Jan Rulewski przygotował projekt ustawy powołującej powiernika mieszkańców. Czeka na opinie

Paradoksalnie były opozycjonista, dziś senator PO, inspiracje czerpał z pomysłów działaczy komunistycznych: - Wtedy władza obawiała się oddać tak duże kompetencje w ręce rzecznika praw obywatelskich, którego w latach 80. powoływano po raz pierwszy. Proponowano więc nominację rzeczników regionalnych do spraw handlu, gastronomii i nieporządku w mieście. Ten pomysł nigdy w życie nie wszedł. W Europie, także w latach 80., mówiło się o takich rzecznikach, a w ostatnich latach podobne pomysły są dyskutowane w Kancelarii Prezydenta. Nigdy jednak nie było mowy o konkretach.

Propozycja Jana Rulewskiego jest za to dość konkretna - wojewódzki rzecznik praw mieszkańców, czy raczej - powiernik mieszkańców, jak wolałby pomysłodawca, miałby być niezależny. W czasie kadencji (mógłby być wybrany dwa razy z rzędu) m.in. nie mógłby prowadzić działalności gospodarczej, na urząd nie mógłby zostać powołany członek partii ani osoba, pełniąca istotną funkcję w korporacji czy organizacji zawodowej. Co ważne, musi znać się na prawie i działaniu samorządu, bo to właśnie w przypadku skarg na jego wadliwe decyzje, miałby reagować.

Rzecznik ma być mobilny, uczestniczyć w sesjach rad gmin i miast. Do pomocy miałby zastępcę i pracowników biurowych. - Za sprawą nowego urzędu w całym kraju zajęcie miałyby 64 osoby, koszty powołania takiej funkcji to w przybliżeniu jakieś 360 tys. zł miesięcznie, ale trzeba zwrócić uwagę na to, że zaoszczędzimy na interwencjach sądowych, gdzie teraz trafia wiele spraw, z którymi nie radzą sobie mieszkańcy - mówi senator.

Rzecznik miałby mediować w sporach, zwłaszcza powstałych w obszarach, których nie reguluje prawo lub reguluje, ale zbyt ogólnie, pomagać w pisaniu pozwów, badać problemy zgłaszane przez mieszkańców. - Parlamentarzyści pracują właśnie nad zmianą prawa, by ukrócić poczynania czyścicieli kamienic - mówi Jan Rulewski.

- Powstaje pytanie, czy proponowane zmiany są konstytucyjne, czy celowe? Nie trzeba byłoby się nad tym głowić, gdyby mógł zająć się tą kwestią rzecznik mieszkańców, w końcu to problem konkretnych miast, nie całej Polski. Podobnie z niewypłaconymi należnymi odszkodowaniami, np. za wywłaszczenie, z odwlekanymi decyzjami urzędników. Albo przypomnijmy sobie kłótnie o umieszczanie na kościołach i instytucjach państwowych anten sieci komórkowych. Mieszkańcy ich tam nie chcą i domagają się usunięcia, tymczasem przynosi to jakiś zysk zarządcy nieruchomości. Rzecznik mógłby tu skutecznie mediować.

Pomysły na to, kto miałby mianować rzecznika, są trzy. Pierwszy - mógłby być wybierany w wyborach samorządowych, drugi - mógłby go mianować rzecznik praw obywatelskich, trzeci - mianowałby go prezydent.

Ustawa może wejść w życie najwcześniej za półtora roku. Teraz jest konsultowana ze specjalistami. Pomysłodawca liczy też, że zasadność powoływania powiernika mieszkańców stanie się tematem przedwyborczych debat.