Zobacz wideo: Dramatyczne dane dotyczące zgonów w Polsce
Uroczystości 82. rocznicy pierwszej masowej deportacji Polaków na Sybir rozpoczęły się w Bydgoszczy w niedzielę (13 lutego 2022 r.) mszą świętą w kościele pw. Świętych Polskich Braci Męczenników na Wyżynach z udziałem m.in. przedstawicieli Policji, Straży Miejskiej w Bydgoszczy, delegatury IPN w Bydgoszczy, a także pocztów sztandarowych m.in. Wojska Polskiego, Miasta Bydgoszczy, Związku Sybiraków Oddział Bydgoszcz czy Parafii św. Rafała Kalinowskiego Murowańcu oraz Szczepu Harcerskiego Zawiszanie - ZHP Bydgoszcz.
Po nabożeństwie uczestnicy obchodów spotkali się pod pomnikiem Zesłańców Sybiru, gdzie złożyli kwiaty, upamiętniając wywiezionych. Samorząd województwa reprezentował wicemarszałek Zbigniew Ostrowski, a władze miasta Bydgoszczy - zastępca prezydenta Michał Sztybel.
W nocy z 9 na 10 lutego 1940 r. sowieckie władze wywiozły do północnych obwodów Rosji i na zachodnią Syberię około 140 tysięcy Polaków - były to głównie rodziny urzędników państwowych, m.in. sędziów, prokuratorów, policjantów, leśników, a także wojskowych, w tym uczestników wojny polsko-bolszewickiej. Osoby te trafiły do północnych regionów ówczesnego ZSRR - w okolice Archangielska i Irkucka oraz do Kraju Krasnojarskiego i Komi. Kolejne deportacje przeprowadzono w kwietniu i czerwcu 1940 roku, a ostatnią - pod koniec maja 1941 roku.
W transportach ludzie umierali z zimna, głodu i wyczerpania. Według szacunków NKWD, wywieziono łącznie około 340 tysięcy Polaków. Co dziesiąty z nich zginął w syberyjskiej tajdze. Zdaniem polskich historyków, sowieckie represje w latach 1940-41 dotknęły prawie milion naszych rodaków.
Upamiętnianiem losów polskich zesłańców na Syberię zajmuje się Związek Sybiraków, którego oddziały działają także w naszym regionie: w Bydgoszczy, Toruniu i Włocławku.
