- Już w XVIII wieku Gamius powiedział: zbytek potraw chorobą przypłacić trzeba - mówi Katarzyna Nowak, dietetyczka z Domu Pomocy Społecznej w Nakle.
<!** reklama>„Addio pomidory! Addio ulubione! (&) To cóż, że jeść ja będę zupy i tomaty, gdy pomnę wciąż wasz świeży miąższ w te witaminy przebogate” - skarżył się Starszy Pan w październiku&
I miał rację, bo z końcem lata i nastaniem jesieni rzeczywiście kończy się najlepszy dla nas czas zdrowego, pełnego witamin, naturalnego jedzenia. Na szczęście, potrafimy sobie z tym radzić. Stosując się do kilku, konsekwentnie przestrzeganych zasad, nadal - do wiosny - możemy zdrowo się odżywiać.
To zaczynamy. Zebraliśmy owoce i warzywa&
Starajmy się przechować je do wiosny tak, aby zachować w nich to, co najcenniejsze, przede wszystkim witaminy. Róbmy zatem weki, wyciskajmy soki, kiśmy, marynujmy, suszmy& W sumie nic nowego, bo robiły to nasze babcie. Radzę też, aby te wszystkie przetwory robić z naszych polskich owoców i warzyw. One są po prostu zdrowsze, bo my jeszcze nie mamy tak uprzemysłowionej ich produkcji, nie przeżyły dalekich podróży, dojrzewały naturalnie, w słońcu.<!** Image 2 align=none alt="Image 180530" sub="Podczas posiłków lepiej spożywać nasze rodzime warzywa i owoce. Są zdrowsze, bo jeszcze nie mamy tak uprzemysłowionej ich produkcji, nie przeżyły dalekich podróży i dojrzewały naturalnie, w słońcu / Fot. Thinkstock">
A te kupione w sklepie są gorsze?
Niekoniecznie, ale radzę patrzeć na okres przydatności do spożycia (podobnie jak wszystkich produktów żywnościowych). Im dłuższy - tym więcej pewnych substancji konserwujących.
Dlaczego warzywa i owoce są tak ważne w codziennej diecie?
Ponieważ zawierają witaminy, są też źródłem błonnika. Organizm dorosłego, zdrowego człowieka - bo umówmy się, że mówimy o diecie zdrowych ludzi - potrzebuje codziennie od 400 do 800 gramów owoców i warzyw. Ich spożywanie szczególnie teraz, gdy jest większa podatność na przeziębienia, wzmacnia odporność organizmu. Pamiętajmy jednak, że owoce i warzywa są ważnym, ale tylko jednym z niezbędnych składników diety. Organizmowi oprócz witamin i minerałów musimy dostarczyć też białko, węglowodany, tłuszcze. Wszystko znajduje się w owocach i warzywach, mięsie, rybach, drobiu, pełnoziarnistym chlebie, przetworach zbożowych. Nie ma produktu, który zawiera wszystko potrzebne składniki w potrzebnej nam ilości.
W jakich proporcjach to jeść?
Należy przestrzegać kilku zasad: jedzmy wszystko w odpowiednich dawkach - to urozmaicenie, w określonych porach - uregulowanie, starając się nie spożywać tego, co może i dobre, ale niepotrzebne, a wręcz szkodliwe - unikanie. Stosując się do tych zasad należy pamiętać o ważnej, nadrzędnej - umiarkowaniu, o czym w XVIII wieku Gamius powiedział: zbytek potraw chorobą przypłacić trzeba. Jemy żeby się najeść, a nie& przejeść. Trzeba pamiętać też o zażywaniu ruchu fizycznego - to zasada uprawiania.
Ile razy dziennie jemy?
Obowiązkowo śniadanie, które daje energię na cały dzień, drugie śniadanie, obiad z ciepłymi daniami, podwieczorek i kolację. Zaleca się, aby wieczorem też było ciepłe danie, na przykład leczo z cukinii.
Jak przygotowywać potrawy, aby nie traciły swych wartości odżywczych?
Jeśli chodzi o owoce i warzywa, to najlepiej jeść je surowe, ponieważ w procesie przetwarzania traci się witaminy. Cytrynę, na przykład, jeśli wrzucimy do wrzątku, pozbawimy witaminy C. A potrawy, które poddajemy obróbce termicznej najlepiej gotować, dusić, grillować - ale na grillu elektrycznym, piec w foli, bo nie potrzeba dodawać tłuszczu, wystarczy ten, który jest w mięsie. Wspaniały smak - i większą wartość odżywczą - mają ziemniaki z parowaru! Unikajmy smażenia w głębokim tłuszczu, a jeśli smażymy, to na patelni teflonowej.
Czego jeszcze unikać?
Konserwy jedzmy w ostateczności, unikajmy tłuszczów zwierzęcych. Herbatę starajmy się słodzić miodem, bo biały cukier nie ma składników odżywczych i przyczynia się do otyłości. Ograniczajmy sól, bo grozi nadciśnieniem. Mniej kawy i herbaty - najlepiej pić zieloną, więcej wody mineralnej, ale niegazowanej. Masło jest dobre dla dzieci i kobiet w ciąży, dla dorosłych lepsze są margaryny miękkie. Białe pieczywo zastąpmy ciemnym.
A jak nas jednak chwyci jesienne przeziębienie?
Jedzmy cebulę i czosnek, który wzmacnia odporność.
Katarzyna Nowak, mieszkanka Nakła: Dietetyczka w nakielskim Domu Pomocy Społecznej, po nauce w Samostrzelu, Pile i Grudziądzu. Lubi gotowanie i zajęcia w ogrodzie, szczególnie uprawę kwiatów. Codziennie trenuje nordic walking - zdrowe, długie spacery z kijkami.
