Zmiany w zatrudnianiu psychologów i pedagogów specjalnych od 1 września 2024. Będą potrzebne ręce do pracy. Kończy się okres przejściowy

W związku z wprowadzeniem kolejnego etapu standaryzacji zatrudnienia w szkołach specjalistów ⁣zwiększa się liczba pedagogów i psychologów. Przypomnijmy, że zmiana ta weszła w życie od 1 września 2022 r., ale przez dwa lata w szkołach obowiązywały przepisy przejściowe, które teraz wygasają. W związku z tym szkoły mają obowiązek zatrudnić większą liczbę nauczycieli specjalistów.

W zależności od liczby uczniów wymogi dotyczące zatrudniania specjalistów przedstawiają się następująco:

• 2 etaty, które powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100;
• 1,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;
• 1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50;
• 0,8 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40;
• 0,6 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30;
• 0,4 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20;
• 0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.

W roku szkolnym 2023/2024 te proporcje były mniejsze. Szkoła, która miała od 101 uczniów, musiała zapewnić 1,5 etatu dla specjalisty (plus 0,2 etatu dla każdych kolejnych 100 uczniów), placówka od 51 do 100 uczniów jeden etat, ta mająca 31-50 dzieci już tylko 0,5 etatu, a szkoła z małą liczbą uczniów (1-30) – 0,25 etatu.

Teraz liczby te znacznie idą w górę, w związku z tym pojawia się pytanie, czy znajdą się pedagodzy i psychologowie, którzy będą chcieli pracować w szkole. Jak wynikach z danych opublikowanych na profilu „Dealerzy Wiedzy” (stan na 12 lipca 2024 r.) psycholog i pedagog to najczęściej poszukiwani nauczyciele. Liczba wakatów w ich przypadku wynosi odpowiednio 3 262 oraz 2 622. Dla porównania poszukiwanych polonistów jest 914, a wuefistów 295.

– Od 1 września rozpoczynamy drugi etap reformy wdrażającej standardy obecności specjalistów w szkołach. Wiąże się to z problemem dostępności nauczycieli specjalistów, zwłaszcza psychologów. Aktualizujemy informacje o sytuacji w poszczególnych województwach – mówiła wiceminister Paulina Piechna-Więckiewicz w trakcie spotkania z kuratorami oświaty.

Z kolei wiceminister Izabela Ziętka podkreślała, że liczba psychologów w szkołach 4,9 tys. w roku szkolnym 2021/2022 do 11 tys. w roku szkolnym 2023/2024.

Nic dziwnego, że wzrasta zapotrzebowanie na nauczycieli specjalistów, skoro znacząco zwiększyła się liczba uczniów ze specjalnymi potrzebami. W roku szkolnym 2014/2015 było ich 165 631, a w minionym roku 2023/2024 już 311 059 – jak wynika z danych SIO. Szczególny wzrost w ciągu tych lat można zauważyć w przypadku dzieci z autyzmem. Było ich wówczas 17 137, a obecnie jest 101 999.

Nie ma więc wątpliwości, że specjaliści w szkołach są potrzebni. Barbara Nowacka zapowiadała, że nie wystarczy jednak zwiększanie zatrudnienia psychologów czy pedagogów.

– Podchodzimy do tego tematu wyjątkowo poważne – mówiła minister edukacji. – I wspólnie z Ministerstwem Zdrowia pracujemy nad dobrym programem, który by przyciągnął psychologów do szkół, bo dzisiaj mamy świadomość, że te kilka godzin w szkole nie są finansowo, ekonomicznie atrakcyjne. I zadbamy o to, by jak najwięcej psychologów chciało w szkołach uczyć.

Przed dyrektorami placówek stoi najpierw wyzwanie obliczenia etatów dla psychologa i pedagoga w szkole, a później znalezienie chętnych do nauczania. Czasu jest coraz mniej, bo rok szkolny 2024/2025 zbliża się wielkimi krokami.

Warto wiedzieć, że gdy szkoła liczy więcej niż 100 uczniów, to kolejne 0,2 etatu liczy się dopiero na kolejnych uczniów (pełna setka uczniów). W związku z tym, jeśli mamy:

• 101-200 uczniów potrzeba 2 etatów dla specjalistów;
• 201-300 uczniów – 2,2 etatów;
• 301-400 uczniów – 2,4 etatów.

W dalszym przypadkach liczba etatów zwiększa się analogicznie jak powyżej.

– Łączną liczbę etatów nauczycieli (…), oblicza się jako sumę ilorazów, w których dzielną jest suma liczby godzin zajęć realizowanych na stanowisku nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy lub terapeuty pedagogicznego w ramach tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć i liczby przydzielonych godzin ponadwymiarowych w ramach pracy na tym stanowisku, a dzielnikiem jest tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz – czytamy w ustawie z dn. 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

W momencie gdy mamy do czynienia z zespołem szkół lub zespołem szkolno-przedszkolnym, w większości przypadków etaty oblicza się dla całego zespołu. Nie dotyczy to jednak placówek specjalnych.

Jeśli więc zespół składa się np. z liceum i szkoły podstawowej specjalnej, liczba uczniów wynosi 225, w tym 31 uczniów ze szkoły specjalnej, to de facto daje mniej niż 200 uczniów, a więc szkoła musi obsadzić 2 etaty specjalistów.

Kiedy szkoła liczy 211 uczniów, a pensum dla nauczycieli specjalistów określono na 22 godziny, to łączna liczba etatów wyniesie 2,2 (a więc przy 22-godzinnym pensum 48,4 godziny). W związku z tym 25 proc. musi przypadać zarówno psychologowi, jak i pedagogowi specjalnemu (przynajmniej po 12,2 godziny).

Źródła:

• PAP;
• Ustawa z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw;
• M. Kowalski, „Ilu specjalistów zatrudnić w szkole – od roku szkolnego 2024/2025” [w:] Portal Oświatowy.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj
StrefaEdukacji.pl!