Po kongresie wiedeńskim w 1815 roku, który ustalił granice w Europie po rewolucji francuskiej i wojnach napoleońskich, Toruń pozostał w państwie pruskim i stał się miastem nadgranicznym (granica z Rosją była na Drwęcy). Dlatego zdecydowano o rozbudowie jego umocnień. Właściwe prace ruszyły jesienią 1820 r. Modernizowano umocnienia Starego i Nowego Miasta, wykonując m.in. strzelnice w średniowiecznych murach.

Do dziś na koronie pruskich murów w zabudowie staromiejskiej można dostrzec charakterystyczne "kurze łapki", czyli stalowe ostrogi utrudniające wrogiej piechocie sforsowanie umocnień.

Decyzję o budowie prawdziwie nowoczesnej Twierdzy Toruń podjęto dopiero w poł. 1872 r., gdy faktem były już tak rewolucyjne środki prowadzenia wojny, jak gwintowane działa, zapewniające o wiele dalszy i skuteczniejszy ostrzał pozycji wroga. W 1883 r. pojawił się pocisk burzący, co wymagało także wzmocnienia poszczególnych fortów lub budowę nowych. Na zdjęciu Fort IV w prawobrzeżnym systemie twierdzy.

W Forcie IV, jedynym zagospodarowanym turystycznie, zachowały się takie stalowe wieże obserwacyjne. Podobne można jeszcze zobaczyć w kilku innych fortach na prawym i lewym brzegu Wisły.