Noblistom podczas ceremonii w Filharmonii Sztokholmskiej nagrody wręczał król Szwecji Karol XVI Gustaw w obecności królowej Sylwii oraz następczyni tronu księżniczki Wiktoria a także księcia Daniela.
W tym roku Karol XVI Gustaw miał co robić, bo w stolicy Szwecji pojawiło się aż 14 laureatów. Ceremonia była prowadzona w języku szwedzkim. Piętnasty laureat - swoją Pokojową Nagrodę Nobla - został uhonorowany w stolicy Norwegii Oslo.
Sama uroczystość noblowska jest ściśle zaplanowana i nie przewiduje odstępstw od etykiety.
W trakcie ceremonii wywołany laureat występuje i odbiera nagrodę z rąk króla Karola XVI Gustawa. Tak jest od 1902 r. Na początku król Oskar II nie zgadzał się, by nagradzać cudzoziemców, ale pod naciskiem opinii publicznej zmienił zdanie i zgodził się wziąć udział w ceremonii.
Laudacja na cześć Olgi Tokarczuk
Laudację na cześć Tokarczuk wygłosił Per Waesterberg z Akademii Szwedzkiej. - Polska literatura błyszczy w Europie - ma w swoim dorobku już kilka Nagród Nobla, a teraz przyszła pora na kolejną, tym razem dla pisarki o światowej renomie i niezwykle rozległym wachlarzu zainteresowań, łączącej w swej twórczości elementy poezji i humoru (...) - mówił Per Waesterberg. - Olga Tokarczuk jest wirtuozem w kreowaniu postaci, potrafi uchwycić je w momencie ich ucieczki od codziennego życia. Pisze o tym, o czym nie pisze nikt inny - o nieznośnej i ogromnej osobliwości tego świata - wyjaśniał, dodając, że największym dziełem Tokarczuk są "Księgi Jakubowe".
Luźniejszy charakter miał bankiet noblowski w którym uczestniczyło ok. 1350 gości. Od 1934 r. odbywa się on w ratuszu w Sztokholmie. Olga Tokarczuk wystąpił w sukni zaprojektowanej specjalnie na tę okazję przez Tomasza Ossolińskiego, natomiast na gali w filharmonii w kreacji od Gosi Baczyńskiej.
Laureaci podczas bankietu noblowskiego wygłaszają przy stole mowę o lekkim charakterze. Bankiet noblowski trwa cztery godziny. Koszty noblowskiego bankietu idą w miliony koron szwedzkich. Fundacja Nobla pokrywa koszt bankietu, koszty podróży i pobytu gości w Sztokholmie.
Nagrodę Nobla z literatury dla Olgi Tokarczuk świętował Wrocław. Na rynku we Wrocławiu można było obejrzeć transmisję wprost ze Sztokholmu, wziąć udział w konkursach z wyjątkowymi nagrodami, a także kupić książki Olgi Tokarczuk.
Mariusz Grabowski poleca sześć książek Olgi Tokarczuk, które warto przeczytać
Najważniejsze książki Olgi Tokarczuk. Które powieści laureat...
List gratulacyjny od prezydenta Andrzeja Dudy:
"Wielce Szanowna Laureatko!
Proszę przyjąć słowa uznania i gratulacje z okazji otrzymania Literackiej Nagrody Nobla. W dniu wręczenia lauru chcę wyrazić radość, że Akademia Szwedzka uhonorowała Pani twórczość, w której zagadnienia uniwersalne i polska wrażliwość tak znakomicie się dopełniają. Cieszę się, że Pani kunszt pisarski, który doceniają od dawna czytelnicy, krytycy i badacze w kraju i za granicą, znalazł teraz najwyższą ocenę w oczach członków Komitetu Noblowskiego.
To Pani wielkie osobiste osiągnięcie i wspaniały sukces, który zapisze się w historii literatury polskiej i światowej. To też ogromnie istotny znak, jak ważna i niezastąpiona pozostaje sztuka słowa, jego moc i piękno. W czasach nam współczesnych, zdominowanych przez wysoko rozwinięte technologie cyfrowe, gdy porozumiewamy się najczęściej za pomocą obrazów i krótkich, urywkowych komunikatów, Pani pisarstwo jest świadectwem żywotności narracji i siły języka, za pomocą których tworzy Pani i przedstawia mniejsze i wielkie historie. Pani książki odpowiadają na odwieczną – starą jak sama kultura – potrzebę opowiadania wciąż na nowo losów całego świata i pojedynczego człowieka. I może właśnie dlatego skupiają uwagę tak szczególnej wspólnoty czytelniczej, wiernej i głęboko wdzięcznej.
Raz jeszcze gratulując nagrody, życzę Pani wielu kolejnych wybitnych dokonań pisarskich, satysfakcji z owoców pracy twórczej i wszelkiej pomyślności.
Z wyrazami szacunku i sympatii,
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda"
Transmisja na żywo z Gali Noblowskiej we wtorek, 10 grudnia 2019 r., od godz. 16.30.
Książki Olgi Tokarczuk, które warto przeczytać.
„Prawiek i inne czasy” (1996)
Przez wieś nazywaną Prawiek z hukiem przetacza sie walec XX w. Pisarka przybliża nam dramat jej mieszkańców, a ich losy układają się w uniwersalną przypowieść o bezlitosnym czasie, przemijaniu i tragicznym ludzkim przeznaczeniu.
