Bydgoska Rada Miasta apeluje do ministra, ministerstwo odpowiada

Z lat młodzieńczych pamiętam rodzinną opowieść jednego ze starszych kuzynów, który na skrzydłach wracał do domu, kiedy u schyłku ustroju słusznie minionego udało mu się w kilka dni zarobić trzy miesięczne pensje skromnego pracownika naukowego. Utyrał się co prawda po pachy, ale pieniądze dostał godne i na tych skrzydłach leciał co prędzej radosną nowiną podzielić się z małżonką. I w progu usłyszał pełen pretensji głos: „Chleba nie kupiłeś!”

Ta rodzinna anegdota przypomniała mi się, kiedy w czwartek ze zdumieniem przeczytałam w przeglądzie prasy, że bydgoscy radni apelują do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wsparcie festiwalu teatralnego, a w swoim apelu zawarli m.in. stwierdzenie „Odnosimy wrażenie, że Ministerstwo wymazuje z mapy Polski kulturalny potencjał Bydgoszczy”. A stało się to dwa dni po tym, jak ten sam Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński wziął udział w podpisaniu umowy na budowę kampusu Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy za - bagatela - prawie 400 mln zł (przy planowanym pierwotnie koszcie 290 mln). A wszyscy zainteresowani wiedzą, że bez słynnego uporu i bezpośredniego zaangażowania ministra ta inwestycja do skutku by nie doszła...

W latach 2016-2021 podmioty działające w Bydgoszczy, otrzymały z MKiDN blisko 15 mln zł na realizację 165 projektów.

Rzeczywiście, realizacja w Bydgoszczy jednej z największych inwestycji z zakresu kultury, a na pewno - największej w Polsce inwestycji związanej ze edukacją muzyczną i wyższym szkolnictwem muzycznym, wzmocnienie jednej z najlepszych w Polsce uczelni muzycznych świadczy niewątpliwie i dobitne o próbie wymazania miasta z kulturalnej mapy Polski. Dlatego apel Państwa Radnych nieodparcie kojarzy mi się z owymi pretensjami żony kuzyna…

Warto podkreślić, że budowa kampusu Akademii Muzycznej to nie jedyny przykład „wymazywania” przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego „kulturalnego potencjału Bydgoszczy”. Być może Państwo Radni o tym nie wiedzą, choć nie jest to wiedza tajemna, że MKiDN współprowadzi również Operę Nową - Państwową Operę w Bydgoszczy, która w 2020 roku, niezależnie od środków na modernizację, otrzymała prawie 4 mln zł dotacji na bieżącą działalność (a łącznie od 2018 r. ponad 18 mln zł) oraz Filharmonię Pomorską im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy, która, obok środków na sprzęt i wyposażenie, w 2021 r. otrzymała z MKiDN ponad 2 mln zł dotacji podmiotowej.

Ponadto w latach 2016-2021 podmioty działające w Bydgoszczy, otrzymały z MKiDN blisko 15 mln zł na realizację 165 projektów w ramach Programów Ministra. Te prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego - prawie 4 mln zł, a sam Teatr Polski im. H. Konieczki - 745 tys. zł, w tym 517 tys. zł na Festiwal Prapremier w latach 2016, 2018 i 2020.

Decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Bydgoszczy realizowane są (lub już zostały zrealizowane) również projekty dofinansowane ze środków europejskich w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na łączną kwotę 94 802 564 zł, w tym 63 mln ze środków, których operatorem jest MKiDN, m.in.:

• zakup sprzętu i wyposażenia dla Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy - 15 mln 352 tys. zł
• remont konserwatorski i rozbudowa obiektu Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy - 27 mln 623 tys. zł
• modernizacja Opery Nova w Bydgoszczy - 14 mln 315 tys. zł
• Park Kultury. Rewitalizacja Młynów Rothera na Wyspie Młyńskiej w Bydgoszczy - etap 1 - 27 mln 788 tys. zł
• ochrona oraz zwiększenie wartości dziedzictwa kulturowego obszaru Diecezji Bydgoskiej - rewaloryzacja i konserwacja drewnianych zabytków - 15 mln 724 tys. zł

Mam głęboką nadzieję, że ten krótki przegląd zaangażowania Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w podnoszenie - wbrew zapisom apelu Państwa Radnych - potencjału kulturalnego Bydgoszczy spowoduje refleksję i nadanie właściwych miar i ocen poszczególnym bydgoskim projektom kulturalnym finansowanym z budżetu państwa i ze środków MKiDN.

Warto wreszcie dodać, że projekty w Programach Ministra są oceniane przez komisje eksperckie i w ramach oceny strategicznej weryfikowana jest m.in. ich zgodność z celami programu, które za każdym razem zawarte są w regulaminie. Trzeba przy tym pamiętać, że do programów w 2021 r. wpłynęło znacznie więcej wniosków niż zazwyczaj, zatem i ich ocena musiała być bardziej krytyczna.

W tej sytuacji apel Państwa Radnych bydgoskich jako żywo przypomina mi nie tylko żonę kuzyna, ale także mojego sześcioletniego syna, który na wieść o tym, że właśnie czeka go wspaniały wakacyjny wyjazd, pyta „Mamo, ale kupisz mi zignsy?” Tylko że nawet on czuje, że coś jest nie tak z tym pytaniem, bo spogląda mocno niepewnie.

Anna Pawłowska-Pojawa, dyrektor Centrum Informacyjnego MKiDN

Rada Miasta Bydgoszczy, na wniosek Komisji Kultury i Nauki RMB, wyraża głębokie zaniepokojenie sposobem oceny aplikacji konkursowych składanych w konkursach MKDNiS, IAM oraz NCK w ubiegłym roku przez Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy. Pomimo pozytywnych ocen formalnych i merytorycznych, siedemnaście z osiemnastu złożonych wniosków, nie otrzymało dofinansowania, w tym sztandarowy projekt Teatru Polskiego - Jubileuszowy XX Festiwal Prapremier, który od początku swego istnienia wyznaczał kierunek rozwoju współczesnego teatru i najnowszej dramaturgii w Polsce. Uniwersalny wydźwięk i zasięg Festiwalu Prapremier oraz jego wysoka ocena wystawiona przez Międzynarodowe Jury i widzów, potwierdzają wysoką wartość artystyczną i zaangażowanie w sprawy społeczne, również poza granicami Polski.

Po raz pierwszy w swej historii, Festiwal Prapremier nie otrzymał wsparcia ze strony Ministerstwa odpowiadającego za kulturę. W dobie pandemii i ograniczeń związanych z działalnością oraz spadku wpływów ze sprzedaży biletów, brak ministerialnego wsparcia był szczególnie dotkliwy. Tylko dzięki ogromnemu wysiłkowi dyrekcji i Zespołu TPB oraz wsparciu Miasta Bydgoszczy i pozyskanych sponsorów udało się zrealizować ubiegłoroczną edycję Festiwalu. O jego znaczeniu, jakości i wartości świadczą liczne nagrody i wyróżnienia zdobyte przez festiwalowe spektakle. (...) Odnosimy wrażenie, że Ministerstwo wymazuje z mapy Polski kulturalny potencjał Bydgoszczy. Ubolewamy, że to co jest tak ważne dla widzów, jest nieistotne dla Ministerstwa Kultury. Nie zgadzamy się z tak krzywdzącym traktowaniem i mamy nadzieję, że ocena tegorocznych wniosków odbędzie się na podstawie wartości kulturalnych a nie sympatii politycznych.

Rada Miasta Bydgoszczy