Ciężki los ambasadora kultury

Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze” to fenomen. Od ponad sześćdziesięciu lat sławili polski folklor na całym świecie. Bilety na jego występy rozchodzą się w okamgnieniu. Ostatnio niemało mówi się o problemach zespołu (zamrożone pensje, kłopoty z dotacją na budowę matecznika), ale artyści postanowili się nie poddawać.

<!** Image 2 align=none alt="Image 187142" >

„Mazowsze” przez lata wypracowało sobie prestiż i sławę, które przyciągają młodych śpiewaków i tancerzy. Kariera czeka na tych, którzy są utalentowani i pracowici.

Podobno w Mazowszu zwraca się uwagę na najdrobniejszy gest i szerokość uśmiechu. Ale czy właśnie nie na tym polega sukces występowania w grupie?

Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego to jeden z największych polskich zespołów artystycznych krzewiących polski folklor.

Od 1948 roku siedziba zespołu mieści się w Otrębusach przy ul. Świerkowej 2 w dworze Karolin. Dziś to miejsce ma nazwę Europejskie Centrum Promocji Kultury Regionalnej i Narodowej „Matecznik-Mazowsze”.

Marzenie Sygietyńskich

„Mazowsze” miało za zadanie (i ma do dziś) prezentować i troszczyć się o tradycyjny repertuar ludowy. W repertuarze zespołu są pieśni, przyśpiewki i tańce nie tylko z Mazowsza, lecz również z pozostałych regionów Polski. Tadeusz Sygietyński, założyciel zespołu, był wielkim miłośnikiem folkloru. Wspierała go żona, Mira Zimińska-Sygietyńska, która po wojnie porzuciła karierę aktorki, by móc w pełni poświęcić się sprawom organizacyjnym. Natomiast Tadeusz Sygietyński komponował utwory dla swego zespołu. Sięgał do oryginalnych tekstów i ludowych melodii. Nieoceniona okazała się jego dawna współpraca z radiem i teatrem. Sygietyńskim pomagali Henryk i Teresa Wiśniewscy z Klembowa. Pan Henryk był organistą. Wspólnie poszukiwali na wsiach starych strojów ludowych i oczywiście młodych talentów wokalnych i tanecznych.

Od początku istnienia zespół miał swoją siedzibę w pałacu w Karolinie. Wcześniej był tutaj zakład dla nerwowo i psychicznie chorych. Pod koniec 1948 r. do pałacu w Karolinie zaczęły przyjeżdżać grupy młodzieży z okolicznych mazowieckich wiosek i miast. Ówcześni członkowie zespołu mieli średnio około 16 lat. Ćwicząc pod okiem Sygietyńskich zdobywali doświadczenie.

Premiera pierwszego programu zespołu „Mazowsze” odbyła się 6 listopada 1950 roku w Teatrze Polskim w Warszawie. Wtedy zespół wykonywał piosenki i tańce z regionów centralnej Polski - opoczyńskiego, kurpiowskiego i mazowieckiego. Już rok później, w 1951 r., „Mazowsze” wyruszyło w pierwsze zagraniczne tournée, zaczynając od ZSRR.

Po trzech latach polskie władze zezwoliły na wyjazd zespołu także na Zachód, za „żelazną kurtynę”. W 1954 r. „Mazowsze” odwiedziło Paryż, a w 1960 r. gościło w Ameryce.

Trudne chwile zespół przeżył w 1955 roku, kiedy zmarł Tadeusz Sygietyński. Rozważano nawet rozwiązanie zespołu. Na szczęście funkcję dyrektora zespołu przejęła Mira Zimińska-Sygietyńska. To właśnie dzięki niej repertuar poszerzono o 39 regionów, dodano nieopracowane wcześniej pieśni religijne i patriotyczne. Twórczynią „Mazowsza”, które znamy dzisiaj, jest właśnie Mira Zimińska-Sygietyńska. Wśród „dzieci Mazowsza” znalazło się wielu znanych polskich artystów. Wśród nich, m.in., Irena Santor, Lidia Korsakówna, aktorka Danuta Kowalska, tenor Stanisław Jopek (ojciec piosenkarki Anny Marii Jopek).

Obecnie w skład zespołu wchodzą balet, chór i orkiestra symfoniczna.

Po śmierci Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej w 1997 roku funkcję dyrektora zespołu zaczął pełnić Włodzimierz Izban.

Co dalej z „Mazowszem”?

O zespole „Mazowsze” mówi się, że jest ambasadorem polskiej kultury. Zapewne tym trudniej artystom pogodzić się z niskimi pensjami. Kto by pomyślał, że tancerz lub śpiewak chóru dostaje pensję na poziomie 1300-1500... Na początku lutego artyści postanowili zorganizować strajk przed warszawskim ratuszem. Na pikietę wybrali dzień sesji sejmiku mazowieckiego, ponieważ zespół utrzymywany jest ze środków budżetu województwa. Artyści pikietowali z transparentami: „Kukułeczka kuka i pieniędzy szuka”, „Ambasador kultury, a w portfelu dziury”. Radni sejmiku zmniejszyli w tym roku dotacje dla wszystkich podlegających mu instytucji. Pieniądze, które przez kilka ostatnich lat przeznaczano na „Mazowsze” pokrywały koszty rozbudowy matecznika w Karolinie. Pensje artystów od sześciu lat stoją w miejscu. Zespół artystyczny „Mazowsza” liczy około setki pracowników. Od lipca ubiegłego roku śpiewacy i tancerze trwają w sporze zbiorowym ze swoją dyrekcją.

- Jestem do głębi poruszony sytuacją, którą przeżywają członkowie Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”. Doszło już do tego w Polsce, że artyści muszą walczyć o swoje prawa i racje wychodząc na ulicę - tak znany dziennikarz kulturalny Bogusław Kaczyński komentuje sytuację „Mazowsza” na swoim profilu w portalu Facebook. - Pamiętam doskonale poruszający moment, kiedy umierająca w klinice rządowej Mira Zimińska chwyciła mnie za ręce i wyszeptała: „Ja odchodzę, Ty zostajesz. Pilnuj kultury, pilnuj „Mazowsza”. Obiecałem jej to i przez te wszystkie lata starałem się otoczyć opieką „Mazowsze”, wspierać je słowem, pomocą i dobrą radą. Odbyłem też rozmowy z kilkoma premierami i kilkoma kolejnymi prezydentami RP. Przekonywałem ich, że „Mazowsze” nazywane na świecie „największym ambasadorem kultury polskiej” powinno na powrót uzyskać

status Narodowej Instytucji Kultury,

otrzymać należne jej miejsce w naszym życiu kulturalnym i odpowiednie dotacje. Wszyscy przyznawali mi rację, ale niczego w tej sprawie nie zrobili. Dopóki polityczni decydenci nie będą zasięgali rad u specjalistów w dziedzinie kultury, jedyną drogą walki o swój byt i dalsze istnienie jest protest uliczny. <

Wielka gala Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” odbędzie się w Operze Nova w poniedziałek, 26.03., o godz. 19.30. Bilety w cenie 130 zł do nabycia w kasie opery. Organizatorem występu jest Teatr Impresaryjny „Antrakt”