Genialny fizyk Albert Einstein stwierdził kiedyś: „Wszyscy wiedzą, że pewnego problemu nie da się rozwiązać. Wtedy pojawia się ktoś, kto tego nie wie. I on ten problem rozwiązuje”.
<!** Image 2 align=right alt="Image 146938" sub="Fot. Adam Zakrzewski">Niektórzy psychologowie uważają, że twórczość jest najwyższą formą inteligencji. Tymczasem szybko przetwarzać informacje może nawet kalkulator, a komputery lepiej grają w szachy niż ludzie.
Jednak żadna maszyna nie jest (na razie?) w stanie konkurować z ludźmi w zakresie twórczości. Cywilizacja opiera się na ludzkiej pomysłowości. To nowe wynalazki decydują o postępie i rozwoju. Opanowanie ognia, wymyślenie łuku, papieru, szkła, wykorzystanie metalu, stworzenie komputerów, uprawa roli, hodowla zwierząt - wszystko to nie pojawiłoby się, gdyby nie twórcze pomysły ludzi.
Nie od genów i inteligencji w największym stopniu zależy twórcze myślenie. Jest ono ściśle związane z wychowaniem i środowiskiem. Rodzice wybitnych artystów zwykle uczestniczyli w wydarzeniach kulturalnych, mieli bibliotekę domową lub artystyczne hobby.
Inteligencję niektórych wybitnie uzdolnionych twórczo ludzi określa się jako zupełnie przeciętną (należał do nich np. Cervantes). Z drugiej strony wybitnie inteligentni bywają niekiedy nietwórczy i mało oryginalni.
<!** reklama>Wynika z tego, że człowiek nabywa umiejętność tworzenia i może ją rozwijać. Jak to robić? Opracowano kilka metod. To: burza mózgów, stymulowanie pozytywnych emocji, aktywowanie prawej półkuli mózgu itd. Większość tych technik zawiera kilka wspólnych zasad:
1. Przeformułuj problem - zastanów się nad innym sposobem przedstawienia zadania. Ujęcie problemu ma znaczenie dla jego rozwiązania.
2. Nie ufaj ekspertom. Albert Einstein powiedzał: „Wszyscy wiedzą, że pewnego problemu nie da się rozwiązać. Wtedy pojawia się ktoś, kto tego nie wie. I on go rozwiązuje”.
3. Przezwyciężaj przeszkody. Naprawdę twórcze pomysły nie powstają z dnia na dzień, ale są wynikiem długiego procesu. Wielu ludzi zbyt wcześnie rezygnuje z wysiłków, dlatego nie wpada na oryginalne rozwiązania.
4. Rób to, co lubisz, a twój umysł będzie bardziej twórczo myśleć.
5. Miej odwagę, ryzykuj przedstawiając nowe pomysły. I jeśli sądzisz, że mają one sens, forsuj je nawet mimo sprzeciwu otoczenia (oczywiście w rozsądnych granicach).
Dr Marcin Florkowski jest psychologiem, wykładowcą uniwersyteckim, diagnostą i terapeutą w poradni psychologiczno-pedagogicznej.
