Spacerujący po lesie mieszkańcy Bydgoszczy, ale nie tylko tego miasta, zauważają coraz więcej suchych gałęzi, a nawet usychających całych drzew. To głównie młode, kilkumetrowej wysokości sosny. Takie zjawisko można oglądać m.in. na północnych obrzeżach Bydgoszczy – w lasach nadleśnictwa Żołędowo.
Najpierw zmienia się barwa igieł zaatakowanego drzewa. Te bledną, po czym szybko rudzieją i usychają. Co gorsza, taki los spotyka całe grupy drzew i zjawisko rozszerza się. Leśnicy zaczęli bić na alarm pod koniec września.
W grupie jego siła
- To jest bardzo złożony problem. Drzewa zaatakował kornik ostrozębny, mały owad, którego dorosłe osobniki zwane imago dorastają do zaledwie 2-3,5 milimetrów. Ale jego siła nie jest w wielkości, a w ilości. Po prostu masowo się rozmnażają i grupowo atakują drzewa. Stąd problem. I ten dotyczy nie tylko nadleśnictwa Żołędowo, ale także kilku innych – wyjaśnia nam Honorata Galczewska, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.
W normalnych warunkach to zjawisko nie jest tak groźne, a i sam szkodnik ma swoje miejsce, rolę w środowisku. Ale klimat się zmienia, robi się sucho, od kilku lat brakuje wody, opada poziom wód gruntowych i osłabione drzewa nie mają dostatecznej odporności, aby bronić się przez kornikiem.
To też może Cię zainteresować
Łupem tego chrząszcza padają głównie starsze drzewostany sosnowe (sosna zwyczajna), ale w ostatnich latach „zainteresował się” także młodnikami, bowiem łatwiej wgryza się w ich cienką i miękką korę i tam drży chodniki, żeruje. Kornik ostrozębny rzadziej atakuje świerki i modrzewie.
Samice składają jaja wiosną, ale w sprzyjających warunkach atmosferycznych przelatują na kolejne drzewa, na których kolejny raz w roku składają jaja. Drzewa umierają w 3-4 miesiące od chwili zasiedlenia przez kornika.
Pierwsze doniesienia o gradacji (czyli gwałtownym rozmnażaniu) kornika ostrozębnego pojawiły się na wschodzie Polski, po czym zaobserwowano jego przemieszczanie na zachód. Z tym problemem borykają się nie tylko nasi leśnicy, ale także w innych krajach europejskich, w Azji aż po Koreę i Japonię.
Będzie trzebież
Rzeczniczka toruńskiej dyrekcji lasów dodaje, że w najbliższych tygodniach leśnicy zaczną wycinać zaatakowane drzewa, czyli dokonywać trzebieży.
Trzebież to zabieg pielęgnacyjny, aby ograniczyć groźne dla całych lasów zjawisko.
Historia lubi się powtarzać
Jak przypomina Honorata Galczewska - gradacje żerujących na drzewach owadów były i są stałym zagrożeniem dla kujawsko-pomorskich lasów.
W latach 1919-1924 Pusza Bydgoska, Puszcza Nadnotecka i części Borów Tucholskich zostały zaatakowane przez gąsienice motyla strzygoni choinówki. Świadectwem żarłoczności tych gąsienic są tysiące hektarów drzewostanów w jednym wieku posadzonych na poklęskowych zrębach.
Od lat siedemdziesiątych notuje się wyraźny wzrost znaczenia foliofagów (owadów żerujących na liściach i igłach). W 1978 wystąpiła ogromna, nigdy dotąd nie notowana, gradacja brudnicy mniszki wraz z towarzyszącą jej strzygonią. Trwała 6 lat i objęła drzewostany wszystkich nadleśnictw, wyrządzając bardzo poważne szkody. Skutkami tych zjawisk były ogromne masy drewna usuniętego w ramach porządkowania lasów - w latach 1981-1987 pozyskano ok. 7,5 miliona m sześciennych drewna posuszowego.
Praktycznie co roku (oprócz 1984, 1990, 1998) występuje konieczność prowadzenia samolotowych, ratowniczych zabiegów na dużych połaciach leśnych.
Również koniec XX i początek XXI wieku nie był dla naszych lasów bezpieczny.
