Rozmowa z prof. dr. hab. WOJCIECHEM HAGNEREM, kierownikiem Katedry i Kliniki Rehabilitacji Collegium Medium UMK, opiekunem pilotażowych badań w ramach naszej redakcyjnej akcji „Chudnij z nami”.
Odchudzanie się pod Pańską fachową opieką cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród naszych Czytelników. Otyłość i nadwaga to zjawiska powszechne w krajach rozwiniętych ekonomicznie. Okazało się, że to poważny problem społeczny również w naszym regionie. Nie od dziś wiadomo, że obfita tusza to droga do innych, często śmiertelnych chorób...
Powikłań jest naprawdę sporo. Otyłość wpływa na zwiększenie ryzyka wybranych chorób w stosunku do populacji osób szczupłych. Trzykrotnie zwiększa się ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze, kamicę pęcherzyka żółciowego, zespół bezdechu sennego. Dwa, a nawet trzy razy rośnie ryzyko choroby niedokrwiennej serca w tym zawału serca, zmian zwyrodnieniowych stawów, dny moczanowej. Prawie dwukrotnie raka piersi, głównie u kobiet po menopauzie, raka jelita grubego, zespołu torbielowatości jajników, zaburzeń hormonalnych w tym hormonów płciowych i niepłodności.
Wszyscy uczestnicy badań, a będzie ich około stu, zostaną dokładnie przebadani.
Każdy pacjent rozpoczynający i kończący odchudzanie będzie kompleksowo zbadany przedmiotowo i podmiotowo. Zarejestrowane zostaną waga, wzrost, obwód talii, bioder, rąk, nóg, zawartość procentowa tkanki tłuszczowej, z oszacowaniem czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, z oznaczeniem poziomu glukozy na czczo, lipidogramu, TSH, morfologii, pomiarem ciśnienia RR. W razie konieczności rozszerzymy je. Obliczymy również BMI, czyli Wskaźnik Masy Ciała, który charakteryzuje relację pomiędzy masą ciała a wzrostem. Obliczając BMI możemy określić ilość tkanki tłuszczowej w organizmie. Liczne badania epidemiologiczne wykazały, że BMI umożliwia ocenę zagrożenia śmiertelnością i chorobowością. Pomiar tkanki tłuszczowej i beztłuszczowej masy ciała, czyli ile mamy w ciele tłuszczu, wody i innych płynów, zostanie wykonana nieinwazyjną, nowoczesną metodą bioimpedancji.
Otyłość jest chorobą cywilizacyjną, czyli zależy od sposobu życia, który możemy zmienić. Choć nie narzekamy na brak pożywienia, wciąż pokutuje u nas sentyment do jedzenia. Co więcej, nie różnicuje on Polaków ani pod względem wieku, płci, statusu społecznego czy miejsca zamieszkania. Co czeka naszych ochotników?
<!** reklama left>Będą stosować pełnowartościową dietę o wartości 1000 kcal. z właściwymi proporcjami białka, tłuszczy, błonnika i węglowodanów oraz minerałów, które pozwalają przyspieszyć metabolizm i spalanie zbędnej tkanki tłuszczowej, co za tym idzie spadek masy ciała. Szacujemy praktyczny spadek wagi od 7 do 15 kg. Więcej chudnąć będą osoby o sporej otyłości, ponieważ najpierw schodzi woda i płyny nagromadzone w tkankach. W razie zbyt szybkiej utraty masy ciała zwiększymy dietę o 200 kcal. Dieta ma pokazać, jak można zdrowo się odżywiać nie głodując i tracić przy tym zbędne kilogramy. Ma też nauczyć systematycznego spożywania posiłków - pięć razy dziennie, mniej więcej co 3 godziny, z zachowaniem nocnej przerwy. Trzeba tylko pamiętać, że w dniu treningu nie należy jeść dwie godziny przed ćwiczeniami, jedynie można pozwolić sobie na jabłko.
Już w starożytności Claudius Galeno, lekarz, twierdził, że oddychanie świeżym powietrzem, jedzenie właściwego pożywienia, picie właściwych napojów oraz wykonywanie ćwiczeń fizycznych jest warunkiem utrzymania sprawności fizycznej i dobrego zdrowia. Wiele osób z otyłością chętnie uprawiałoby sport, ale się obawiają o swoje stawy i ogólną wydolność fizyczną.
Nasi pacjenci będą poddani przed rozpoczęciem programu próbie wysiłkowej metodą Astranda, szwedzkiego autora biblii fizjologii wysiłku. To jest o tyle ważne, że zaplanowaliśmy trzy razy w tygodniu treningi nordyckiego chodu. Średnio bitą godzinę samego chodu, który będzie za każdym razem poprzedzony rozgrzewką. Rozgrzewka świetnie przygotowuje organizm do ćwiczeń, nasyca mięśnie tlenem, zwiększa elastyczność stawów i ścięgien.
Podobne badania przeprowadzono w innych krajach. Jakie daje korzyści nordic walking?
Po pierwsze może go uprawiać każdy, bez względu na wiek. W porównaniu ze zwykłym marszem różnice są następujące: godzina nordyckiego chodu konsumuje ok. 400 kcal., w marszu - 280 kcal. Tętno jest o 5 do 17 uderzeń wyższe, czyli wynosi 147 na minutę. Nie obciąża też stawów, a angażuje niemal 90 % wszystkich mięśni.
Badania będą trwały około trzech miesięcy?
Tak zamierzamy. Pierwsze spotkanie przewidziane jest na czwartek 17 maja, w katedrze i klinice rehabilitacji Collegium Medium (Szpital Uniwersytecki im. dr. Jurasza w Bydgoszczy, ul. M. Skłodowskiej-Curie) w godzinach od 8 do 16. Całość badań prowadzi pod moim kierownictwem doktorantka, ich autorka, magister Magdalena Hagner. Będzie monitorowała każdego pacjenta co tydzień, w czasie obowiązkowego ważenia oraz będzie w Bydgoszczy prowadziła treningi nordyckiego chodu (w Toruniu będą inni instruktorzy). Do niej też należy zwracać się bezpośrednio we wszystkich sprawach. Dodatkowych informacji można również zasięgnąć pod nr tel. kom. 698-331-927 bądź pod adresem internetowym: [email protected]
Programem bardzo są zainteresowani Finowie z Międzynarodowej Organizacji Nordic Walking (INWA), ponieważ jest to w Polsce pionierski program odchudzania z uwzględnieniem nordyckiego chodu.
Tak i nawet specjalnie przysłali na potrzeby programu nowe kijki renomowanej firmy Exel. Końcowe wyniki będą opublikowane w INWA, a także w czasopismie „Balneologia Polska”. Dostaliśmy też zaproszenie do programu „Dzień Dobry TVN”, żeby o tym wszystkim opowiedzieć.
Zrzucanie wagi to ogromne wyzwanie. Tym razem jednak dla osób otyłych to niebywała szansa na chudnięcie. To chyba daje zastrzyk dodatkowej energii i zwiększa motywację.
Takie przedsięwzięcia zawsze sprzyjają trudnym wyzwaniom.
Dziękuję za rozmowę.
