Wyjątkowo wiele osób uczestniczyło w obchodach rocznicy powstania wielkopolskiego w Paterku. Jego mieszkańcy, ale też posłanka, przedstawiciele władz województwa, gminy i powiatu.
- Tegoroczne obchody rocznicy bitwy powstania wielkopolskiego, stoczonej w Paterku i okolicach mają niecodzienny charakter. Związane jest to z uroczystością poświęcenia odnowionego pomnika powstańców - wyjaśnia dyrektor Zespołu Szkół w Paterku, Longina Kania.
Monument upamiętniający bitwę powstania wielkopolskiego z 7 lutego 1919 roku, został odsłonięty 24 września 1922 roku.<!** reklama>
- O pomyśle jego budowy i realizacji dowiadujemy się z aktu erekcyjnego sporządzonego przez Mariana Faczyńskiego z 23 września 1922 roku i zatytułowanego „Ku wiecznej chwale i pamięci poległym bohaterom za wolność i zjednoczenie w bojach pod Paterkiem w roku 1919. Wdzięczni rodacy” - informuje Andrzej Soł tysiak, dyrektor Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle, które od 2010 roku jest posiadaczem dokumentu. - Tekst o prawie identycznym brzmieniu odnaleziono wewnątrz pomnika w czasie jego rozbiórki w roku 2010 - dodaje.
A ta związana była z budową ronda na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich z Nakła w kierunku Kcyni i Szubina. Przez pewien czas rozważano możliwość przeniesienia obelisku w inne miejsce, ostatecznie jednak - za czym opowiedziała się większość uczestników sołeckich zebrań - wrócił on tam, gdzie odsłonięto go w 1922 roku.
Rocznicowe obchody w Paterku rozpoczęła msza święta w miejscowym kościele, której oprawę muzyczną zapewniła Młodzieżowa Orkiestra Dęta Zespołu Szkół Żeglugi Śródlądowej i chór Soli Deo. Po poświęceniu pomnika i złożeniu kwiatów w Zespole Szkół odbył się apel poległych 22 powstańców z Paterka, a z programem artystycznym wystąpili uczniowie zespołu i zespół The Crumpets.
Przypomnijmy, że odsłonięty 24 września 1922 roku monument miał kształt czworokątny, zbudowany został z 11 warstw granitowych ciosów, na czterech ścianach umieszczono tablice z nazwiskami zabitych powstańców. We wrześniu 1939 r. orzeł został zniszczony, a tablice zdemontowane. Odbudowano go w 1946 roku, ale w innej niż pierwotna formie, zabrakło, między innymi, tablic z nazwiskami powstańców, zastąpionych innymi, poświęconym żołnierzom poległym w latach 1939-1945, ofiarom zbrodni hitlerowskich i żołnierzom radzieckim poległym w 1945 r. Po ostatniej przebudowie na monumencie umieszczono dwie tablice, obie dedykowane powstańcom wielkopolskim.
