Historia apteki sięga dokładnie 27 grudnia 1853 roku, gdy Constantin August Mentzel uzyskał koncesję na sprzedaż leków w kamienicy w samym centrum miasta. W 2003 roku staraniami Bartłomieja Wodyńskiego na zapleczu lokalu przy Gdańskiej 5 otwarto prywatne muzeum farmacji.
14 lat później apteka i muzeum zakończyły działalność, a dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Bydgoszczy i Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego ponad siedem tysięcy muzealiów trafiło do kolekcji Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Najciekawsze z nich, jak choćby akcesoria do wytwarzania leków, utensylia medyczne czy unikalne w skali kraju laboratorium galenowe z przełomu XIX i XX w., można podziwiać na wystawie stałej „Aptekarstwo bydgoskie”. W ofercie edukacyjnej przygotowanej przez muzealników są m.in. warsztaty komponowania herbat i perfum czy tworzenia kosmetyków.
- Drugi rok działalności Apteka "Pod Łabędziem", obfitujący w sukcesy i nagrody, potwierdził, że uratowanie tego kultowego dla Bydgoszczy miejsca było słuszną decyzją. Nie udałoby się to oczywiście bez pomocy i zaangażowania muzealników i lokalnej społeczności - podkreśla Anna Kornelia Jędrzejewska, dyrektorka Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.
We wnętrzach dawnej apteki zbudowano prężnie działającą placówkę kulturalno-naukową z bogatą i inkluzywną ofertą dla zwiedzających.
- Misją muzeum jest między innymi tworzenie „trzeciego miejsca”, czyli według Raya Oldenburga przestrzeni pomiędzy życiem zawodowym a domowym, w której możliwe jest nie tylko spędzenie wolnego czasu, ale również szeroko pojęty rozwój osobisty połączony z realizacją pasji i poczuciem swobody i komfortu. Apteka "Pod Łabędziem", której działalność zainaugurowano 15 grudnia 2022 roku, jest tego świetnym przykładem - dodaje szefowa placówki.
Od 1 stycznia do 4 grudnia 2024 roku MOB odwiedziło 12 097 miłośników historii farmacji. W warsztatach dla grup zorganizowanych wzięło udział 3978 osób, a różnorodne propozycje dla gości indywidualnych przełożyły się na ponad 900 sprzedanych biletów.
- W ciągu ostatnich 12 miesięcy zorganizowaliśmy także 167 oprowadzań i można było u nas oglądać cztery wystawy czasowe. Prezentowaliśmy na nich m.in. atlas anatomiczny z 1613 r., płaskorzeźby Jana Harasimowicza czy fotografie uczniów bydgoskiego liceum plastycznego. Gościliśmy również dwie interdyscyplinarne konferencje naukowe - wylicza prof. Wojciech Ślusarczyk, kierownik Pracowni Historii Farmacji i Medycyny MOB.
W bieżącym roku Apteka "Pod Łabędziem" otrzymała nagrodę w konkursie „Musejon-Kujawsko-Pomorskie Muzealne Wydarzenie Roku” (za działania edukacyjne) oraz nominację do Europejskiej Nagrody Muzealnej Roku 2025. 24 maja 2025 roku przekonamy się, czy bydgoska instytucja sięgnie po najwyższy laur.
