Pomnik Tysiąclecia w Bydgoszczy - brutalizm do brutalnego wyburzenia czy może przeniesienia? [dwugłos]

Zobacz wideo: Tak wygląda nowy park iluminacji w bydgoskim Myślęcinku

Jak się wydaje, klamka zapadła i pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego czeka wyburzenie. Czy musiało do tego dojść? - pytamy Piotra Cyprysa, prezesa Stowarzyszenia Metropolia Bydgoska.

- Patrzę na tę sprawę szerzej. Nie wolno dopuścić, aby inwestycje w infrastrukturę kanalizacyjną demolowały kruchą tkankę miasta. Wraz z nowym projektem realizowanym przez MWiK bardzo złą praktyką w mieście stała się bezwzględna nadrzędność inwestycji w infrastrukturę kanalizacyjną. Lokowanie zbiorników na wodę deszczową, która ma być również wykorzystywana do podlewania skwerów, w obszarach użyteczności publicznej, jest wielkim błędem, gdyż w ten sposób zawłaszcza się tereny o olbrzymim potencjale, blokując jakiekolwiek inwestycje, ograniczając nawet nasadzenia. Zawłaszczanie centralnych placów miasta, takich jak plac Wolności, plac Kościeleckich czy skwer Leszka Białego, na cele budowy kanalizacji deszczowej jawi się wielkim gwałtem na tkance miasta, który będzie negatywnie skutkował przez wiele lat, aż do momentu zasypania zbiorników.

Obok fatalnego stanu technicznego pomnika, podkreśla się, że właściwie jest to projekt niedokończony. Sugeruje się, że to obiekt "niepełnowartościowy". Słusznie?

- Wyburzanie pomnika tysiąclecia, który wrósł się architektonicznie w śródmiejski fragment miasta jest wielkim błędem. Wygląd tego pomnika winien być przywrócony do pierwotnej wizji artysty, gdyż został w dużej mierze ograniczony. Nie popełniajmy kolejnego błędu, jakim niewątpliwie było wyburzenie muszli koncertowej w parku Witosa. Przez wiele lat wypełniała ona swoją rolę jako miejsce rodzinnych spotkań, prezentacji zespołów muzycznych, głównie amatorskich. Było to miejsce, które podobnie, jak pomnik wymagało troski miasta, aby służyć następnym pokoleniom żywych bydgoszczan.

Środowiska obecnie broniące pomnika podkreślają, że zamiar wyburzenia go nie był właściwie konsultowany z mieszkańcami, zdecydowano za nich.

- W mieście przeprowadza się przy wielu okazjach konsultacje społeczne, dlaczego w przypadku skweru Leszka Białego nie zapytano środowisk społecznych? Dlaczego potraktowano tę sprawę w sposób urzędniczy? Innym wątkiem jest to, w jaki sposób konsultacje wpływają na decyzje ratusza. Wydaje się, że głos społeczny jest brany pod uwagę jedynie wtedy, kiedy wynik jest zgodny z urzędniczą decyzją. Miasto to wielki, nałożony na mieszkańców obowiązek, obowiązek dbania o to, co wypracowały poprzednie pokolenia. Naszym zadaniem jest wzbogacanie pozostawionego dziedzictwa, a nie niszczenie. Jest to też świadectwo naszej troski, które pozostawiamy kolejnym pokoleniom.

Do końca listopada pomnik na skwerze Leszka Białego ma zostać zburzony. Czy to dobry pomysł?

- Trzeba myśleć nie tylko o pomniku, ale równolegle o całym skwerze Leszka Białego, który po wybudowaniu zbiorników retencyjnych przez Miejskie Wodociągi i Kanalizacje będzie wyglądał i funkcjonował inaczej. To choćby kwestia nowych nasadzeń. Wiadomo, że nie będzie tu mogło być dużych drzew i kwestia organizacji zieleni wydaje się być kluczowa. Ale to także konieczność zapewnienia dojazdu do tych zbiorników - zmienią się więc z pewnością trakty piesze w tym miejscu. Musimy mieć nowy pomysł na skwer, bo MWiK trochę "szkody" zrobi, budując i odtwarzając.

W mediach społecznościowych pani wypowiedzi można było odczytać jako poparcie dla wyburzenia pomnika, chyba że miałby w tym miejscu stanąć inny, pomnik żołnierzy wyklętych - wtedy, jak Pani sugerowała, lepiej żeby jednak obecny pomnik pozostał.

- Mam z tylu głowy zapowiedzi niektórych radnych PiS o potrzebie budowy pomnika żołnierzy wyklętych w tym miejscu. To byłby bardzo zły, dzielący mieszkańców pomysł. W ostatnich latach tego typu konstrukcje powstają w wielu miejscach, często ich walory artystyczne i estetyczne są wątpliwe. Dlatego uważam, że lepiej zachować to, co już mamy.

Część bydgoszczan w ogóle nie kojarzy tego pomnika, dowiedziała się o nim więcej w związku z protestami społeczników, którzy nie chcą jego wyburzenia. Inni uważają, że betonowa konstrukcja jest po prostu brzydka, są jednak i tacy, którzy podkreślają, że to ostatnio przedstawiciel architektonicznego brutalizmu w mieście i choćby dlatego należy mu się ochrona.

- Jak sądzę, w świadomości bydgoszczan pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego funkcjonuje raczej jako rzeźba. W Bydgoszczy są ciągle osoby, które chciałyby likwidacji pomnika Łuczniczki; raz że uważają, że to "goła baba", dwa, że dyskwalifikuje ją niemieckie pochodzenie. Dlatego zmiany przy pomniku należy wprowadzać po konsultacjach z wykonawcą i mieszkańcami. Mnie samej pomnik kojarzy się bardzo dobrze, nie tylko dlatego, że widziałam go niemal co dzień, chodząc do bydgoskiej "szóstki". Był i jest bardzo nietypowy, ma lekki, "kosmiczny" charakter, budzi zaciekawienie. Dlatego trzeba mu nadać nowe znaczenie, przywrócić do pierwotnej funkcji.

Ratusz podkreśla, że zamiar wyburzenia nie wynika po prostu z chęci pozbycia się konstrukcji z tego miejsca, a z fatalnego stanu technicznego pomnika. Sprawą zajmował się Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, który uznał, że pomnik nadaje się jedynie do demontażu, bo może stanowić zagrożenie dla osób w jego pobliżu.

- Teren wokół pomnika i tak jest ogrodzony, ani przechodniom, ani ekipom budowlanym nic się nie stanie. Przy okazji rewitalizacji skweru można zrewitalizować również pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego.