https://expressbydgoski.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Przechodniu, zatrzymaj się tutaj

Kamila Czechowska
Po zrywie z 1919 roku, w Szubinie jak w całym kraju, zaczęła kształtować się tradycja powstańcza. Tworzono organizacje kombatanckie, stawiano pomniki, fundowano pamiątkowe tablice.

Po zrywie z 1919 roku, w Szubinie jak w całym kraju, zaczęła kształtować się tradycja powstańcza. Tworzono organizacje kombatanckie, stawiano pomniki, fundowano pamiątkowe tablice.

<!** Image 2 align=right alt="Image 73825" sub="Zdjęcie przedstawia uroczystości przy mogile powstańców (około 1928 roku) / Fot. Archiwum Muzeum Ziemi Szubińskiej">Na cmentarzu parafialnym w Szubinie już w styczniu 1919 roku upamiętniono powstańców, którzy zginęli podczas walk. Pierwszy pomnik-mogiła, który stanął w tym miejscu, powstał w 1928 roku. Dziesięć lat później rozebrano go, ponieważ wykonany został z materiałów słabej jakości i nie wytrzymał próby czasu. Autorem projektu nowego obelisku, który odsłonięto 22 stycznia 1939 roku w rocznicę bohaterskich walk powstańczych, był ich uczestnik, Stanisław Śledzikowski.

Uroczystość rozpoczęła się w sobotę, 21 stycznia, 1939 roku zbiórką organizacji w Domu Polskim, a o godzinie 20 na Rynku odbył się apel poległych. Następnego dnia o godzinie 9 wojsko odtworzyło historyczny atak na Szubin z 11 stycznia 1919 roku. W uroczystościach na cmentarzu w Szubinie wzięli udział wicewojewoda pomorski Zygmunt Szczepański, dowódca Garnizonu Bydgoskiego gen. Stanisław Grzmot-Skotnicki, starosta szubiński Stanisław Śmietanko, proboszcz Stanisław Gałecki. Przybyło także 142 byłych dowódców oddziałów powstańczych, 564 byłych powstańców. Stawiła się kompania honorowa i orkiestra pułku „Dzieci Bydgoskich”.

<!** reklama>Patronat nad obchodami i zjazdem objęli Wojewoda Pomorski Władysław Raczkiewicz i dowódca Okręgu Korpus VIII gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz. Ulicami Szubina w drodze na cmentarz przemaszerowali przedstawiciele kolejarzy, organizacji kombatanckich z Szubina, Gniezna i Żnina, organizacji społecznych, instytucji, Związku Strzeleckiego. Przed wejściem na nekropolię przeglądu powstańców dokonał gen. Stanisław Grzmot-Skotnicki w asyście pułk. Przyjałkowskiego.

Następnie udano się do kaplicy, a tłumy szubinian czekały przed cmentarzem i na drodze prowadzącej do niego. Uroczystą mszę celebrował ks. proboszcz Stanisław Gałecki, który wygłosił przy pomniku kazanie i po jego odsłonięciu przez wicewojewodę Zygmunta Szczepańskiego odczytał akt erekcyjny. W centrum miasta przygotowano defiladę, która przemaszerowała przed trybuną główną, ustawioną przed budynkiem starostwa.

Nowy pomnik nie przetrwał długo. Już następnej zimy, po wybuchu II wojny światowej, hitlerowcy zburzyli pomnik. Po latach, w 1969 roku, w 50. rocznicę bohaterskiego powstania pomnik odrestaurowano. Przewróconą część środkową pozostawiono jako pamiątkę barbarzyństwa hitlerowców, którzy nie tylko mścili się na Polakach, byłych powstańcach wielkopolskich, ale i na symbolach zwycięstwa sprzed dwóch dekad. W 2006 roku wymieniono stare tablice na nowe.

Wróć na expressbydgoski.pl Express Bydgoski