Dlaczego pacjenci są niezadowoleni z opieki medycznej? 3 tys. skarg do Rzecznika Praw Pacjentów

Smaki Kujaw i Pomorza - Sezon 4 odcinek 20

Z danych zebranych przez Serwis Agencyjny MondayNews wynika, że w pierwszym kwartale br. Biuro Rzecznika Praw Pacjenta odnotowało ponad 33,6 tys. rozmów z pacjentami w kwestii nieprzestrzegania ich praw. To o 6 proc. mniej niż rok wcześniej, ale o prawie 15 proc. więcej w porównaniu z analogicznym okresem 2020 roku. Natomiast w stosunku do trzech pierwszych miesięcy 2019 roku widać wzrost o blisko 88 procent. Ostatnio ustalono 225 naruszeń. RPP podjął 901 pisemnych i 1 097 telefonicznych interwencji.

– Na statystyki i wzrosty związane z rozmowami telefonicznymi z pacjentami z pewnością wpłynęło uruchomienie w listopadzie 2018 roku Telefonicznej Informacji Pacjenta, która powstała w wyniku połączenia Bezpłatnej Ogólnopolskiej Infolinii Rzecznika z infolinią NFZ – mówi dla MondayNews radca prawny dr Karolina Mazur. - Jest ona darmowa i czynna całą dobę. Ma to wpływ na preferowanie tej formy kontaktu, która jednocześnie daje najszybszą możliwość zgłoszenia sprawy i nie wymaga od pacjenta żadnych formalności

W pierwszym kwartale br. złożono 2 714 skarg pisemnych. To o 52,3 proc. mniej niż rok wcześniej (5 684) i o 53,2 proc. więcej niż od stycznia do marca 2020 roku (1 772). W stosunku do analogicznego okresu 2019 roku ostatnio nastąpił wzrost o 57,2 proc. (1 727).

– Wyniki z poszczególnych lat mogą być związane z różną dostępnością do świadczeń zdrowotnych przed pandemią, na jej początku i w trakcie. Wskazują one, iż pacjenci coraz lepiej znają swoje prawa i wiedzą, kiedy może dochodzić do ich łamania

. Wydaje się, że składanie skargi pisemnej jest ostatecznością – mówi dr Dominik Olejniczak z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, to kolejny komentarz dla MondayNews.

Biuro RPP podaje również, że w I kw. br. zgłoszenia pacjentów najczęściej dotyczyły zapobiegania i przeciwdziałania COVID-19 – 20 proc., Podstawowej Opieki Zdrowotnej – 19 proc., a także lecznictwa szpitalnego – 18 proc. Rok wcześniej wyglądało to inaczej – POZ – 34,9 proc., lecznictwo szpitalne – 13 proc., Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna – 10 proc.

– Epidemia miała wypływ na metodykę i organizację udzielania świadczeń. W ramach POZ wprowadzono obowiązek zapewnienia pacjentom możliwości skorzystania z teleporad. Był to nowy standard opieki zdrowotnej. Pacjenci interweniowali m.in. w sprawie braku możliwości skorzystania z osobistych wizyt u lekarza POZ. To wpłynęło na większą ilość skarg i interwencji w stosunku do podstawowej opieki zdrowotnej, co było sytuacją odwrotną niż w 2019 roku, kiedy najwięcej zgłoszeń dotyczyło leczenia szpitalnego – komentuje dr Karolina Mazur.

Jak stwierdza dr Olejniczak, funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia w dobie pandemii COVID-19 jeszcze przez wiele lat będzie przedmiotem dyskusji. Z pewnością jednym z głównych problemów był brak wystarczającego dostępu do świadczeń Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Zatem zastrzeżenia pacjentów w związku z tą sytuacją są uzasadnione. W obliczu kryzysu pomocy szukano głównie na SOR-ach, których rola nie polega jednak na zastępowaniu niedoborów w POZ.
Od stycznia do marca br. najwięcej skarg wpłynęło z woj. mazowieckiego – 20 proc., śląskiego – 15 proc., a także dolnośląskiego – 10 proc.

– Mazowieckie i śląskie to najludniejsze województwa w kraju. To przekłada się na liczbę podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, a w konsekwencji – na ilość wykonywanych usług. Oddziały wojewódzkie NFZ dysponują tam również największą wartością zakontraktowanych i realizowanych świadczeń – wyjaśnia dr Karolina Mazur.

Rzecznik Praw Pacjenta ustalił, że w I kw. br. w 225 sprawach zostały naruszone prawa pacjenta.

– Spadek wydolności systemu ochrony zdrowia w czasie pandemii mógł powodować poczucie naruszania praw pacjenta. Nastała sytuacja, dla większości osób związanych z systemem ochrony zdrowia, znana dotąd tylko z podręczników, co niekiedy powodowało działanie metodą prób i błędów.

Może to nieco dziwić, ponieważ jednym z głównych zadań zdrowia publicznego, które nie jest w Polsce niczym nowym, jest przewidywanie zagrożeń, także epidemiologicznych, by móc się na nie przygotować i odpowiednio reagować – tłumaczy dla MondayNews ekspert z WUM.