W leśne paprocie lepiej nie wchodzić [UWAŻAJMY NA KLESZCZE!]

Pan Wojtek z Bartodziejów kilka dni temu wybrał się do Lasu Gdańskiego z psem. - Po powrocie na swoim ciele zauważyłem aż trzy kleszcze. Na szczęście szybko je usunąłem za pomocą pęsety. Pięć takich pajęczaków znalazłem też u Nemo. Kleszczy jest teraz sporo w lasach, ale to nic nadzwyczajnego. Tak bywa co roku o tej porze.

O kleszczach dużo wiedzą leśnicy, którzy z racji swojej pracy, najbardziej narażeni są na ich ukłucie. Wielu z nich choruje zresztą na boreliozę. - W naszym przypadku to choroba uznana za zawodową - mówi Kazimierz Stosik, inżynier nadzoru w Nadleśnictwie Żołędowo. - Co roku mamy badania okresowe pod jej kątem. Możemy też zaszczepić się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Używamy również preparatów w aerozolu, które odstraszają te pajęczaki. Jednak nic nie chroni lepiej niż zdrowy rozsądek. Trzeba założyć odpowiedni ubiór, czyli długie rękawy i spodnie, najlepiej w jasnych kolorach, bo wówczas łatwiej zauważymy kleszcza. Borelioza to groźna choroba, która może się ujawnić nawet po dwóch latach od ukłucia pajęczaka, i może mieć poważne skutki dla naszego zdrowia.

W tym roku leśnicy z Nadleśnictwa Różanna w Koronowie zostali wyposażeni w ultradźwiękowe odstraszacze, tzw. Skudo Humany.

- To małe urządzenia, które nosimy na szyi lub przypinamy do kieszonki, by ultradźwięki mogły swobodnie rozchodzić się wokół nas. Skudo Humany są ekologiczne i nietoksyczne - mówi podleśniczy Grzegorz Nastały. - Ultradźwięki przez nie emitowane nie są słyszalne dla ludzi i zwierząt. Podobno dobrze działa też herbatka z czystka, ale trzeba pić ją regularnie, by przyniosło to efekty. Ta roślina wzmacnia układ immunologiczny. Jeśli już zachorujemy na boreliozę, to jej skutki może złagodzić nalewka z czystka, zrobiona na 70-procentowym spirytusie. Dostaliśmy nawet informację, jak ją przyrządzić. Trzy-cztery litry nalewki wystarczą na roczną kurację, bo wieczorem należy ją pić w niewielkiej ilości, tylko 10 gramów.

Najlepiej jednak stosować się do kilku wskazówek i podczas wędrówek po lesie nie wchodzić w paprocie, gdzie zwykle jest najwięcej kleszczy. - Odpowiedni strój to podstawa - podkreśla Grzegorz Nastały. - Po powrocie do domu należy zrobić przegląd odzieży i ciała. Można też wziąć prysznic, by usunąć pajęczaki, które jeszcze nie zdążyły się wkłuć w skórę. W tym roku Lasy Państwowe zorganizowały dużą akcję informacyjną na temat kleszczy, przypominającą mieszkańcom, jak należy się zachować.

Kleszcza najlepiej pozbyć się za pomocą pęsety. Trzeba go oderwać zdecydowanym ruchem, nie obracając. Nie wolno go rozgniatać, smarować tłuszczem lub spirytusem.

Zwykle szczyt aktywności tych pajęczaków przypada na maj i czerwiec oraz wrzesień i październik, ale w tym roku dość ciepła zima miała wpływ na niską umieralność kleszczy. Tymczasem, jak podkreślają inspektorzy sanitarni i lekarze, kleszcze mogą przenosić groźne choroby. W ubiegłym roku w naszym województwie odnotowano 399 przypadków boreliozy i jedno zachorowanie na kleszczowe zapalenie mózgu. W 2014 r. - 413 - zachorowań na boreliozę i 1 przypadek kleszczowego zapalenia mózgu. Od stycznia tego roku do 15 lipca br. zarejestrowano 175 przypadków boreliozy. Nie było natomiast zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu.

By upewnić się, że kleszcz, którego usunęliśmy ze swojego ciała, nie był zakażony boreliozą, można zgłosić się do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy. - W tym roku w Pracowni Wirusologii Medycznej przebadaliśmy 129 kleszczy pod kątem zakażenia tą chorobą. 24 wyniki były dodatnie, 105 ujemnych - informuje Jerzy Kasprzak, państwowy wojewódzki inspektor sanitarny. - W całym 2015 roku wykonaliśmy 99 takich badań, z czego 16 wyników było dodatnich. Koszt takiego badania wynosi 186 zł.

Jeśli kleszcz był zarażony, i w porę się go nie usunie, to już po 3 dniach ryzyko zachorowania na boreliozę wynosi sto procent. - Gdy wystąpi rumień wędrujący, to koniecznie trzeba zgłosić się do lekarza - mówi dr nauk med. Paweł Rajewski z Wojewódzkiego Szpitala Obserwacyjno-Zakaźnego w Bydgoszczy. - Są też pacjenci, u których może się on wcale nie pojawić, a choroba da znać w chwili zajęcia stawów, serca czy ośrodkowego układu nerwowego. Kleszcze mogą też powodować kleszczowe zapalenie mózgu. To niebezpieczna choroba, która może grozić trwałymi uszkodzeniami neurologicznymi, z niedowładem i padaczką włącznie. Objawy nie pojawiają się zaraz po ukłuciu pajęczaka. Okres wylęgania wynosi od 7 do 14 dni. Chory początkowo ma objawy jak przy zwykłej infekcji. Potem następuje pozorna poprawa, a po niej drugi rzut choroby z objawami neurologicznymi.

Warto wiedzieć: O szczepionkach

Przeciwko boreliozie nie ma szczepionki, ale by zapobiec kleszczowemu zapaleniu mózgu można się zaszczepić.

Szczepionkę podaje się w trzech dawkach. Już druga po miesiącu daje odporność.Kolejną podaje się po pół roku. Zalecana jest też dawka przypominająca po 3 latach, a następne po 5 latach.

Szczepionki można kupić w aptekach na receptę, ale też w Punkcie Szczepień Medycyny Podróży w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej przy ulicy Kujawskiej 4.

Koszt jednej dawki to 108 zł - dla dorosłych - i 101 zł - dla dzieci.