„Dom dzienny, dom nocny” (1998)
Gdy bohaterka wprowadza się do domu w Nowej Rudzie, zaczyna poznawać kolejne opowieści, wciąż żywe wśród mieszkańców osady. Pomaga jej to zrozumieć klimat i historię miejsca, w którym się osiedliła.
„Bieguni” (2007)
Olga Tokarczuk zabiera czytelników w niezwykłą podróż: od dawnych sułtańskich pałaców, przez XVII-wieczne gabinety osobliwości, po współczesne hale odlotów. Zaprasza tym samym do porzucania utartych szlaków.
Przemowa noblowska Olgi Tokarczuk w Sztokholmie [CAŁY TEKST]:
Być jak Olga Tokarczuk. Zobacz, ile zarabia noblista. Oto pr...
„Prowadź swój pług przez kości umarłych” (2009)
Thriller moralny z wątkiem kryminalnym. W górskiej osadzie w Kotlinie Kłodzkiej mieszka Janina Duszejko, miłośniczka astrologii. Niespodziewanie przez tę spokojną okolicę przetacza się fala morderstw.
„Księgi Jakubowe” (2014)
Literacka wyprawa w XVIII w. Książkę można czytać jako refleksyjne dzieło o historii i jej zakrętach. To właśnie u progu Oświecenia i przed rozbiorami, wybitna pisarka poszukuje odpowiedzi na pytania o dzisiejszy kształt naszej części Europy.
„Opowiadania bizarne” (2018)
Pisarka na ulubionych historycznych ścieżkach i jej 10 opowiadań, z których każde toczy się w innej przestrzeni: Wołyń w epoce potopu szwedzkiego, współczesna Szwajcaria, odległa Azja i miejsca całkiem wyimaginowane.
Wykład Olgi Tokarczuk NA ŻYWO
Literacka Nagroda Nobla od 1926 r.
Uroczyste wręczenie wyróżnień ma miejsce w budynku filharmonii sztokholmskiej każdego 10 grudnia - w dniu rocznicy śmierci fundatora, czyli Alfreda Nobla. Mury Stockholms Konserthus są gospodarzem uroczystości od 1926 r. Każdy laureat w czasie uroczystości wręczenia wyróżnień otrzymuje oprócz nagrody pieniężnej także medal oraz dyplom.
Wolą Alfreda Nobla było, aby nagroda trafiła w ręce osoby, która stworzy najbardziej wyróżniające się dzieło w kierunku idealistycznym.
W latach 1901–2019 literacka Nagroda Nobla została przyznana 112 razy (siedmiokrotnie nagrody nie przyznano).
Od poprzedniej uroczystości, tak dla nas pamiętnej, czyli od uhonorowania Wisławy Szymborskiej, minęły 23 lata. Komitet Noblowski w uzasadnieniu przyznania poetce nagrody napisał: „za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.
Gdzie transmisja uroczystości noblowskiej? Ostatecznie transmisję z uroczystości będzie można obejrzeć w TVP Info. Transmisję pokażą też stacje TVN24 i PolsatNews.
Olga Tokarczuk jest dopiero 15. kobietą uhonorowaną Noblem z literatury (na 116 laureatów w całej historii Literackiej Nagrody Nobla). Wartość Nagrody Nobla w każdej dziedzinie to 9 mln koron (ok. 780 tys. euro).
Uroczystość i bankiet noblowski
Noblistom podczas ceremonii w Sztokholmie nagrody wręczył król Szwecji Karol XVI Gustaw. W uroczystości brała też udział królowa Sylwia oraz następczyni tronu księżniczka Wiktoria oraz książę Daniel. Karol XVI Gustaw wręczył nagrody aż 14 laureatom. Ceremonia była prowadzona w języku szwedzkim. Piętnasty laureat - swoją Pokojową Nagrodę Nobla - został uhonorowany w Oslo.
Laureaci Nagrody Nobla 2019
Fizyka:
James Peebles
Michel Mayor
Didier Queloz
Chemia:
John B. Goodenough
M. Stanley Whittingham
Akira Yoshino
Fizjologia lub medycyna
Peter J. Ratcliffe
Gregg L. Semenza
William Kaelin Jr.
Literatura 2018
Olga Tokarczuk uhonorowana w tym roku
(w 2018 r. formalnie nie przyznano Nobla z powodu skandali seksualnych w otoczeniu członków Akademii Szwedzkiej)
Literatura 2019
Peter Handke
Pokojowa
Abiy Ahmed Ali
Ekonomia
Abhijit Banerjee
Esther Duflo
Michael Kremer
Spośród 919 indywidualnych laureatów w gronie nagrodzonych Noblem znalazły się 54 kobiety i 865 mężczyzn. Pierwszą kobietą wyróżnioną Nagrodą Nobla była Maria Skłodowska-Curie wyróżniona w dziedzinie fizyki w 1903 i chemii w 1911. Jest też jedną z dwóch osób, obok Linusa Paulinga, która otrzymała nagrodę w dwóch różnych dziedzinach.
Współpraca: Mariusz Grabowski
Zobacz też zapowiedź niezwykłego koncertu:
POLECAMY W SERWISIE POLSKATIMES.PL:
