- Do placówki w Fordonie trafiają skazani ociemniali z całej Polski, odbywający karę w systemie terapeutycznym, poza oddziałem. Uczestniczą oni tu w 50-godzinnym kursie orientacji przestrzennej - mówi por. Agnieszka Wollmann, rzecznik Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Bydgoszczy. - Co roku przebywa tu 2-3 takich skazanych. Po przybyciu do oddziału ociemniałemu przydzielony jest przewodnik. Przechodzi on też badania u lekarza okulisty, a następnie przeprowadzana jest też konsultacja psychologiczna.
Wobec każdego ociemniałego formułowany jest indywidualny program oddziaływań rehabilitacyjnych i wychowawczych. Ma on charakter praktyczny, bo skazanego mobilizuje się do podjęcia działań w celu uzyskania kolejno: grupy inwalidzkiej, renty, ukończenia kursu orientacji przestrzennej i wyrobienia legitymacji Polskiego Związku Niewidomych.
- Skazani wiedzą, że realizacja tego programu daje im wymierne, często finansowe korzyści - mówi por. Agnieszka Wollmann. - Wielu z nich otrzymuje renty i korzysta z ulg związanych z posiadaniem legitymacji członka PZN.
Kurs orientacji przestrzennej obejmuje część teoretyczną i praktyczną. Osoby niewidome i niedowidzące, które przybywają na kurs, zostają zakwaterowane w celach wspólnie z osadzonymi pełnosprawnymi, którzy pełnią rolę przewodnika. Na początek kursu są wykłady na temat sytuacji niewidomych w Polsce oraz nauka czytania i pisania Braille’m. Zajęcia praktyczne to nauka rozróżniania kierunku, miejsca, upływu czasu, a także rozpoznawanie przedmiotów i wrażeń termicznych. W ten sposób skazani ociemniali są przygotowywani do samodzielnego poruszania się w terenie.
- Kolejnym etapem jest trening sensoryczny, obejmujący ćwiczenie zmysłów: dotyku, słuchu i węchu oraz kompensowania nimi braku wzroku - mówi por. Agnieszka Wollmann. - Trenowane są techniki poruszania się z przewodnikiem i z pomocą białej laski. Każdy z uczestników uczy się przechodzenia przez drzwi, chodzenia po schodach, rozpoznawania niewerbalnych sygnałów przewodnika, określania swojego położenia w przestrzeni, a także umiejętności codziennych takich, jak jedzenie, picie, nalewanie płynów, utrzymywanie czystości, korzystanie ze sprzętów domowych, czy szukanie upuszczonych przedmiotów. Nauka orientacji przestrzennej odbywa się w budynkach mieszkalnych i na placach spacerowych. Po zrealizowaniu 50 godzin zajęć jest egzamin. Po ukończeniu kursu osadzeni wracają do zakładów karnych, w których odbywali karę.
Zakład Karny w Bydgoszczy - Fordonie posiada też specjalistyczną salę terapeutyczną. - W ubiegłym roku doposażono ją w nowe meble oraz urządzenia niezbędne do nauki dla skazanych niewidomych i niedowidzących - mówi por. Agnieszka Wollmann. - Skazani ociemniali korzystają z pewnych odstępstw od regulaminu, np. są wyposażeni w sprzęt tyflotechniczny.
