"Zaskocz mnie" - recenzuje Ewa Czarnowska-Woźniak

Po to, by publiczność jego zespołu nie wstawała z kolan, żądał od współpracowników, by być nieustannie twórczo zaskakiwanym...

- Etonnez - moi - mawiał.

Myślami do Diagilewa, jego artystycznego imperatywu, wraca czasem Joan, gdy próbuje zrekapitulować swoje życie. Amerykańska baletnica, mimo morderczego poświęcenia i tytanicznej pracy nie dość dobra, by wyjść poza drugi szereg zespołowego tła, ciągle pozostająca gdzieś na orbicie szans i możliwości. Tak jak wtedy, gdy wydaje jej się, że osiągnie sukces, gdy pomyślnie przechodzi jedną z europejskich rekrutacji, po której uzyskuje miejsce w Balecie Opery Paryskiej. Najpośledniejsze z możliwych, ale dające nadzieję, że gdy zrobi się jeszcze i jeszcze więcej, może?...

Klepiąc biedę w Paryżu, Joan udało się zbliżyć do doskonałości w bardziej dosłowny, choć nie w zamierzony, sposób. Gościnną gwiazdą była sława rosyjskiego baletu, Arslan Rusakow, dla Joan ktoś więcej niż wszyscy bogowie. Bezkompromisowy akt miłosny był dla niej oczywistą daniną, a dla niego jednym z licznych hołdów fanek i współpracowniczek. Tyle, że nieoczekiwanie to właśnie Joan została wyróżniona jako wykonawczyni planu brawurowej ucieczki tancerza za żelazną kurtynę. Joan trafia z Rusakowem na wszystkie okładki nowego świata, mieszka z nim, przez moment nawet wydaje się, że poprawi swą pozycję zawodową... A potem zainteresowanie - świata, mediów i samego „boga” - mija. Joan wie, że czeka ją już tylko droga w dół piramidy marzeń.

Przypieczętowaniem tego stanu, dowodem życiowego poddania, są związek ze szkolnym przyjacielem Jacobem i uniemożliwiająca karierę ciąża. Przez długi czas Joan dość bezsilnie próbuje szukać jakiegokolwiek „Etonnez - moi” w swoim życiu, ale tylko grzęźnie w kalifornijskiej mieszczańskiej stabilizacji , zapewnianej przez Jacoba (w każdej innej sytuacji idealnego partnera), robiącego karierę w lokalnej edukacji. Wszystko jednak nabiera innej temperatury, gdy okazuje się, że nastoletni syn Joan przejawia wyjątkowe zdolności w klasycznym tańcu, podobnie jak córka sąsiadów, Chloe. Prowadząca szkolne zajęcia baletowe Joan odżywa i ożywa w niej tęsknota za tym, co nieosiągalne. I wtedy znów pojawia się Arslan Rusakow. I tajemnica...
„Zaskocz mnie” jest literackim popisem finalistki Nagrody Brookera i autorki bestsellerów „New YorkTimesa”, Maggie Shipstead. Książka, bardzo elegancka formalnie, jest sceną temperamentu i emocji. O ile ktoś chce się zanurzyć w specyficzny świat pas de deux...
Maggie Shipstead, Zaskocz mnie, Wydawnictwo Znak, Kraków2023
Zobacz wideo: Józef Eliasz opowiada o Europejskiej Akademii Jazzu w Bydgoszczy