Czy nauczyciele wspierają uczniów? Dzieci potrzebują empatii i szukają wspólnego języka z nauczycielami

Raport „Idealny nauczyciel. Polscy uczniowie i ich oczekiwania wobec nauczycieli” podsumowuje przeprowadzone w 2021 roku badania wśród uczniów, przeprowadzone w ramach kampanii „POLećmy ze wsparciem”. Wnioski są jednoznaczne – to nauczyciel jest jedną z pierwszych osób, która może – i powinna – reagować na niepokojące sygnały wysyłane przez uczniów. Dzieci i młodzież zwykle darzą zaufaniem swoich nauczycieli i nierzadko bezpośrednio do nich zwracają się o pomoc. Deklarują też, że właśnie empatia, to najbardziej oczekiwana przez uczniów cecha dobrego nauczyciela. Uczniowie zwracali uwagę na to, że dobry nauczyciel to taki, który szuka z nimi wspólnego języka.

Czy nauczyciel ma kompetencje, aby skutecznie wesprzeć ucznia, który boryka się z emocjonalnymi problemami? Odpowiedzią na to pytanie ma być poradnik, który powstał w ramach kampanii „POLećmy ze wsparciem”. Jego Autorką jest z psychoterapeutka Karolina Isio-Kurpińska. Powstał on pod patronatem Polskiej Akcji Humanitarnej.

PAH od 2021 roku, w ramach rozszerzonego programu „Pajacyk” i dzięki wsparciu partnerów, finansuje różne formy zajęć psychoterapeutycznych dla dzieci i młodzieży w wieku 6-18 lat. Poradnik ma pomagać nauczycielom w rozpoznawaniu wczesnych sygnałów niepokojących stanów psychicznych u dzieci, a także wskazywać właściwy sposób reagowania. W praktyczny sposób podpowiada również nauczycielom jak na co dzień budować relacje z uczniami i rozmawiać z nimi w sytuacjach trudnych i stresujących.

– Wiemy, że nauczyciel ma dziś pełną klasę dzieci i mało czasu, żeby zająć się każdym indywidualnie. Wielu może mieć poczucie, że wspieranie emocjonalne dzieci jest dodatkowym zadaniem, w dodatku znacznie przekraczającym ich kompetencje. Nie chodzi o nakładanie na barki nauczycieli kolejnego obowiązku. Poradnik ma zainspirować i być ułatwieniem. Opiera się także na gotowych scenariuszach rozmowy w najbardziej typowych sytuacjach, z którymi w ciągu roku mierzy się zarówno uczeń, jak i nauczyciel – mówi Karolina Isio-Kurpińska.

W minionym roku prawie 40% uczniów i uczennic szkół podstawowych i średnich odbyło spotkanie ze szkolnym pedagogiem. W 73% przypadkach zostało ono ocenione jako pomocne.

– To znak, że wsparcie psychiczne dla dzieci i młodzieży w szkołach jest bardzo ważne – podkreślają autorzy raportu „Idealny nauczyciel. Polscy uczniowie i ich oczekiwania wobec nauczycieli”.

Co ważne, poradnik został opracowany na podstawie faktycznych doświadczeń nauczycieli w relacjach z uczniami. Składa się z 7 rozdziałów, w których omówione zostały najczęściej występujące zaburzenia u najmłodszych. To między innymi zaburzenia odżywiania, depresja, samookaleczenia. Publikacja omawia też zachowania, które powinny być sygnałem alarmowym.

– Opisana jest także rola nauczyciela w kontekście zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące tego, jak reagować wobec sygnałów wysyłanych przez dzieci. Poradnik zawiera również porady jak przeprowadzić konstruktywną rozmowę z rodzicami o zachowaniu ich pociech. Czasem mają oni zupełnie inne spojrzenie lub wręcz nie dostrzegają problemów swoich dzieci – dodają autorzy raportu.

Poradnik zawiera także listę telefonów zaufania, gdzie można szukać specjalistycznego wsparcia. Choć materiał powstał z myślą o nauczycielach, jego zawartość będzie pomocna również dla rodziców i opiekunów. Poradnik zostanie dystrybuowany w formie elektronicznej przez portal Librus oraz przez Polską Akcję Humanitarną. Będzie go można również pobrać bezpośrednio ze strony internetowej kampanii „POLećmy ze wsparciem”.

– To ważna i potrzebna publikacja. Ten przewodnik będzie mógł wesprzeć nie tylko pedagogów szkolnych, ale i każdego nauczyciela – każdego dorosłego – wiedzą potrzebną, by rozpoznać oznaki i przejawy problemów u dzieci. Zwłaszcza teraz, po pandemii, kiedy młodzież boryka się z fobiami szkolnymi i problemami psychicznymi. Warto, abyśmy my, dorośli, zaczęli to zauważać i mogli jak najszybciej zareagować – recenzuje Anna, nauczycielka ze szkoły podstawowej.