Główny Urząd Statystyczny poinformował w piątek, że ceny towarów i usług konsumpcyjnych według szybkiego szacunku we wrześniu 2022 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku wzrosły o 17,2 proc. (wskaźnik cen 117,2).
Z kolei w stosunku do poprzedniego miesiąca wzrosły o 1,6 proc. (wskaźnik cen 101,6).
Ceny paliwa nieco niższe niż w sierpniu
GUS poinformował także, że we wrześniu 2022 r. ceny paliwa do prywatnych środków transportu wg szybkiego szacunku wzrosły w porównaniu do września 2021 r. o 18,3 proc. (wskaźnik cen 118,3), a w stosunku do sierpnia 2022 r. obniżyły się o 2,1 proc. (wskaźnik cen 97,9).
Więcej zapłacimy za żywność
We wrześniu 2022 r. ceny żywności i napojów bezalkoholowych wg szybkiego szacunku wzrosły w porównaniu do września 2021 r. o 19,3 proc. (wskaźnik cen 119,3), a w stosunku do sierpnia 2022 r. wzrosły o 1,7 proc. (wskaźnik cen 101,7).
Drożej za energię
We wrześniu 2022 r. ceny nośników energii wg szybkiego szacunku wzrosły w porównaniu do września 2021 r. o 44,2 proc. (wskaźnik cen 144,2), a w stosunku do sierpnia 2022 r. wzrosły o 3,7 proc. (wskaźnik cen 103,7).
Ekonomiści alarmują
„Niestety inflacja we wrześniu przewyższyła nawet nasze wygórowane oczekiwania (17 proc.) i przebiła ten poziom osiągając 17,2 proc. r/r. Ceny żywności oraz energii wzrosły, ale bez większych zaskoczeń. Jednakże, znowu mamy skok inflacji bazowej, która wzrosła we wrześniu do ok. 10,7 proc. r/r. – czytamy na twitterowum profilu banku Pekao SA.
Polska wpisała się w falę inflacyjnych zaskoczeń w UE. Inflacja CPI we wrześniu do 17,2 proc. , powyżej najwyższych prognoz. Tanieją paliwa, drożeje żywność i energia. Niepokoi silny wzrost inflacji bazowej – wg nas do 10,6-10,7 proc.. Firmy wciąż skutecznie przenoszą wyższe koszty na klientów – piszą analitycy PKO BP.
„Mooootyla nogaaa. Inflacja we wrześniu wyniosła 17,2 proc. przy konsensusie 16,5 proc. Żywność wysoko, energia wysoko. Ale prawdziwym zaskoczeniem jest inflacja bazowa, która prawdopodobnie wzrosła do 10,7-10,8%. To się rozpędza” - alarmują ekonomiści mBanku.
Inflacja w górę także w innych krajach UE
Inne państwa Wspólnoty również borykają się z wysokimi cenami, choć inflacja jest w nich niższa niż w Polsce.
Z rekordową inflacją (najwyższa od 70 lat) muszą zmierzyć się Niemcy. Niemiecki Federalny Urząd Statystyczny podał w czwartek, że we wrześniu 2022 r. wskaźnik cen konsumpcyjnych w tym kraju przyśpieszył do 10 proc. rok do roku (wobec 7,9 proc. r/r w sierpniu).
Inflację napędzają głównie rosnące ceny energii i żywności - we wrześniu energia była o 43,9 proc. droższa niż przed rokiem, a żywność – o 18,7 proc.
Zdaniem ekonomistów, w nadchodzących miesiącach dwucyfrowa inflacja w Niemczech będzie się utrzymywać.
Do 17 proc. we wrześniu podskoczył z kolei poziom inflacji w Holandii i również jest najwyższy od dziesięcioleci. Inflację napędzają gwałtownie rosnące ceny energii.
Także inflacja w Belgii wzrosła we wrześniu do rekordowych 11,27 proc. To największy wzrost od 1975 r. –poinformował Belgijski Urząd Statystyczny (Statbel). Wzrost cen towarów i usług wyniósł w sierpniu 9,94 proc.
Głównym powodem wzrostu inflacji są rekordowe ceny energii oraz produktów żywnościowych.
Co dalej z inflacją?
