Bydgoszcz „Movie” z doktor Magdaleną Wichrowską już od pięciu lat, ale tym razem nie na marginesie wykładów akademickich, lecz rozmów z tymi, którzy współtworzą filmową Bydgoszcz na różnych płaszczyznach... Z tych rozmów Czytelnikowi wyłonić się może cała (nomen omen) „Mozaika” filmowej Bydgoszczy?
Właściwie o kinie w Bydgoszczy opowiadam już siedem lat, a z miastem zawodowo związana jestem dekadę. W 2013 roku, trochę za namową moich ówczesnych studentów, postanowiłam ożywić pomysł, który chodził mi po głowie już od dłuższego czasu. Movie Mówi Project zrodził się z potrzeby przywołania wartościowych i odkrywczych tytułów skłaniających do refleksji i rozmowy, które zostały niesłusznie zapomniane lub do których dostęp był i jest z różnych powodów ograniczony. Z czasem projekt nabrał charakteru tematycznych cykli. W październiku rozpocznę kolejny pod hasłem „Krótka jesień”. Książka „Bydgoszcz Movie” to z kolei prezent dla bydgoskich twórców, animatorów i badaczy, którzy byli moimi przewodnikami po filmowej mapie miasta. Przez wiele lat i przy różnych – mniej lub bardziej oficjalnych – okazjach opowiadali mi swoje historie, snuli plany na przyszłość, dzielili się doświadczeniem. Któregoś dnia rozmowy te postanowiłam nagrać. Zgodzili się wszyscy, którzy towarzyszyli mi w filmowym odkrywaniu miasta. Dzięki książce poznałam kolejne wspaniałe osoby, z którymi od dawna mijałam się na bydgoskich ulicach. To była wielka przyjemność. Tym bardziej, że miałam komfort pracy. Wydawnictwo Naukowe Grado wyraziło zainteresowanie projektem. Dostałam też wsparcie finansowe z miasta – zarówno na etapie zbierania materiału, jak i procesu wydawniczego.
Który z rozmówców zaskoczył Panią najbardziej, wywołał sentyment, wzruszył, rozbawił?...
Każdy wywiad to spotkanie z człowiekiem, inna energia i zaskoczenie, nawet jeśli z rozmówcą znamy się od lat. To jest najprzyjemniejszy etap pracy nad książką, a zwłaszcza gdy ta ma charakter osobisty i anegdotyczny. Nie potrafię wybrać jednej historii, ale są w nich i skradzione pocałunki w ciemnych kątach Pomorzanina, i Pola Negri, i nikomu nieznana bydgoska wersja storyboardów do „Gwiezdnych wojen”.
A którego z bydgoskich twórców filmowych doktor Wichrowska ceni sobie i dlaczego?
Naturalnie pierwsze skojarzenie i intuicyjna odpowiedź to Kazimierz Karabasz. Początkowo miałam plan, by do rozmowy zaprosić również ludzi kina pochodzących z Bydgoszczy, ale niezwiązanych z miastem zawodowo, jednak uznałam, że gdzieś rozmyje się idea, która była na początku książki, by pokazać świetnych ludzi i ich inicjatywy w Bydgoszczy AD 2018. Bardzo cenię lokalne środowisko filmowe. Polskim dokumentem zajmowałam się dobrych kilka lat, jeszcze zanim związałam się zawodowo z Bydgoszczą, znałam filmy Maćka Cuske i Marcina Sautera. To nie tylko interesujący autorzy, ale - jak się okazało - także świetni ludzie, którzy wzięli na swoje barki misję dzielenia się pasją do kina z innymi. Podobnie jest z Krzysiem Nowickim.
I chyba nie mogło być lepszej okoliczności jak właśnie Festiwal Filmowy Przeźrocza, podczas którego odbędzie się oficjalna premiera BYDGOSZCZ MOVIE. Książkę będzie można nabyć w piątek podczas autorskiego spotkania z Panią w Szpulce MCK. Gdzie jeszcze osoby zainteresowane będą mogły kupić książkę?
To prawda. Bardzo ucieszyło mnie zaproszenie na Przeźrocza. W tym momencie wiem, że książka będzie też dostępna na stronie wydawnictwa i w sklepach internetowych, z którymi współpracuje. Bardzo by mnie ucieszyło, gdyby zainteresowały się nią też lokalne księgarnie.
BYDGOSZCZ MOVIE to zbiór kilkunastu wywiadów z reprezentantkami i reprezentantami życia filmowego Bydgoszczy – twórcami, badaczami i animatorami. Z tych rozmów wyłania się portret miasta o interesującej filmowej historii i ludzi, którzy otwierają nową kartę tej opowieści. Dużo się na stronach tej książki dzieje, ale też dużo marzy i wspomina. Duchologiczna i kinofilska wyprawa w głąb Bydgoszczy ma charakter osobisty i anegdotyczny.
Są pocałunki w ciemnych kątach Pomorzanina i składki na wspólny bilet. Kino Wolność, Bałtyk, Polonia, Orzeł, Gryf, kino samochodowe, letnie w Myślęcinku i „budki” na Dworcowej, które przypominają darkroomy. Nagie kobiece piersi w domu katechetycznym, Zorro, towarzysz Gierek i etos robotniczy. Filmowe bezdroża i szerokie asfaltówki. Zabijanie nudy i wymarzone wakacje z kinem objazdowym. Niedaleko Mulholland Drive z Davidem Lynchem. Na drogę szwedzka lektura, a na miejscu VHS ze stadionu Chemika. Zawsze w doborowym towarzystwie: Poli Negri, księżniczek Disneya i Bruce’a Lee. Horror w bydgoskiej scenerii zdarzył się, choć szyj kinomanów nie pogryzły wcale wampiry. Titanic w wersji męsko-męskiej z barką na Brdzie, storyboardy do Gwiezdnych wojen z bydgoskim rodowodem, last but not least - studnia życzeń w Orle i niespodzianka w Pałacu Młodzieży. Jedna scena i wbijający w fotel finał.
