Zaćmienie Słońca - to warto wiedzieć
Zaćmienie Słońca - 29 marca 2025
Do zaćmienia Słońca dochodzi w momencie, gdy Księżyc zasłania Słońce, rzucając cień na Ziemię. Zaćmienie może być:
częściowe - gdy Księżyc zakrywa je tylko częściowo.
całkowite - gdy tarcza Słońca znika w całości, odsłaniając koronę słoneczną,
obrączkowe - gdy Księżyc jest za daleko, by zakryć Słońce, pozostawiając świetlisty pierścień
29 marca dojdzie do zaćmienia Słońca, ale w żadnej części globu nie będzie można oglądać całkowitego zaćmienia. Maksymalna faza osiągnie 93,61% (w rejonie północno-wschodniej Kanady).
Zaćmienie Słońca 2025 w Polsce. O której godzinie obserwować?
Poprzednie zaćmienie Słońca widoczne w Polsce miało miejsce 25 października 2022 roku. Było to zaćmienie częściowe, dostępne dla obserwatorów w całym kraju, a jego maksymalna faza była dość głęboka.
W sobotę, 29 marca 2025 roku, w Polsce Księżyc przesłoni jedynie niewielką część tarczy słonecznej. Jak informuje autor facebookowego profilu AstroLife, w zależności od lokalizacji będzie to od kilku do kilkunastu procent. Najgłębsza faza będzie miała miejsce w północno-zachodniej Polsce.
Zaćmienie rozpocznie się w u nas między 11:30 a 12:00 (na przykład w Warszawie jego początek przypadnie na 11:50). Maksimum zjawiska w stolicy nastąpi około 12:30.
Jak obserwować zaćmienie Słońca?
Podczas obserwacji zaćmienia Słońca kluczowe jest bezpieczeństwo. Patrzenie na Słońce gołym okiem może prowadzić do trwałego uszkodzenia siatkówki, dlatego konieczne jest stosowanie specjalnych filtrów. Najlepszym rozwiązaniem są okulary z filtrem ND5, które skutecznie blokują promieniowanie ultrafioletowe i podczerwone. W warunkach amatorskich można również użyć szkła spawalniczego o odpowiednim stopniu przyciemnienia.
W przypadku teleskopów i lornetek należy stosować dedykowane filtry słoneczne, takie jak folia ND5, mocowana na obiektywie. Trzeba upewnić się, że jest stabilnie zamocowana, ponieważ jej przypadkowe zsunięcie grozi uszkodzeniem wzroku. Alternatywą jest metoda projekcji – skierowanie teleskopu na Słońce i rzutowanie obrazu na ekran lub kartkę papieru. Warto jednak pamiętać, że długotrwała ekspozycja może uszkodzić elementy optyczne instrumentu.
Bezpiecznym rozwiązaniem są także teleskopy przeznaczone do obserwacji Słońca, pozwalające dostrzec szczegóły jego aktywności.
Nie należy używać zwykłych okularów przeciwsłonecznych, płyt CD, dyskietek czy zdjęć rentgenowskich - nie zapewniają one wystarczającej ochrony. Szczególnie niebezpieczne jest patrzenie przez teleskop lub lornetkę bez odpowiednich filtrów, ponieważ skupione światło może natychmiast uszkodzić wzrok.
ZOBACZ ZDJĘCIA - Kometa C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) sfotografowana nad Bydgoszczą.
Ziemia - Księżyc - Słońce
Ziemia znajduje się średnio 149,6 mln km od Słońca, a odległość do Księżyca wynosi około 384,4 tys. km. To właśnie proporcja tych dystansów sprawia, że możemy obserwować całkowite i obrączkowe zaćmienia. Księżyc jest około 400 razy mniejszy od Słońca, ale jednocześnie jest średnio 400 razy bliżej Ziemi. Dzięki temu, gdy jego orbita znajduje się w odpowiednim miejscu, potrafi niemal idealnie zakryć tarczę słoneczną. Jeśli jednak Księżyc jest dalej niż zwykle, nie zasłania Słońca w całości, pozostawiając świetlisty pierścień - wtedy mamy do czynienia z zaćmieniem obrączkowym.
Na obrączkowe zaćmienie Słońca w Polsce trzeba będzie poczekać do 13 lipca 2075 roku.
Z kolei całkowite zaćmienie nastąpi dopiero 7 października 2135 roku i obejmie swoim pasem całkowitości część Dolnego Śląska oraz Małopolski.
