To nie byli zwykli chuligani. IPN wystąpi o rehabilitację uczestników protestu z 1956 roku

[break]
Prokurator Mieczysław Góra z pionu śledczego bydgoskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej zamierza wystąpić do sądów właściwych instancji o rehabilitację skazanych na kary więzienia 12 uczestników głośnego protestu społecznego, do jakiego doszło w Bydgoszczy 18 listopada 1956 roku i zakończonego spaleniem zagłuszarki zachodnich rozgłośni radiowych, znajdującej się na Wzgórzu Dąbrowskiego.

- Udało się ostatnio odnaleźć dokumenty, które nie były zawarte w aktach dochodzenia z 1957 roku przeciwko wyłapanej grupce uczestników masowego protestu bydgoszczan, w którym uczestniczyło 2-3 tys. osób - mówi prokurator Mieczysław Góra. - Wyrok wydano z pominięciem tych dokumentów. Gdyby one znane były wcześniej, być może doszłoby do rehabilitacji tych osób przez sądy działające w III RP, na co wciąż jeszcze czekamy.

Jak powiedział nam prokurator Góra, kluczowe w tej sprawie powinny okazać się raport Pomorskiego Okręgu Wojskowego, skierowany do wiceministra obrony narodowej, a także sprawozdanie z udziału w interwencji oddziału Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, jednostki wojskowej, ale podlegającej ministrowi spraw wewnętrznych. W raportach tych wskazuje się na polityczne podłoże bydgoskich zamieszek.

Będziemy się starali wykazać, że były to działania na rzecz niepodległego bytu Rzeczypospolitej. - prok. Mieczysław Góra, IPN

- Przewiduję, że gdzieś w połowie maja i czerwca tego roku IPN skieruje wniosek o wszczęcie odpowiednich postępowań rehabilitacyjnych do sądów. Termin ten zależny jest od dokończenia kwerendy archiwalnej, nie jest wykluczone, że jeszcze jakieś istotne dla sprawy dokumenty zostaną znalezione - dodaje prok. Mieczysław Góra. - Będziemy się starali w naszych wnioskach wykazać, że wszystko, co działo się pamiętnego wieczoru w Bydgoszczy miało charakter działań na rzecz niepodległego bytu Rzeczpospolitej, a nie wynikało z pobudek czysto chuligańskich, jak uznał to sąd w 1957 roku.

Przypomnijmy, 18 listopada 1956 roku doszło do awantury przed kinem „Bałtyk” na ul. Gdańskiej w kolejce na film... północnokoreański. Interweniujący milicjanci rozjuszyli tłum, który ruszył w stronę budynków milicyjnych i partyjnych, skandując wolnościowe hasła i rósł z minuty na minutę. Finałem zamieszek było zniszczenie aparatury i spalenie masztu zagłuszarki zachodnich rozgłośni radiowych, znajdującej się na Wzgórzu Dąbrowskiego.

Przed sądem ostatecznie stanęło 12 osób. Skazano je na kary pozbawienia wolności od pół roku aż do 6 lat „za niszczenie społecznego mienia”. Wszyscy kary odsiedzieli. Dziś większość skazanych już nie żyje.

Jak do tej pory, co musi zaskakiwać, sądy w demokratycznej Polsce po 1989 roku odmawiały parokrotnie rehabilitacji skazanych, opierając się na sentencjach wyroków z 1957 roku, w których dowodzono, że spalenie zagłuszarki było chuligaństwem, a nie elementem prowolnościowej demonstracji. A chuliganów się nie rehabilituje - twierdzili sędziowie.

Czy teraz to się za sprawą wniosku IPN zmieni?