Przybył, by towarzyszyć bydgoskiemu przyjacielowi w jego ostatniej drodze

[break]
Zwieńczeniem dokonań niemieckiego mikrobiologa była przyznana mu w 1905 roku Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Otrzymał ją za wyniki prowadzonych przez niego badań nad gruźlicą, chorobą przedwcześnie kończącą życie tysięcy Europejczyków, wobec której ówczesna medycyna zdawała się być absolutnie bezradna. Koch miał wówczas 62 lata.

Robert Koch urodził się w 1843 roku w środkowych Niemczech, w okolicach Hanoweru. Studiował medycynę na uniwersytecie w Getyndze. Tam zafascynowało go badanie drobnoustrojów pod mikroskopem i ich wpływu na ustrój i zdrowie człowieka.

Praktykę lekarską rozpoczął Koch w 1865 jako lekarz stażysta w ośrodku zdrowia w Rakoniewicach pod Poznaniem. Siedem lat później został powołany na stanowisko lekarza powiatowego w pobliskim Wolsztynie. Pracując we własnym, skromnym laboratorium odkrył w 1876 roku laseczkę wąglika (formy przetrwalnikowe, tzw. zarodniki) oraz opisał w 1878 roku gronkowce.

Od 1880 roku Koch, dzięki osiąganym rezultatom, stał się doradcą rządowym Cesarskiego Wydziału Zdrowia w Berlinie, gdzie przeprowadził większość dalszych badań. Kolejne sukcesy notował niemal rokrocznie. W 1882 roku odkrył prątki gruźlicy, a rok później podczas wyprawy do Indii - przecinkowca cholery.

W 1885 roku Robert Koch przeniósł się do Berlina, gdzie otrzymał profesurę na tamtejszym uniwersytecie. Podczas prowadzonych tam badań wykrył wiele innych drobnoustrojów, opracował techniki badań bakteriologicznych. Wciąż jednak nie był usatysfakcjonowany osiąganymi rezultatami. Marzył o znalezieniu skutecznego leku na gruźlicę.

W 1890 roku Koch po kolejnych badaniach był przekonany, że osiągnął swój wymarzony cel, spełniając marzenie tysięcy chorych Europejczyków. Z przesączu hodowli prątków gruźlicy otrzymał tuberkulinę, która, nie okazała się, niestety, skutecznym lekiem przeciwgruźliczym, jak tego spodziewał się Koch. Pomimo to uczony zyskał sławę, a tuberkulina jest wykorzystywana do dziś w diagnozowaniu gruźlicy i badaniu związanych z tą chorobą zmian uczuleniowych (tzw. odczyny tuberkulinowe).

W latach 1891-1904 Koch był dyrektorem stworzonego specjalnie dla niego Instytutu Chorób Zakaźnych w Berlinie, późniejszego Robert-Koch-Institut. W 1905 roku otrzymał Nagrodę Nobla za całokształt swoich badań nad gruźlicą.

Do Bydgoszczy wybitny uczony przyjechał tylko raz w życiu, we wrześniu 1892 roku, na pogrzeb swojego przyjaciela, Hermanna Roquette.

Roquette także był bakteriologiem. Urodził się 14 lat wcześniej od Kocha w wielkopolskim Krotoszynie jako syn bydgoskiego adwokata. Ukończył medycynę w Berlinie, a pracę lekarza podjął w Brodnicy, tam też zainteresował się mikrobiologią. Kocha poznał na zjeździe lekarzy w Berlinie, gdzie okazało się, że mają identyczne zainteresowania i cele. Odtąd panowie zaprzyjaźnili się, regularnie ze sobą korespondowali. Hermann Roquette od 1880 roku mieszkał w Inowrocławiu, skąd często jeździł do Berlina na kongresy medyczne organizowane przez Kocha, odwiedzał go także w jego instytucie. Roquette zmarł 5 września 1892 roku. Pochowany został w rodzinnym grobowcu na cmentarzu przy ul. Jagiellońskiej w Bydgoszczy. Na jego pogrzeb przyjechały dziesiątki kolegów i przyjaciół - lekarzy, w tym Koch.

Robert Koch zmarł w 1910 roku w Baden-Baden na zawał serca w wieku 67 lat.

Warto wiedzieć:

Robert Koch, odkrywca prątków „Za badania i odkrycia w zakresie gruźlicy”

Przytoczonymi powyżej słowami Komitet Noblowski uzasadnił przyznanie Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii Robertowi Kochowi podczas uroczystości wręczenia jej w 1905 roku w ratuszu w Sztokholmie.

W rocznicę poinformowania przez Kocha świata w 1882 roku o odkryciu przez niego prątków, powodujących zapadanie na gruźlicę, 24 marca obchodzony jest z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Dzień Walki z Gruźlicą.