Zatopione, znaczy świeże jajko [NASZE ZDROWIE]

[break]
Cechą gatunkową ptaków, o czym pisaliśmy wcześniej, jest... jajo.

- Nie ma żadnej reguły i jest to tajemnicą świata ptaków. Nie znamy odpowiedzi na pytanie: jak to się dzieje, że mały ptak składa proporcjonalnie do masy ciała samicy duże jajo i odwrotnie - wyjaśniał nam dr Piotr Indykiewicz z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. - Na przykład cały lęg (wszystkie złożone jaja) malutkiego, owadożernego jerzyka, waży 20 procent masy. Cały lęg orła bielika waży tyle samo. Nieduże ptaki: łyska i śmieszka (pospolita mewa) składają jaja o wadze około 50 procent masy ciała. Ciężar jej lęgu kuropatwy sięga nawet 70 procent masy ciała. A lęg bardzo malusieńkiego raniuszka przekracza ciężar ciała samicy.

Jaj wybierać nie wolno

W Polsce do celów spożywczych przeznacza się jedynie jaja kurze, strusie i przepiórcze. Rzadko w sprzedaży pojawiają się jaja kacze lub gęsie. Zbieranie jaj dzikiego ptactwa jest zakazane.

- Wszystkie są objęte ochroną - tłumaczy Dawid Kilon, bydgoski ornitolog. - Ludzie często wybierają jaja z gniazd. Na przykład chodzą nad brzegami Brdy lub nad Kanałem Bydgoskim i wyszukują jaja. W tych miejscach już prawie nie ma kaczek.

PRZECZYTAJ:Byle jadło dobre było!

Dawid Kilon uważa, że wielką szkodę ptakom wodnym wyrządzają również ci, którzy starają się dokarmiać pisklęta.

- Jeszcze siedem, osiem lat temu nad kanałem było od 150 do 160 zdrowych, młodych ptaków - wylicza Dawid Kilon. - Natomiast w ubiegłym roku już tylko około 15. Tak jest, bo ludzie w rzeczywistości dokarmiają szczury, nie ptaki. A szczury zjadają pisklęta.

Poza tym w województwie kujawsko-pomorskim zdarza się, że niektórzy wybierają gęsie jaja i podkładają je do wysiedzenia gęsiom domowym.

Prawie idealny pokarm

Jajo jest jednym z najlepszych i najbardziej wartościowych produktów spożywczych. Zawiera: proteiny, prawie wszystkie witaminy (z wyjątkiem witaminy C), karotenoidy, cholinę, niacynę, lecytynę oraz cynk, wapń, fosfor, żelazo, selen i jod. Ponadto białko jaja ma optymalny dla człowieka skład aminokwasów i jest niezwykle pożądanym budulcem organizmu.

Okazuje się, że gospodynie intuicyjnie wybierają te jaja, których skorupka jest ciemna, ponieważ ma dużo pigmentu. Karoten jest związkiem, którego ptaki nie potrafią syntetyzować. Muszą pobierać go ze środowiska. Ciemny kolor oznacza, że samica i samiec byli silniejsi i zdrowsi, mogli spenetrować większą część środowiska i dlatego podświadomie odrzucamy jaśniejsze jaja.

Jak można poznać, czy jajo jest świeże i czy wszystkie te składniki zostaną prawidłowo wchłonięte i wykorzystane przez ludzki organizm? Wystarczy wykonać prostą próbę wodną.

- Jajo należy wrzucić do pojemnika z osoloną wodą, jeśli utrzymuje się na powierzchni, to znaczy, że jest zbukiem - twierdzi Dawid Kilon. - W takim jaju jest bardzo dużo gazów gnilnych.

Natomiast jajo świeże tonie całkowicie, a półświeże utrzymuje się mniej więcej w połowie pojemnika.

Warto też pamiętać o tym, że na żółtku świeżego jajka widoczne są serpentynki, a samo żółtko jest zwarte i jędrne. Jeśli jest ono rozpłaszczone, to jajo nadaje się tylko do wyrzucenia.

Wielkanocna wróżba

W okresie świąt Wielkanocy niektórzy zajmują się oomancją, czyli sztuką wróżenia z jajek. Nazwa wróżby pochodzi od greckich słów: oon (jajo) oraz manteia (przepowiednia).

Najbardziej popularną wróżbą z jajka jest ta, w której oddziela się od siebie białko i żółtko, a potem szybko wlewa białko do prawie wrzącej wody i interpretuje powstały kształt.

A jeśli już o kształtach mowa, to warto wiedzieć, że istnieją... kwadratowe jaja. Można je uformować w sześcian w pierwszym etapie, czyli wtedy kiedy skorupka jest bardzo elastyczna.