Willa przy ul. Kopernika w Bydgoszczy była prezentem. To tam na szczycie jest dziób statku

26 marca 2025, 17:20

Willa przy ulicy Kopernika 16 w Bydgoszczy należała kiedyś do Julii i Witolda Weynerowskich. Jakub Stykowski

Trzy pokolenia pracowały na to, by stworzyć firmę, której produkty cieszyły się wielką renomą, tak w kraju, jak i za granicą. Gdyby nie wojna, ród Weynerowskich pozostałby w mieście nad Brdą, pomnażając majątek, dając pracę setkom bydgoszczan, a klientom znakomitej jakości obuwie. O rodzinie przypomina willa przy Kopernika.

Rodzina Weynerowskich miała swoje korzenie w Bydgoszczy od XVIII wieku

To właśnie Wiktor Weynerowski, w 1876 roku, założył pierwszą wytwórnię obuwia filcowego przy Alei Kasztanowej. Jego syn, Antoni, szybko dołączył do rodzinnego biznesu, pomagając ojcu już jako gimnazjalista.

Pierwsze pary butów były sprzedawane przez Weronikę, siostrę Antoniego, która osobiście odwiedzała domy, aby znaleźć klientów. Zarobione pieniądze inwestowano w produkcję kolejnych par, co pozwoliło na stopniowy rozwój firmy.

Około 1891 roku Antoni przejął stery zakładu, który od tego momentu działał pod nazwą "W. Weynerowski i syn Fabryka Obuwia". W miarę rozwoju, firma potrzebowała większej przestrzeni, którą znalazła w fabryce maszyn Wiesego przy Berlinerstrasse 22 (wiodła od dzisiejszego Ronda Grunwaldzkiego/ul. św. Trójcy do ulicy Granicznej), zatrudniając prawie 200 osób i produkując 400 par obuwia.

W pierwszej dekadzie XX wieku, lokalizacja przy Berlinerstrasse stała się niewystarczająca. W 1906 roku podjęto decyzję o rozbudowie i przeniesieniu zakładu do nowego budynku przy ul. Chocimskiej. Weynerowscy nabyli 5-hektarową działkę, na której w 1909 roku powstał nowoczesny gmach.

Zakład przeniósł się do nowej siedziby w 1910 roku, a przed wybuchem I wojny światowej fabryka zatrudniała ponad 300 osób. Antoni Weynerowski, po śmierci ojca w 1917 roku, samodzielnie prowadził fabrykę, przygotowując synów do przejęcia interesu.

W 1929 roku Henryk i Witold Klemens, synowie Antoniego, stanęli na czele firmy. Henryk, inżynier obuwnik, i Witold Klemens, absolwent prawa i ekonomii, kontynuowali rodzinne tradycje.

Trzeci syn Antoniego, Leon, zginął podczas I wojny światowej, co było wielką stratą dla rodziny. W 1932 roku, na cześć Leona i zmarłej w 1927 roku Leokadii, fabryka przyjęła nazwę "Leo" Fabryka Obuwia Spółka Akcyjna, co zapoczątkowało najlepszy okres w historii firmy.

Antoni Weynerowski posiadał również majątek ziemski w Myślęcinku oraz tartak parowy z fabryką mebli przy ul. Promenada 43 (obecnie Jagiellońska, tartak był w miejscu dzisiejszego dworca PKS)). Willa przy ul. Toruńskiej była jego dumą.

Po utworzeniu spółki, Henryk zarządzał fabryką przy Chocimskiej, a Witold odpowiadał za sprzedaż obuwia. Produkty "Leo" były dostępne w całej Polsce i eksportowane za granicę, a do produkcji używano także egzotycznych skór.

Ciastko i chleb od Chmielewskich. Tradycje firmy z Bydgoszczy sięgają 1914 roku

W latach 30. powstała willa przy ul. Kopernika w Bydgoszczy

To tam zamieszkał Witold Klemens z żoną Julią Kessler, Holenderką z pochodzenia. Willa była prezentem ślubnym ojca Juli.

Niestety, II wojna światowa przerwała rozwój firmy. Rodzina Weynerowskich musiała opuścić Polskę.

We wrześniu 1939 roku większość rodziny wyemigrowała do Kanady, a w 1945 roku Henryk osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Antoni Weynerowski zmarł podczas ewakuacji na wschód w 1939 roku.

Za oceanem nikt już nie podjął się kontynuowania rodzinnej tradycji. Choć miłe byłoby ją wskrzesić - wspominał w 2000 roku Witold Maciej Weynerowski, który zrobił karierę w dyplomacji.

Witold Maciej Weynerowski zmarł w 2007 roku, pozostawiając po sobie wspomnienie o rodzinnej firmie, która przez lata była symbolem jakości i tradycji w Bydgoszczy.

Kilkanaście lat temu willa przeszła w kolejne prywatne ręce. Trwa remont willi, a dziób statku na szczycie budynku to pomysł nowego gospodarza obiektu. Poniżej prezentujemy zdjęcia z 2012 i 2025 roku.