Na tropie schronów

Zwykle niewidoczne dla nieprawnych oczu, ukryte w lasach i pod ziemią. Schrony, linie umocnień i nietypowa fabryka - wojenne pozostałości stają się atrakcją turystyczną Bydgoszczy i okolic.

<!** Image 3 align=none alt="Image 181011" sub="Coraz większą popularność wśród miłośników historii i wojskowości zdobywa bydgoskie Exploseum /fot. Tymon Markowski">Militarne ślady II wojny światowej i najnowszej historii ożywają dzięki zapałowi entuzjastów.

Najlepszym przykładem jest Centrum Militarne w podbydgoskim Krapiewie. Kupione przez prywatnych inwestorów zaczyna być znanym w Polsce miejscem zlotów pojazdów militarnych i terenowych. Największa atrakcją CMK jest jednak podziemny schron z czasów zimnej wojny.

<!** reklama>Budowa podziemnego Radiowego Centrum Nadawczego „Kotwica” zaczęła się na początku lat 80. Jak na ośrodek nadawczy był aż nadto solidny. Musiał sprostać fali uderzeniowej po wybuchu ładunku jądrowego o mocy 100 kiloton eksplodującego w odległości& 600 metrów! „Kotwica” miała dwie sale z 10 nadajnikami. Wokół obiektu - anteny. Dziś znajdujący się 8 metrów pod ziemią schron można zwiedzać. Wchodzimy przez śluzę z trzema gazoszczelnymi wrotami. Sama budowla ma powierzchnię czterech boisk do koszykówki! Wciąż robi wrażenie hala z silnikami Diesla do napędzania generatorów prądu, instalacja tlenowa, czy nawet... biurko dyspozytora.

<!** Image 4 align=none alt="Image 181011" sub="Coraz większą popularność wśród miłośników historii i wojskowości zdobywa bydgoskie Exploseum /fot. Tymon Markowski">W Dąbrówce Nowej natkniemy się na inną pozostałość po zimnej wojnie. Na powierzchni prawie 4 hektarów w latach 1973-1976 wybudowano stację radiolokacyjną. Na wzniesieniach, na nadwoziach samochodów „Tatra” pracowały anteny radarów.

W centralnej części dawnej stacji znajduje się schron o powierzchni prawie 250 metrów kwadratowych. Pozostałości po podobnej stacji znajdują się po wschodniej stronie podbydgoskiego Osielska.

<!** Image 5 align=none alt="Image 181011" sub="W okolicy Bydgoszczy można natknąć się na wiele bunkrów /fot. Tadeusz Pawłowski">Grupa bydgoskich entuzjastów zadbała także o odnowienie linii obronnej Przedmościa Bydgoskiego. - Zadanie obrony Przedmościa otrzymała stacjonująca w Bydgoszczy 15. Dywizja Piechoty Wielkopolskiej - mówi Robert Grochowski, bydgoski archeolog i jeden z inicjatorów odrestaurowania linii. - Najsilniej ufortyfikowano odcinek między Kruszynem a Osowcem, gdzie wybudowano 17 żelbetowych schronów bojowych.

Efekt prac restauratorskich najlepiej widać po południowej stronie drogi przecinającej Kruszyn. Odnowiono tam kilkadziesiąt metrów okopów i schron obserwacyjny.

Coraz większą popularność wśród miłośników historii i wojskowości zdobywa bydgoskie Exploseum - muzeum na terenie dawnych niemieckich zakładów amunicyjnych D.A.G. Fabrik Bromberg. Dotąd nigdzie w Polsce nie zainwestowano tak wielkich pieniędzy w odnowienie obiektów militarnych z czasów II wojny światowej. Za 9 mln zł w budynkach dawnego NGL Betrieb wstawiono nowe okna i drzwi, przeprowadzono prace ziemne i izolacyjne, zamontowano barierki ochronne. Odtworzono fragment torów kolejowych pod rampą załadowczą. Stworzono multimedialną ekspozycję. W ten sposób zaadaptowano osiem budynków i dużą część pajęczyny podziemnych tuneli.

Warto wiedzieć

Informacje o działaniach CM Krapiewo można znaleźć na stronie www.bunkierkrapiewo.pl

Dane dotyczące zwiedzania Exploseum są dostępne na www.exploseum.pl

Informacje o zwiedzaniu Przedmościa Bydgoskiego na forum www.forum.bsmz.org