Magdalena Wichrowska - filmoznawczyni, filozofka i dziennikarka, kierowniczka Zakładu Kultury Audiowizualnej przy Katedrze Przemysłów Kreatywnych WSG w Bydgoszczy, autorka książek Szukając prawdy. Problem poetyki w polskim filmie dokumentalnym po roku 1989, Toruń. Miasto kobiet oraz programu edukacji filmowej Movie Mówi Project.
PROGRAM FESTIWALU - PRZEŹROCZA 2018
27.09. (czwartek) MCK Bydgoszcz
• godz. 17.30 - wernisaż wystawy „Wszystkie kolory Kieślowskiego” połączony z prelekcją prof. Piotra Zwierzchowskiego, wystawa będzie prezentowana do 10.10.2018
• godz. 18.00 - Nowe polskie kino: „Dreamland” reż. Stanisław Berbeka, film dokumentalny, 85 min.
• godz. 20.00 - Kino Mistrzów: Grzegorz Królikiewicz (1939-2017), ur. w Aleksandrowie Kujawskim)
„Na wylot” reż. Grzegorz Królikiewicz, film fabularny, 70 min, 1972 pokaz z taśmy 35 mm., prelekcja: „Grzegorz Królikiewicz – Wizjoner Indywidualista czy Szaleniec polskiego kina” prof. Piotr Zwierzchowski; dyskusja po filmie: Adam Piasecki i prof. Piotr Zwierzchowski
28.09. (piątek), MCK Bydgoszcz
• godz. 16.45 - Marcin Gładych, wspomnienie
„Hakerzy wolności” reż. Marcin Gładych, fabularyzowany film dokumentalny, 30 min.
„Smugi” reż. Adam Fisz, Marcin Gładych, film dokumentalny, 33 min.
partner pokazu: festiwal Tofifest
spotkanie wspomnieniowe po pokazie
• godz. 18.15 - Magdalena Wichrowska, premiera książki „Bydgoszcz Movie” - spotkanie autorskie w kawiarni Szpulka MCK
• godz. 19.00 - Nowe filmy bydgoskie:
„Sen Leocadii” reż. Krzysztof Nowicki, film dokumentalny, 18 min
„Między brzegami”, realizacja: Jarosław Piskozub, Mikołaj Bielawski, film dokumentalny, 14 min.
„Nieoczekiwane” reż. Mateusz Buława, film dokumentalny, 9 min.
„Tama” reż. Natalia Koniarz, Stanisław Cuske,, film dokumentalny, 27 min.
spotkanie autorskie po pokazie
• godz. 20.30 - Premiera bydgoska
„Urosłam kiedy spałaś” reż. Marcin Sauter, film dokumentalny, 49 min.
po pokazie spotkanie autorskie z Marcinem Sauterem
29.09. (sobota), MCK Bydgoszcz
• godz. 12.00 - Przeźrocza dzieciom
pokaz slajdów i filmów animowanych: „Basia” oraz „Piesek w kratkę”
partner pokazu: księgarnia „Skrzynka na bajki”
• godz. 15.00 - Polskie nagrody festiwalowe – filmy fabularne
„Magma” reż. Paweł Maślona film fabularny 31min. 2013
„Atlas” reż. Maciej Kawalski film fabularny 28min. 2017
„Users” reż. Jakub Piątek film fabularny, 29 min. 2018
po pokazie spotkanie autorskie z Jakubem Piątkiem
• godz. 17.00 „Don Juan” reż. Jerzy Śladkowski, film dokumentalny, 92 min.
spotkanie autorskie po pokazie: Jerzy Śladkowski – reżyser filmu, Jakub Śladkowski – montażysta
• godz. 19.00 - Krótkie filmy zostają na dłużej
„Chrystus narodu” reż. Ewa Drzewicka, film animowany, 9 min.
„Krzyżoki” reż. Anna Gawlita, film dokumentalny, 20 min.
„Heimat” reż. Emi Buchwald, film fabularny, 25 min.
spotkanie autorskie po pokazie: Anna Gawlita i Tomasz Wolski
• 20.30 - Marta Prus – nagroda „Otwarte oko”
„Siedem kobiet w różnym wieku” reż. Krzysztof Kieślowski, film dokumentalny, 15 min.
„Over the limit” reż. Marta Prus, film dokumentalny, 74 min.
po pokazie spotkanie autorskie z Martą Prus
30.09. (niedziela), MCK Bydgoszcz
• godz. 17.30 - UWOLNIĆ OLEGA SENCOWA! Akcja wsparcia dla ukraińskiego reżysera
projekcja filmu: „Proces: Federacja Rosyjska vs. Oleg Sencow”
reż. Askold Kurov, film dokumentalny, 75 min.
• godz. 19.00 - Kazimierz Karabasz – wspomnienie mistrza
Kazimierz Karabasz (1930-2018, ur. w Bydgoszczy)
„Muzykanci” reż. Kazimierz Karabasz, film dokumentalny, 9 min.
„Na progu” reż. Kazimierz Karabasz, film dokumentalny, 23 min.
„Portret w kropli” reż. Kazimierz Karabasz, film dokumentalny, 22 min.
spotkanie wspomnieniowe po pokazie filmów
Jerzy Kanclerz przed turniejem Asy dla Tomasza Golloba.
