Kościół odkrywa swe tajemnice

Dziesięć szkieletów dorosłych i dzieci odkryli pod posadzką kościoła toruńscy archeolodzy podczas prowadzonych tam przez dwa tygodnie prac wykopaliskowych. Najwięcej emocji wzbudziło odnalezienie murowanej krypty. <!** Image 2 align=none alt="Image 224958" sub="Dr hab. Magdalena Grupa z UMK, która kierowała pracą archeologów w kościele, opowiada burmistrzowi Roszakowi o znaleziskach / Fot.: Renata Napierkowska">

Prowadzone przez ekipę archeologów badania na terenie kościoła pw. św. Mikołaja i św. Konstancji potwierdziły, że istniała w tym miejscu wczesnośredniowieczna osada. Podczas wykopów natrafiono bowiem na naczynia ceramiczne z tego okresu, a w kościele odkopane zostały szkielety ludzkie trzech osób dorosłych i dwójki dzieci. Wszyscy zostali pochowani z głową skierowaną na zachód, co świadczy o tym, że były to osoby świeckie. Choć archeolodzy stracili już nadzieję, że natrafią na kryptę nagrobną, to dalsze prace przyniosły kolejne odkrycia, znaleziono bowiem pochodzącą z połowy XVIII wieku kryptę, gdzie pochowany został najpewniej jeden z miejscowych proboszczów.

Kto spoczywał w podziemiach?

- W grobowcu znaleźliśmy kolejnych pięć szkieletów. Jeden z nich znajdował się w trumnie. Sądząc po szatach, był to ksiądz. Zachowały się bowiem fragmenty ornatu, chustka zawiązana pod szyją, kamizelka. Mamy też fragmenty drugiej szaty, do kogo jednak ona należała, na to pytanie liczę, że dadzą nam odpowiedź dalsze badania - mówi dr hab. Magdalena Grupa z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, która sprawowała nad grupą badaczy opiekę naukową. <!** Image 3 align=none alt="Image 224959" sub="W murowanej krypcie znaleziono pięć szkieletów, ale tylko jeden z nich był w trumnie. Szaty, m.in. chustka (na zdjęciu poniżej), pozwala sądzić, że pochowano w niej księdza / Fot. Renata Napierkowska">

- To są odkrycia, o których mówiło się od dawna, dlatego jest to tak bardzo ciekawe i pasjonujące, że te przypuszczenia się potwierdziły. Dla historii Gniewkowa i kościoła są one bardzo znaczące i spektakularne. Jest bardzo prawdopodobne, że mogą być w podziemiach kościoła kolejne grobowce - dzieli się przypuszczeniami burmistrz Adam Roszak.<!** Image 4 align=none alt="Image 224960" sub="Fot. Renata Napierkowska">

Dla proboszcza Tadeusza Krzymińskiego odnalezienie krypty nie było wielkim zaskoczeniem.

- Wiedziałem o tym, że w kościele jest krypta, gdyż dysponuję opracowaniem Józefa Majchera z 1983 roku, który najpewniej był związany z Uniwersytetem Wrocławskim. W 1779 roku w kościele była przeprowadzona wizytacja, z której protokół znajduje się w archiwum Archidiecezji w Gnieźnie i tam jest zapisek, że w świątyni znajduje się krypta - mówi proboszcz, ks. Tadeusz Krzymiński.

W tym czasie proboszczem w parafii od ponad 20 lat był ksiądz Kajetan Bratkowski. A ponieważ w protokole z wizytacji nie ma wzmianki o pochowanym w krypcie kapłanie, więc prawdopodobnie to właśnie on, gdy zmarł, został złożony w kościelnym grobowcu. - To przypuszczenia, ale wydają się być prawdopodobne. Sądzę, że więcej krypt w kościele nie ma. Chociaż w XVIII wieku parafią zarządzało kilku księży i mamy w kościele listę proboszczów, to jest jednak niepełna - przyznaje ksiądz Krzymiński. <!** reklama>

Badacze być może tu powrócą

Z protokołu wynika, że w połowie XVIII wieku cmentarz grzebalny przy kościele był czynny. Dlaczego do dziś nie zachował się jednak żaden z nagrobków, na to pytanie nie znamy odpowiedzi. W większości parafii na przykościelnych cmentarzach zachowały się bowiem chociażby pojedyncze pomniki. Prace archeologiczne na razie zostały zakończone. Być może w przyszłości archeolodzy powrócą i będą prowadzić dalsze badania, ale nastąpić to może dopiero wówczas, gdy będzie wymieniana posadzka w kościele.