Świętowanie 44. rocznicy wydarzeń Bydgoskiego Marca rozpoczęło się w niedzielę, 16 marca przed budynkiem przy ul. Dworcowej 87. Były przemówienia, odśpiewano rotę, przedstawiciele różnych środowisk społecznych i politycznych złożyli wiązanki kwiatów.
To właśnie tam 16 marca 1981 r. rozpoczął się strajk chłopski - chłopi zajęli siedzibę władz wojewódzkich Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i ogłosili w niej strajk okupacyjny. Domagali się uznania przez władze zjazdu Rady i Zarządu WZKR oraz zalegalizowania NSZZ RI Solidarność. Strajk prowadzili przez ponad miesiąc, aż do wywalczenia zgłoszonych przez siebie postulatów.
Walczyli o wspólną sprawę
- Oddaliśmy hołd tym, którzy podjęli walkę o naszą przyszłość. Bydgoski Marzec był znaczącym momentem w historii Polski i naszego miasta. Wtedy to zwykli ludzie, studenci, robotnicy, ludzie pracy, sprzeciwili się władzy, która nie szanowała ich praw i wolności. Było to wydarzenie, w którym ludzie z różnych środowisk zjednoczyli się, by walczyć o wspólną sprawę - mówili organizatorzy.
Główne wydarzenia marcowe w Bydgoszczy miały miejsce 19 marca w siedzibie obecnego Urzędu Wojewódzkiego przy ul. Jagiellońskiej 3.
To tam odbyła się sesja Wojewódzkiej Rady Narodowej. W spotkaniu wzięła udział delegacja Solidarności z przewodniczącym bydgoskiego MKZ Janem Rulewskim (był obecny na niedzielnej uroczystości). Sesja została niespodziewanie zakończona, a trwająca dyskusja przeniesiona na następną sesję. Wraz z delegacją "S" w budynku postanowiło zostać 45 radnych. W godzinach wieczornych bydgoskie i poznańskie oddziały ZOMO wyprowadziły przy użyciu siły pozostających na sali członków Solidarności. W trakcie interwencji dotkliwie pobito Rulewskiego, Mariusza Łabentowicza i Michała Bartoszcze z rolniczej Solidarności.
Jeszcze wieczorem tego samego dnia w kilku bydgoskich zakładach pracy ogłoszono gotowość strajkową. Protesty stopniowo obejmowały cały kraj. Po kilku dniach trudnych negocjacji, w których uczestniczył Lech Wałęsa, udało się osiągnąć 30 marca 1981 r. porozumienie i zapobiec eskalacji konfliktu.
Sojuz miał stłumić protesty?
Władze przyznały, że „zamknięcie sesji WRN nastąpiło bez zachowania obowiązujących reguł prawnych, a użycie sił dla usunięcia przedstawicieli Solidarności z budynku Urzędu Wojewódzkiego było działaniem sprzecznym z przyjętymi dotąd zasadami rozwiązywania konfliktów społecznych”.
- Dramatyzm sytuacji w marcu 1981 r. w Bydgoszczy podsycała świadomość, że w tym samym czasie w Polsce odbywały się manewry wojskowe państw Układu Warszawskiego o kryptonimie „Sojuz ‘81” - przypomina Instytut Pamięci Narodowej. - W powszechnej opinii uczestniczące w nich wojska w każdej chwili mogły być użyte do stłumienia protestów społecznych. Kolportowane były nawet informacje głoszące, że wydarzenia w Bydgoszczy miały być prowokacją dokonaną po to, aby dać władzom pretekst do wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Na szczęście dla Polaków informacje te nie były prawdziwe.
W środę przy "zębie Rulewskiego"
Główne tegoroczne uroczystości Bydgoskiego Marca odbędą się w środę, 19 marca 2025 o godz. 11.00 przed UW przy Jagiellońskiej 3. Zostanie odśpiewany hymn i zostaną złożone kwiaty przy obelisku upamiętniającym wydarzenia Bydgoskiego Marca 1981 (tzw. zębie Rulewskiego).
Po przemówieniach organizatorzy (wojewoda Michał Sztybel, marszałek Piotr Całbecki, prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski, przewodniczący Zarządu Regionu Bydgoskiego NSZZ "S" Sebastian Gawronek i przewodniczący Kujawsko-Pomorskiej Rady Wojewódzkiej NSZZ "S" RI Wojciech Mojzesowicz) zapraszają na przedstawienie pt. "Bydgoski Marzec '81 - droga ku wolności" w wykonaniu uczniów VI LO im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy, które odbędzie się w sali Bydgoskiego Marca 1981 roku w KPUW.
Druga część obchodów, pod egidą Instytutu Pamięci Narodowej, rozpocznie się pod obeliskiem przy UW o godz. 15.30, potem przeniesie się o 17.00 do Delegatury IPN przy ul. Teskowej. Jednym z mówców będzie Jan Rulewski. Przewidziano także felieton filmowy o kryzysie bydgoskim, debatę uczniów bydgoskich liceów (I i III) oraz koncert.
