Wybory samorządowe 2024. Tak sprawdzisz swój okręg do głosowania - jak oddać ważny głos?

W wyborach do Sejmu okręgi wyborcze obejmują obszar części lub całości województw. Aby sprawdzić, do którego okręgu wyborczego należy nasza miejscowość, należy skorzystać ze strony internetowej Państwowej Komisji Wyborczej (kliknij w link, żeby przejść).
Sprawdzamy swój okręg wyborczy - instrukcja krok po kroku:

• W celu sprawdzenia swojego okręgu wyborczego, wchodzimy na stronę PKW, wybieramy zakładkę "Wybory samorządowe 2024 - serwis informacyjny".
• Następnie klikamy w link "Wyszukiwarka obwodów" i w polu wyszukiwarki wpisujemy swój adres zameldowania lub klikamy odpowiednio albo na mapkę, wybierając województwo, w którym mieszkamy, albo wybieramy nasze województwo z listy obok mapki.
• Dalej analogicznie postępujemy z wyborem powiatu i miasta lub gminy.
• Po wyborze poniżej mapki wyświetli się lista okręgów, gdzie możemy sprawdzić, w jakim miejscu znajduje się siedziba obwodowej komisji wyborczej oraz jaki ma numer. Klikając w wybraną komisję wyborczą, znajdziemy informacje dotyczące składu komisji (przewodniczący, zastępca przewodniczącego oraz członkowie komisji) oraz statystyki przedwyborcze (ilu mieszkańców przynależy do tego okręgu oraz dane na temat liczby wyborców). Tutaj możemy sprawdzić, na kogo możemy oddać głos w wyborach (jeśli takie organizowane są na terenie okręgu wyborczego):
  > do sejmiku województwa,
  > do rady gminy, powiatu lub miasta,
  > na prezydenta, wójta lub burmistrza.

Aby sprawdzić, czy możemy oddać głos w wyborach samorządowych 2024 oraz gdzie znajduje się siedziba naszej komisji wyborczej, możemy zalogować się do serwisu internetowego mObywatel. Możemy to zrobić, logując się poprzez profil zaufany, e-dowód lub bankowość elektroniczną. Po zalogowaniu do serwisu mObywatel wybieramy kolejno: "Twoje dane", a następnie "Centralny Rejestr Wyborców". Jeśli mamy ukończone 18 lat i nie mamy na koncie wyroków lub postanowień sądów ograniczających prawa wyborcze powinien wyświetlić się komunikat tej treści: "Masz czynne prawo wyborcze. Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) umożliwia Ci udział w głosowaniu i oddanie głosu na dowolnego kandydata", a także informacje wskazujące numer naszego okręgu wyborczego oraz adres, pod którym znajduje się siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej, do której w dniu wyborów należy się udać i oddać głos.

Podobną weryfikację swojego statusu jako wyborcy możemy przeprowadzić korzystając z aplikacji mObywatel.

Poprawnie postawiony głos na karcie do głosowania jest podstawą uznania czyjegoś wskazania na danego kandydata w wyborach samorządowych. Należy jednak pamiętać, że karty do głosowania różnią się nieco w zależności od liczebności gminy.

Karta do głosowania jest zadrukowana jednostronnie, a wielkość i rodzaj czcionki oraz wielkość kratek przeznaczonych na oddanie głosu poprzez postawienie znaku "X" są jednakowe dla oznaczeń wszystkich list i nazwisk kandydatów. Wyjątkiem od tej reguły są karty do głosowania: do rady gminy w gminie liczącej powyżej 20 tys. mieszkańców, do rady dzielnicy miasta stołecznego Warszawy, do rady powiatu oraz do sejmiku województwa. W takiej sytuacji mogą w razie potrzeby składać się z odpowiedniej liczby zadrukowanych jednostronnie, trwale połączonych kartek.

Zgodnie z zapisami Kodeksu wyborczego, aby oddany głos na karcie został uznany za ważny, należy postawić na karcie do głosowania znak "X" w kratce, jaka znajduje się po lewej stronie obok nazwiska wybranego kandydata. Zapisy w art. 439 KW, które odnoszą się do wyborów na radnych w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców, wskazują, że za nieważny zostanie uznany głos oddany w wyborach:

• jeśli na karcie do głosowania postawi się znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska dwóch lub większej liczby kandydatów albo nie zaznaczy się znakiem "X" żadnego z kandydatów, z którejkolwiek z list;
• jeśli na karcie do głosowania znak "X" postawi się w kratce z lewej strony wyłącznie obok nazwiska kandydata, który zostanie skreślone przez komisję z listy kandydatów już po wydrukowaniu kart do głosowania.

Uwaga, w gminach, które liczą powyżej 20 tys. mieszkańców, głosuje się tylko na jedną listę kandydatów, czyli należy postawić znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z listy. Mówi o tym art. 440 KW, w którym wskazano także, że za nieważny głos uznaje się ten, na którym wyborca postawi znak "X" w kratce z lewej strony obok nazwiska dwóch lub większej liczby kandydatów z różnych list lub nie postawi się takiego znaku obok żadnego nazwiska.

Głosowanie poza miejscem zamieszkania wiąże się z pewnymi procedurami, które warto rozróżnić od dopisania się do spisu wyborców. Istotną różnicą jest fakt, że rejestr wyborców nie jest tożsamy z spisem wyborców. Aby oddać głos poza miejscem swojego zamieszkania, konieczne jest złożenie wniosku o wpisanie do rejestru wyborców. Po dokonaniu wpisu do rejestru w gminie, gdzie mamy stałe zameldowanie, będziemy uprawnieni do głosowania w każdych kolejnych wyborach przeprowadzanych w tej gminie. Procedura ta dotyczy osób, które chcą oddać głos w gminie, gdzie:

• mają stałe zamieszkanie, ale nie są w niej zameldowane na pobyt stały,
• mieszkały lub przebywały na stałe, ale nigdy nie były zameldowane na pobyt stały w Polsce.

Natomiast dopisanie się do spisu wyborców odnosi się do głosowania w Polsce, kiedy jednorazowo chcemy oddać głos w miejscu naszego tymczasowego pobytu, poza gminą, gdzie jesteśmy zarejestrowani w rejestrze wyborców. Przykładowo, gdy chcemy zagłosować będąc na urlopie w innej miejscowości w Polsce lub gdy w dniu wyborów przebywamy w szpitalu. W odróżnieniu od wpisu do rejestru wyborców, dopisanie się do spisu wyborców dotyczy tylko najbliższych wyborów.

WAŻNE: Zgodnie z art. 28 Kodeksu Wyborczego, wyborca, który złoży pisemny wniosek w urzędzie gminy najpóźniej na 5 dni przed dniem wyborów, może być dopisany do spisu wyborców w wybranym przez siebie obwodzie głosowania na obszarze gminy:

• właściwej ze względu na miejsce jego stałego zamieszkania,
• w której czasowo przebywa.

Te przepisy mają zastosowanie także do wyborców, którzy nigdzie nie mieszkają, ale przebywają na obszarze danej gminy. Dzięki nim możliwe jest skorzystanie z prawa do głosowania poza miejscem stałego zamieszkania w Polsce.

źródło informacji: Państwowa Komisja Wyborcza, GOV.PL, mObywatel 2.0, prawo.pl, Business Insider

Więcej na temat wyborów w naszym serwisie: sondaże, wywiady, kandydaci, informacje po konferencjach prasowych, informacje o okręgach wyborczych pod tym adresem