Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Płytka z najstarszym pismem świata

Tadeusz Oszubski
Zakładano, że człowiek wynalazł pismo 5 tys. lat temu na terenach Iranu lub Egiptu. Niedawne odkrycie archeologów dowodzi, że najstarszy zabytek piśmiennictwa powstał w epoce kamienia na Bałkanach.

Zakładano, że człowiek wynalazł pismo 5 tys. lat temu na terenach Iranu lub Egiptu. Niedawne odkrycie archeologów dowodzi, że najstarszy zabytek piśmiennictwa powstał w epoce kamienia na Bałkanach.

<!** Image 2 align=right alt="Image 32056" sub="Eksperci przez siedem lat analizowali najstarszy zabytek egipskiego pisma mówiący o królu Skorpionie">Na początku sierpnia tego roku eksperci odkryli w Bułgarii najstarsze znane nauce pismo świata. Archeolog, prof. Nikołaj Owczarow, natrafił na znalezisko w trakcie prac wykopaliskowych w starożytnym mieście Perperikon w południowej Bułgarii. Jest to płytka mierząca 7 na 8 centymetrów, na której wyryto piktogramy. Pochodzi ona z epoki kamiennej - ostrożne datowanie określa czas wykonania artefaktu na 5-6 tysiąclecie p.n.e.

- To może być prototyp pisma, które dało początek piśmiennictwu w basenie Morza Śródziemnego - stwierdził prof. Owczarow.

Jest to trzecie tego rodzaju odkrycie, dokonane właśnie w Bułgarii - inne płytki znaleziono w Gradesznicy i Karanowie. Na pierwszą z tych płytek pokrytych napisami natrafiono już w 1969 r. Problemem w tamtych czasach było jednak ustalenie daty powstania zabytków.

Treści najstraszych napisów świata wciąż nie odszyfrowano. Bułgarscy naukowcy przypuszczają, że piktogramy opisują rytuał składania ofiary z człowieka.

Bułgarskie odkrycie przesuwa czas powstania pisma o 2-3 tysiąclecia wstecz. Najstarsze znane dotąd przykłady użycia pisma liczą niewiele ponad 5 tys. lat.

<!** reklama left>Za najdawniejszy zapis, dokumentujący historię ludzkości, uznawano pokryty piktogramami egipski kamień, zbadany w 2002 r.

W 1995 r. ,w trakcie wyprawy na południe Egiptu, wykładowca Uniwersytetu Yale dr John Coleman Darnell oraz jego żona Deborah, odkryli na zachodnim brzegu Nilu, w pobliżu miejscowości Gebel Thauti, niezwykły kamień pokryty rytami. Przedstawiały one Króla Skorpiona, mitycznego bohatera i legendarnego pierwszego władcę Egiptu.

Eksperci pracowali nad znaleziskiem przez 7 lat. Na kamieniu przedstawiono postaci uczestniczące w procesji zorganizowanej z okazji zwycięskiego powrotu władcy miasta Abydos, który pokonał swojego przeciwnika z miasta Nakada. Sokół umieszczony nad Skorpionem, zdaniem archeologów, oznacza władcę, mitycznego Króla Skorpiona. Profesor Darnell uważał, że ten fragment kamienia opowiadał o zwycięstwie, które dało początek procesowi zjednoczenia księstw i wielkich dynastii faraonów.

Eksperci odczytali znaczenie i wiek wizerunków ludzi oraz zwierząt wyrytych na kamieniu. Ustalili, że piktogramy wykonano ok. 3250 r. p.n.e..

Znalezisko okazało się starsze od „płyty Narmera” z Chirakonpolis, powstałej ok. roku 3100 p.n.e. Dowiodło, że to Egipt, a nie w państwo Sumer, był kolebką pierwszej piśmiennej cywilizacji. Założenia te obowiązywały przez 4 lata. Teraz jednak bułgarskie odkrycie zmieniło chronologię piśmiennictwa i obraz późnej ery kamiennej poprzedzającej epokę starożytności.

Najstarszą, jak dotąd, książką świata, jest powstała 2,5 tys. lat temu złota księga Etrusków. Książka jest złota dosłownie - to 6 połączonych ze sobą płytek z 24-karatowego złota, na których wygrawerowano znaki pisma Etrusków. Dotychczas na terenie Włoch odkryto ok. 30 podobnych „kart” ze złota, ale żadne nie tworzyły zamkniętej całości, czyli książki.

Pisma Etrusków - jednego z najbardziej tajemniczych ludów Europy, który osiedlił się około 3 tys. lat temu w północnych Włoszech - do tej pory nie rozszyfrowano. W jaki sposób złota księga trafiła w starożytności z Włoch na Bałkany, gdzie ją znaleziono w latach 40. XX w., nie wiadomo. Być może Etruskowie mieli tam jakieś faktorie – przedstawicielstwa handlowe.

Złota księga po jej odkryciu zaginęła. Dopiero w maju 2003 r. wróciła do Bułgarii. Została podarowana muzeum w Sofii przez anonimowego ofiarodawcę, który podobno ma blisko 90 lat i mieszka w Macedonii.

Najstarszy dokument piśmiennictwa i najstarsza księga zostały odkryte w Bułgarii. Treści obydwu zabytków do dziś nie odczytano, co stanowi poważne wyzwanie dla nauki.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!