Operacja wojskowa „Ostra Brama” została rozpoczęta 7 lipca 1944 r. przez oddziały Armii Krajowej w ramach akcji „Burza”. Jej celem było samodzielne wyzwolenie Wilna spod okupacji niemieckiej siłami AK, ale też wystąpienie wobec Armii Czerwonej „w roli gospodarza terenu”. Plan operacji został opracowany w sztabie Okręgu Wilno AK w marcu 1944. Zakładał zdobycie miasta przez siły wileńskiego i nowogrodzkiego okręgu AK (ok. 9 tysięcy żołnierzy).
Do 13 lipca po ciężkich walkach oddziały radzieckie we współdziałaniu z AK zdobyły Wilno. Część niemieckich sił (ok. 3 tysiące żołnierzy) zdołała wyrwać się z miasta w bitwie pod Krawczunami, poniosła jednak spore straty w starciu ze zgrupowaniem AK. Straty oddziałów AK na Wileńszczyźnie w czasie operacji wyniosły kilkuset zabitych, rannych i zaginionych.
Niestety, Rosjanie nie dotrzymali honorowych umów. Uwięzili dowódców AK (m.in. ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka”), internowali także 5 tys. żołnierzy. Część zgodziła się później wstąpić do 1 Armii Wojska Polskiego, inni z więzień wyszli dopiero po wojnie. Jako, że operacja nie była uzgodniona z Aliantami, na Zachodzie nawet nie poinformowano, że taka akcja miała miejsce.
O akcji ma właśnie opowiedzieć wystawa Marcina Orłowskiego, na którą zaprasza dziekan Wydziału Historycznego UKW dr hab. Tomasz Kawski. Wspiera ją samorząd województwa kujawsko-pomorskiego we współpracy z Muzeum Historycznym w Lubinie.
Wernisaż wystawy odbędzie się w czwartek, 5 grudnia o godz. 12.00 przy wejściu do Biblioteki Głównej przy ul. Szymanowskiego 3 w Bydgoszczy.