Zdaniem Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan nic nie wskazuje na to, że najbliższe miesiące „przyniosą jakąś ulgę i odwrócenie trendu”. - Popyt konsumpcyjny nie zmniejsza się w stopniu mogącym chociażby częściowo zastopować wzrosty cen. A rząd swoimi działaniami jeszcze bardziej go wspiera. Widać to po sierpniowych danych o sprzedaży detalicznej, która wybiła się dzięki szerokiemu uruchomieniu wakacji kredytowych. Polacy zamiast oszczędzać ruszyli do sklepów – tłumaczy.
Jak dodaje, niepokojąco, choć przewidywalnie, zachowują się ceny żywności, które w skali miesiąca wzrosły aż o 1,7 proc.. To drugi miesiąc z rzędu, kiedy wzrosty przekraczają 1,5 proc.
- To wynik wzmożonego popytu na podstawowe produkty. Polacy zmieniają zwyczaje zakupowe i zamiast dóbr trwałego użytku (AGD, RTV itd.) kupują częściej podstawowe produkty – wyjaśnia ekspert.
Zielonka, że kluczowa w powstrzymaniu takiej skali wzrostu cen jest pomoc przedsiębiorcom, którzy obecnie są zmuszani do przerzucania wyższych kosztów na konsumentów. - Zamiast tego dowiadują się o przygotowywanym podatku od nadzwyczajnych zysków, który miałby objąć wszystkie duże firmy – mówi.
Z kolei analitycy z portalu Cinkaciarz.pl zwracają uwagę, że podobnie jak w przypadku Niemiec, gdzie inflacja konsumencka osiągnęła wartości dwucyfrowe, także w Polsce wzrosty cen żywności i energii przeważyły efekt taniejących paliw.
Wskazują, że ten ostatni czynnik w najbliższym czasie mógłby przynieść więcej ulgi domowym budżetom Polaków, gdyby nie wzrost kursu dolara. Pięcioprocentowa zwyżka kursu amerykańskiej waluty z wrześnie częściowo zniwelowała bowiem kilkunastodolarową przecenę kursu baryłki ropy na londyńskiej giełdzie, gdzie cena surowca spadła do poziomów sprzed napaści Rosji na Ukrainę.
– Inflacja to jednak nie tylko nośniki energii i żywność. Drożeje praktycznie wszystko. Presja cenowa rozlała się po całej polskiej gospodarce. Firmy przerzucają rosnące koszty na konsumentów, zachodzą tzw. efekty drugiej rundy. Oznacza to, że inflacyjną czkawką w cenach dóbr i usług odbija się dziś skok cen paliw i energii po wybuchu wojny na Ukrainie – tłumaczy Bartosz Sawicki, analityk Cinkciarz.pl.
Eksperci wskazują, że blisko dwie trzecie składowych koszyka inflacyjnego notuje dwucyfrowe wzrosty cen w po-równaniu z ubiegłym rokiem. Inflacja bazowa (nieuwzględniająca cen energii i żywności) w trzecim kwartale znów wykonywała ostry skok, jej roczna dynamika wyraźnie przekroczyła 10 proc. Ta część źródeł presji na ceny jest szczególnie uporczywa i będzie najtrudniejsza do wygaszenia.
– Kiedy w Polsce można spodziewać się zatrzymania szaleńczego wzrostu cen? Inflacyjny szczyt powinniśmy osiągać za kilka miesięcy. Może on przekraczać 20 proc. rok do roku – szacuje Bartosz Sawicki.
Jego zdaniem dla ścieżki inflacji konsumenckiej w 2023 r. kluczowy będzie kształt programów osłonowych rządu i czas ich utrzymywania. Można jednak ostrożnie szacować, że na koniec przyszłego roku dynamika cen wciąż osiągać będzie wartości dwucyfrowe.
Ekspert wskazuje, że nadzieje na letni szczyt inflacji nie ziściły się m.in. dlatego, że złoty jest rekordowo słaby. Ponad 5 zł płaciliśmy ostatnio nie tylko za dolara, ale też za franka szwajcarskiego, a kurs euro dochodził do 4,80 zł. W rezultacie Rada Polityki Pieniężnej musi kontynuować cykl za-cieśniania polityki rozpoczęty w październiku ub.r.
– W przyszłym tygodniu RPP powinna dokonać dwunastej podwyżki w cyklu i podnieść stopę referencyjną o 25 punktów bazowych, do 7 proc. Po dzisiejszych danych nie można wykluczyć jednak powrotu do bardziej zdecydowanych ruchów, ale praktycznie wykluczona jest deklaracja, że cykl został zakończony – ocenia analityk Cinkciarz.pl.
