To wojskowe służby tropiły opozycję

O obecnym stanie wiedzy na temat wydarzeń sprzed 25 lat rozmawiamy z dr. TOMASZEM CHINCIŃSKIM, historykiem z bydgoskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej

Ukazało się w ostatnich latach sporo publikacji, między innymi Pańskiego autorstwa, odsłaniających kulisy wprowadzenia i przebiegu stanu wojennego na Kujawach i Pomorzu. Czy naszą wiedzę o tych wydarzeniach możemy uznać za zadowalającą?

Temat nie jest jeszcze zamknięty. Stosunkowo dobrze znamy rozwój wydarzeń w Bydgoszczy, Chojnicach oraz Toruniu i Grudziądzu (to przede wszystkim zasługa publikacji toruńskiego historyka, dra Wojciecha Polaka), ale nie ma jeszcze odpowiedniego opracowania dla Włocławka. Są też inne „białe plamy” w historii naszego regionu w tamtym okresie.

Czy do wszystkich istniejących dokumentów i archiwów udało się już historykom dotrzeć?

<!** reklama right>Niestety, jeszcze nie. Mam tu na myśli głównie materiały, które pozostały po działalności Wojskowej Służby Wewnętrznej. Dopiero w ostatnich tygodniach zostały one udostępnione badaczom najnowszej historii Polski.

Dlaczego tak się dzieje?

Dokumenty te miały przedłużoną klauzulę tajności przez Wojskowe Służby Informacyjne. Dopiero nowa ustawa o IPN sprawi, że do wielu istotnych materiałów będziemy mogli dotrzeć.

Czego jeszcze nie wiemy?

Największa luka w zakresie naszej wiedzy o stanie wojennym dotyczy sposobu namierzania i rozpracowywania grup konspiracyjnych. Dokonywały tego przede wszystkim służby wojskowe. Dopiero potem do akcji wkraczała Służba Bezpieczeństwa. Wiele powinien nam pomóc i wyjaśnić dostęp do akt byłych tajnych współpracowników służb wojskowych.