Z Łukaszem Karolczakiem, grzyboznawcą z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej rozmawia Katarzyna Kaczór.
Słyszy się, że grzyby szybko wchłaniają substancje radioaktywne, że często są nimi nasycone. Czy to prawda?
<!** reklama>Laboratorium Higieny Radiacyjnej przy WSSE Bydgoszcz, które monitoringuje m.in. zawartości substancji radioaktywnych w grzybach świeżych, nie odnotowało dotychczas przypadków przekroczeń wymienionych substancji. Natomiast odradzamy zbieranie grzybów w pobliżu trakcji komunikacyjnych ze względu na to, iż grzyby łatwo asymilują m.in. metale ciężkie z gleby. Dotyczy to także owoców runa leśnego, zbieranych na działkach rekreacyjnych, a to ze względu na stosowanie środków ochrony roślin, nawozów.
Często przestrzega się osoby w podeszłym wieku przed spożywaniem grzybów, to samo radzi się małym dzieciom. Skąd ta ostrożność?
Chodzi o ciężkostrawność. Układ trawienny maluchów nie jest na tyle dojrzały, aby mógł sobie poradzić z takim obciążeniem, jakie może stanowić smażona potrawa z grzybów, a u osób w podeszłym wieku układ trawienny jest osłabiony i z tego powodu mniej wydolny. Poza tym, grzyby należy traktować jako przyprawę, a nie jako potrawę. Spożycie ich w małej ilości nie powinno u dorosłej osoby spowodować niestrawności.
Czy słusznie robimy dyskwalifikując z diety grzyby leśne blaszkowe, bo na przykład nie mamy pewności, że są jadalne i nietoksyczne, albo boimy się, że pomylimy jadalnego z trujakiem?
Faktycznie wiele grzybów jadalnych ma swoje sobowtóry wśród tych trujących, rurkowych jak i blaszkowych, i o pomyłkę nie jest trudno. Dlatego też zawsze w przypadku jakichkolwiek wątpliwości takie podejrzane egzemplarze trzeba wyrzucić z koszyka. Przecież to nas nic nie kosztuje.
Słyszałam, że są grzyby jadalne, które stają się trujące, gdy konsument spożyje krótko po ich zjedzeniu alkohol. Proszę o nazwy tych okazów.
Czernidłak kołpakowaty, Coprinus comatus. To jadalny i smaczny grzyb. Jest także Czernidłak błyszczący - Coprinus micaceus. Należy je spożywać wyłącznie jako bardzo młode, białe owocniki. One to w zetknięciu z alkoholem powodują zatrucia.
A jak rozpoznać trującego grzyba? Wystarczy sprawdzić, czy po kontakcie z toksycznym okazem nie czernieje srebrna łyżeczka, cebula? Wielu zbieraczy smakuje surowe grzyby i ocenia, czy mają gorzki smak. Co na to nauka?
Czernienie łyżeczek lub zmianę smaku i koloru cebuli należy wsadzić między bajki. Każdy grzyb posiada inne związki chemiczne, np. toksyny o różnej budowie chemicznej, mogące wchodzić lub nie wchodzić w reakcję z metalem, czy cebulą. Rozpowszechnianie takich mitów może prowadzić do zatruć śmiertelnych w skutkach.
