Oczywiście, każdy swoje poglądy miał, tylko odważni potrafili głośno je wypowiadać, jeśli były przeciw władzy. Przy stołach, również tych świątecznych dochodziło do kłótni, bo to piękne powiedzenie: „Dwóch Polaków, trzy poglądy” znikąd się nie wzięło.
Stan napięcia, tego wyczuwalnego strachu, że jedno słowo za dużo może spowodować eksplozję cioci Zosi, zasłuchanej od świtu do zmroku w jedynie słuszne toruńskie radio, jest wyczuwalny jak nigdy dotąd.
Mój przyjaciel, siadając do stołu z większą grupą osób przeprowadza krótki wstępny test: „Zmarli czy polegli?” Już po minach wie wszystko.
Wiele politykom się nie udało, można wymieniać dzień i noc oczekiwania, którym nie sprostali. Jedno udało im się znakomicie: podzielili nas na tyle skutecznie, że sami siebie nawzajem się boimy. Z tego strachu nie potrafimy dyskutować, mądrze się spierać, wzajemnie szanować. Dalej jest już nienawiść, a z nią w parze zawsze idzie agresja. Na początku – słowna. Później… Niech sobie każdy sam dopowie.
Moje życzenia będą krótkie. Postawmy w końcu tamę tym narodowym podziałom, różnijmy się, ale znów zacznijmy szanować siebie i swoje poglądy. Do mojego domu rodzinnego przychodzili ludzie o przeróżnych wizjach świata i Polski i każdy mógł się wypowiedzieć, spór nigdy nie przeobrażał się w nienawistną wojnę.
Teraz w Polsce jesteśmy na wojnie. Na razie słownej. Życzę nam wszystkim pokoju i opamiętania. Mądrości, bo przecież nieraz jako naród potrafiliśmy nią się wykazywać. To, że ktoś myśli inaczej, nie oznacza, że trzeba go wdeptać w ziemię i pozbawić człowieczeństwa. Może łatwiej będzie przyswoić sobie tę zasadę przy choince i żłobku
