce: bon o wartości 300 zł (realizacja Empik) + gadżety
• II miejsce: bon o wartości 200 zł (realizacja Empik) + gadżety
• III miejsce: bon o wartości 100 zł (realizacja Empik) + gadżety

Zasady gry, a także ogłoszenie wyników będą na stronach internetowych biblioteki i partnerów. Zwycięzcy gry zostaną poinformowani i zaproszeni na oficjalne wręczenie nagród 17.12.2022 w Młynach Rothera. Jak nam zdradzono, pokonkursowa wersja gry będzie dostępna od 17.12.2022 r. (po wręczeniu nagród) do końca grudnia 2022 r.

A już w przyszły weekend - 10-11 grudnia 2022 r. - Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy zaprasza na Barkę Lemara i wydarzenie „Marian Rejewski - Powrót do domu".

- Mariana Rejewskiego przedstawimy jako bydgoskiego Odyseusza. Wojenna zawierucha rzuciła go przymusowo w kilka miejsc, ale na szczęście, krótko po wojnie, wrócił do Polski, do Bydgoszczy i to na pokładzie statku. Będzie więc u nas kajuta Mariana Rejewskiego, do której będzie można wejść, przysiąść się do znanego bydgoszczanina (w którego wcieli się ucharakteryzowany statysta - przyp. red.) zamienić z nim kilka słów i zrobić sobie pamiątkową fotografię - zapowiada Adam Gajewski z Muzeum Legend Szyperskich „Barka Lemara” MCK.

Bieżące informacje o atrakcjach w ramach akcji #GrudzieńzRejewskim zamieszczane są na stronie www.bydgoszcz.pl/rejewski/

• Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera,
• MCK Bydgoszcz,
• Szkołą Podstawową im. Mariana Rejewskiego w Białych Błotach,
• Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy,
• Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy,
• Teatrem Polskim w Bydgoszczy,
• Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną,
• Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką w Bydgoszczy,
• Centrum Szyfrów Enigma z Poznania
• Grupą Rekonstrukcji Historycznych Bydgoszcz ZHR