Ludzie kultury magdaleńskiej podbili w epoce lodu wybrzeże Morza Śródziemnego - wynika z odkryć archeologów. Nowe znaleziska i analizy stawiają na głowie dotychczasowy obraz historii ludzkości.
<!** Image 2 align=right alt="Image 74817" sub="Petroglify odnalezione przez archeologów w egipskiej miejscowości Qurta
">Dotychczas zakładano, że ludzie kultury magdaleńskiej, nasi przodkowie, pozostawili ślady swego istnienia głównie w południowo-zachodniej Europie. Nowe, sensacyjne ustalenia obaliły jednak dotychczasowy obraz historii schyłku epoki lodu. Ekspedycja archeologiczna dr. Dirka Huyge, kuratora kolekcji egipskiej w belgijskim Królewskim Muzeum Sztuki i Historii w Brukseli, odkryła w Egipcie naskalne ryty wykonane ponad 15 tys. lat temu. Obrazy wyryte w skałach, na które natrafiono w pobliżu wsi Qurta, są niezwykle podobne do sztuki jaskiniowej z Francji i Hiszpanii. W opinii badających to znalezisko archeologów, odkrycie z Qurta radykalnie zmienia historię początków cywilizacji w Egipcie.
Ryty odkryto na ścianie klifu ze skały piaskowca w okolicach wsi Qurta, ok. 640 km na południe od Kairu. Ściana z piaskowca wznosi się tam na wysokość 70 m. Na jej powierzchni, na odcinku długim na ok. 1,6 km, naukowcy odkryli ponad 160 rytów. Największy z obrazów ma ponad 2 m długości. Ryty przedstawiają głównie krowy i byki wymarłego gatunku dzikiego bydła.
<!** reklama>Zdaniem archeologów, wiek i styl rytów odkrytych w Egipcie bardzo przypomina malarstwo jaskiniowe znane z Lascaux we Francji i Altamiry w Hiszpanii. Odkrycie jest tak zdumiewające, że nauka musi zakładać, iż tak wielkie podobieństwa w dziełach prehistorycznej sztuki z ośrodków oddalonych od siebie o tysiące kilometrów mogą wynikać nie tylko z kontaktów między tymi cywilizacjami, ale także z podobieństwa stopnia rozwoju i mentalności ludzi, którzy je tworzyli.
- Odkryte w Qurta dzieła prehistorycznej sztuki naskalnej nie przypominają niczego, co dotąd odkryto w Egipcie - oświadczył mediom dr Salima Ikram z Amerykańskiego Uniwersytetu w Kairze, który uczestniczył w ekspedycji dr. Huyge. - Znaleziska te przesuwają egipską sztukę, religię i kulturę do czasów znacznie wcześniejszych niż dotychczas zakładano.
Co szczególnie niezwykłe, ryty te odkryto w Qurta właściwie po raz drugi. Już w 1962 roku wizerunki zwierząt wyryte w klifie odkrył kierowany przez dr. P. Smitha zespół naukowców z kanadyjskiego University of Toronto. Możliwości technologiczne były 45 lat temu mniejsze niż dziś, dlatego kanadyjscy eksperci nie mogli precyzyjnie datować znaleziska. Przyjęto, że powstało ono w erze paleolitycznej, 2,5 mln do 10 tys. lat temu. Ogólnikowe wyniki badań opublikowane w 1964 r. na łamach „Archaeology” nie spotkały się z zainteresowaniem świata naukowego. Dopiero dziś odkrycie dr. Smitha odczytywane jest w nowym kontekście.
Znalezisko z egipskiej wsi nie jest jedynym dowodem, że twórcy malarstwa jaskiniowego podbili cały region basenu Morza Śródziemnego. Innego niezwykłego odkrycia dokonał w 2007 r. zespół francuskich archeologów. Jest to malowidło ścienne wykonane 11 tys. lat temu w neolitycznej osadzie Djade al-Mughara nad Eufratem. Obraz ten wykonano ok. roku 9 tys. p.n.e. na ścianie okrągłego domu z gliny, który niegdyś był kryty dachem z drewna. Malowidło ma powierzchnię 2 m kw., a do jego wykonania użyto barwników w kolorach: białym, czarnym i czerwonym. Barwę czarną uzyskano z węgla drzewnego, białą z wapienia, a czerwień - z pokruszonej spalonej skały hematytowej.
Jak wzór na dywanie
- Jest to najstarsze dotąd odkryte malowidło naścienne, starsze o 1500 lat od obrazów zdobiących ściany Cathalhoyuk, neolitycznego miasta w Turcji - oświadczył prof. Eric Coqueugniot z Francuskiego Komitetu Badań Naukowych.
Powstałe 11 tys. lat temu malowidło składa się głównie z kolorowych prostokątów i przypomina prace słynnego modernistycznego plastyka Paula Klee. Co szczególne, przypomina ono też tzw. symboliczne znaki z groty Lascaux we Francji. Według ekspertów, podobne motywy do dziś są popularne na Bliskim Wschodzie, między innymi jako wzory na dywanach.
Wiele wskazuje, że ryty z Qurta i malowidło z Syrii są dowodem na opanowanie całego basenu Morza Śródziemnego przez kulturę europejskich twórców dzieł sztuki jaskiniowej.
