6-osobowa rodzina mieszka w małej miejscowości niedaleko Złejwsi Wielkiej (powiat toruński). - Rozwiodłam się z mężem-alkoholikiem. Sama wychowuję pięcioro dzieci. Mieszkamy w dawnym mieszkaniu teściów.
Teściowie zmarli. Ich synowa nie przyjęła spadku po nich, bo okazało się, że to długi. - Zaległości za czynsz wynoszą około 60 tysięcy złotych.
Skoro nie było spadkobiercy, mieszkanie przejęła gmina. - Ja długów nie mam, płacę na bieżąco. W gminie wiedzą o wszystkim. Prosiłam pana wójta o przydział mieszkania socjalnego. Odmówił.
Gmina chce sprzedać mieszkanie, zajmowane przez rodzinę. - Trafimy na bruk - martwi się pani Agnieszka.
Czytaj także: Zadłużony lokator śmieje się właścicielowi mieszkania w twarz. To wynajmujący mu mieszkanie ma kłopot
Tak się jednak nie stanie. - To mieszkanie przypadło nam, lecz zgłosiła się do nas spółdzielnia mieszkaniowa, która domaga się spłaty zaległych zobowiązań - wyjaśnia Jan Surdyka, wójt gminy Zławieś Wielka. - Nie mamy wspomnianych 60 tysięcy złotych, więc doszliśmy do wniosku, że wystawimy nasze udziały w tym lokalu na sprzedaż w drodze licytacji.
W urzędzie mówią dalej: - W licytacji natomiast weźmie udział spółdzielnia. Przejmie mieszkanie niejako za długi poprzednich najemców. Kobieta i jej dzieci nadal więc będą mogli mieszkać pod tym adresem.
Eksmisje jednak nie należą do rzadkości. Czasem lokatorzy zalegają z czynszem, dług wzrasta, windykacja jest nieskuteczna. Nie wygląda na to, żeby rodzina spłaciła zadłużenie. Nie kwapi się ani do zapłaty, ani do dobrowolnej wyprowadzki. Nie można po prostu wejść do mieszkania, spakować najemców, wyrzucić ich mebli, a ich samych - na bruk. Właściciel mieszkania (np. kamienicznik czy urząd miasta/gminy) może natomiast skierować sprawę do sądu, wnioskować o eksmisję zadłużonych najemców.
Tak budują królowie fuszerki i prowizorki. Tych absurdów nie...
Rafał Barsukiewicz, komornik przy Sądzie Rejonowym w Świeciu, tłumaczy: - Aby dłużnik został usunięty z mieszkania, to wierzyciel, czyli w przypadku matki z pięciorgiem dzieci jest to urząd gminy, musi posiadać tytuł wykonawczy, zaopatrzony w klauzulę wykonalności, dotyczący eksmisji tejże rodziny. Co ważne, kobiecie i jej małym dzieciom, wśród których jest dziecko niepełnosprawne, musi zostać zapewnione inne lokum, tzn. lokal socjalny. Komornik nie przeprowadzi eksmisji, jeżeli ta rodzina nie będzie miała wskazanego innego lokalu przez gminę.
Bez nowego adresu
Niekiedy sprawa ciągnie się latami, bo gmina, która ma zapewnić nowy adres zadłużonym najemcom, tego nie robi z prostej przyczyny: nie dysponuje takimi wolnymi lokalami, a nowych nie buduje, bo - znowu - pieniędzy brak. Samorządy przekonują, że mają pilniejsze zadania do wykonania i sfinansowania.
Zalegający lokator powoduje podwójne koszty: nie dość, że nie spłaca zadłużenia, to jeszcze nie reguluje bieżących opłat za mieszkanie. Problem narasta latami.
Wszelkie procedury eksmisyjne rozpoczynają się dopiero, gdy sąd wydaje wyrok. Bez niego każda próba pozbycia się, w tym zwłaszcza siłowego, dłużnika z mieszkania, jest bezprawiem. Może skończyć się kłopotami wierzyciela. I nieważne, że umowa najmu lokatorom wygasła dawno temu.
Właścicielom prywatnych mieszkań, np. kamienicznikom, czasem puszczają nerwy. Chcą za wszelką cenę pozbyć się najemcy. Najpierw stosują prośby, potem groźby. Odcinają lokatorom prąd, wodę, gaz.
Kiedyś biuro nieruchomości w Bydgoszczy kupiło mieszkanie z zadłużoną lokatorką niejako w pakiecie. Szefostwo agencji nieruchomości nie doszło do porozumienia z kobietą. Ona stwierdziła, że ani nie zacznie płacić, ani nie wyprowadzi się. Agenci wystawili jej drzwi do mieszkania, kazali ekipie zdemontować okna. Przyjechała policja. Funkcjonariusze wzruszyli ramionami. Właściciel może robić ze swoim mieszkaniem, co chce, więc wystawić drzwi też mu wolno.
Zarządca też człowiek
Nie byłoby odłączania prądu, zakręcania wody, demontażu okien, gdyby dłużnicy szli na ugodę. Nawet, jeśli nie mają pieniędzy, powinni pofatygować się do spółdzielni czy wspólnoty i przyznać, jaka jest sytuacja. Można prosić np. o rozłożenie zaległości na raty lub o czasowe odroczenie płatności. Zarządca, też człowiek, zrozumieć powinien.
Warto także starać się dodatek mieszkaniowy z gminy, zasiłek z ośrodka opieki społecznej, zaś w administracji - o umorzenie części zadłużenia albo o odpracowanie długów. To ostatnie rozwiązanie proponuje sporo gmin w naszym województwie.
- Najemcy lokali gminnych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej, na mocy zarządzenia prezydenta, mogą skorzystać z możliwości odpracowania zadłużenia - informuje Magdalena Marszałek, rzecznik Administracji Domów Miejskich w Bydgoszczy. - Zgoda na odpracowanie zaległości uwarunkowana jest m.in. regularnymi opłatami bieżącymi.
Pani rzecznik kontynuuje: - Program realizowany jest przy udziale jednostek miejskich. Duże zainteresowanie wykazują szkoły, przedszkola czy żłobki, które chętnie przekazują zlecenia na doraźne prace. Zainteresowani mogą wykonywać drobne prace porządkowe, remontowe, ogrodnicze oraz inne zajęcia pomocnicze.
Z programu nie mogą natomiast skorzystać najemcy posiadający zadłużenie za okres krótszy niż pół roku. - Do tej pory wpłynęło ponad 160 wniosków - kontynuuje rzeczniczka. - Osoby zainteresowane odpracowały łączną kwotę ponad 600 tys. zł, w tym 28 osób odpracowało dług w całości, a dwie osoby znalazły nawet zatrudnienie na stałe.
