Szkoła równych szans dla wszystkich. Pilotażowy projekt dotyczący edukacji włączającej w Bydgoszczy podsumowany [zdjęcia]

Centrum powstało we wrześniu 2021 r. przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 3 w Bydgoszczy. Celem było skuteczne dotarcie do uczniów o specjalnych potrzebach, którzy na co dzień uczęszczają do szkół ogólnodostępnych oraz wsparcie nauczycieli, którzy z nimi pracują. Przedsięwzięcie realizowano w ramach projektu pilotażowego prowadzonego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie.

Projekt finansowany był z Funduszy Europejskich "Wiedza Edukacja Rozwój", a także współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. W Bydgoszczy realizowano go w 8 placówkach: Przedszkolu nr 11, Przedszkolu nr 20, SP nr 10, SP nr 27, SP nr 66, Technikum nr 4 w Zespole Szkól Chemicznych, Branżowej Szkoła I stopnia nr 5 w Zespole Szkół Drzewnych oraz w VII LO.

W piątek (19 maja) pilotażowy projekt, który trwał dwa lata, podsumowano podczas konferencji w Bibliotece Głównej UKW. Wzięli w niej udział przedstawiciele bydgoskiego ratusza, kuratorium oświaty, reprezentanci instytucji wspierających, dyrektorów i nauczycieli zainteresowanych szkół. Na konferencję zaproszono też wybitnych specjalistów w dziedzinie edukacji włączającej - profesorów uniwersytetów w Warszawie, Gdańsku i Bydgoszczy. Uczestniczyła w niej także prof. dr hab. Alicja Chybicka, założycielka Kliniki Przylądek Nadziei - nowoczesnego Centrum Onkologii Dziecięcej we Wrocławiu, która wygłosiła wykład o edukacji włączającej u dzieci chorych na nowotwory.

Głównym punktem konferencji były prezentacje 8 bydgoskich placówek oświatowych uczestniczących w projekcie pilotażowym.

- Dziś nie zadaje się już pytania o sens edukacji włączającej, a raczej o to, jak ją wdrażać do praktyki szkolnej - podkreśla Krzysztof Nowaczyk, ekspert SCWEW i zarazem nauczyciel Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 3 przy ul. Granicznej, który współtworzył zespół SCWEW. - Pilotaż pokazał, że możliwe jest zbudowanie szkoły, w której wszyscy uczniowie mają zapewnione warunki do rozwoju oraz nauczania-uczenia się, uwzględniającego ich indywidualne potrzeby i możliwości, a nauczyciele są przygotowani do prowadzenia zajęć z grupą zróżnicowaną.

Przez dwa lata działalności SCWEW bydgoskie placówki oświatowe uczestniczące w pilotażu mogły liczyć, m.in., na wsparcie nauczycieli w celu prawidłowego zdiagnozowania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów. Zadbano też o podnoszenie kompetencji kadry oraz pracowników szkół i przedszkoli (specjalistyczne szkolenia, warsztaty, konsultacje i prowadzenie zajęć oraz lekcji otwartych).

Placówki miały np. możliwość wypożyczania nowoczesnych pomocy dydaktycznych, sprzętu specjalistycznego. Udostępniono im także materiały edukacyjne do pracy z dziećmi i uczniami ze zróżnicowanymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Zaoferowano pomoc w dostosowaniu podręczników, programów i skutecznych metod pracy. Nie zabrakło też współpracy z podmiotami uczestniczącymi w procesie rozpoznawania potrzeb i udzielania pomocy dzieciom oraz ich rodzinom, a także jednostkami administracji publicznej, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, jednostkami ochrony zdrowia, ośrodkami edukacji nauczycieli oraz instytucjami i organizacjami pozarządowymi.

- Dzięki partnerstwu Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą i Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy możliwe było ciągłe pogłębianie i poszerzanie wiedzy potrzebnej i niezbędnej do codziennego wspierania najważniejszych filarów wdrażania edukacji włączającej oraz odważnego wskazywania kluczowych warunków, które są niezbędne do trwałości i wysokiej jakości edukacji w polskiej szkole i przedszkolu - podkreśla Krzysztof Nowaczyk.

Na początku i na końcu pilotażu przeprowadzono ankiety w 8 bydgoskich placówkach.

- Analiza porównawcza ankiet wskazała na wyraźny wzrost wiedzy nauczycieli na temat edukacji włączającej - mówi Krzysztof Nowaczyk. - Widać to np. w organizacji pracy i projektowania przestrzeni klasy, znajomości zasad planowania zajęć w grupie zróżnicowanej, doborze środków dydaktycznych, dostosowaniu wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości uczniów czy wykorzystywaniu zróżnicowanych metod i form współpracy z rodzicami uczniów. To pokazuje, że potrzebne i wręcz niezbędne jest kontynuowanie tej inicjatywy i dalsze instytucjonalne wsparcie nauczycieli, o które oni sami w przeważającej liczbie zabiegają.