Stop lichwiarzom! A tych u nas nie brakuje. Tarcza 3.0

Ustawa została uchwalona w zeszłym tygodniu przez Sejm. Głównie chodzi o to, żeby zapobiegać przypadkom - podczas udzielania pożyczki - żądania zapłaty kosztów pozaodsetkowych wysokości dwukrotnie przekraczającej maksymalną wysokość tych kosztów określoną w ustawie lub żądania zapłaty odsetek w wysokości co najmniej dwukrotnie przekraczającej stopę odsetek maksymalnych.

- Nie będzie można egzekwować długu z nieruchomości przy niewielkim długu, jeśli jego wartość nie przekracza jednej dwudziestej wartości nieruchomości - uzupełnia wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł.

Do tej pory, żeby ukarać kogoś za lichwę, trzeba było udowodnić, że wykorzystał kiepską sytuację finansową pożyczkobiorcy. najczęściej pod tzw. zastaw szło mieszkanie osoby pożyczającej pieniądze. w rzeczywistości dochodziło do jego przewłaszczenia przez lichwiarza, który rozpoczynał egzekucję.

Na ślad jednej z takich grup wpadli policjanci z bydgoskiego zarządu Centralnego Biura Śledczego Policji. Jesienią ub. roku zatrzymali czworo podejrzanych, którym postawiono zarzut, m.in., udziału w zorganizowanej grupie przestępczej. Mieli oszukać co najmniej 39 osób, przejmując od nich kilkadziesiąt nieruchomości o łącznej wartości prawie 28 mln zł. Na poczet przyszłych kar zabezpieczono majątek podejrzanych o łącznej wartości ok. 20 mln zł.

Zdaniem ministerstwa sprawiedliwości, stan pandemii skłania wielu ludzi do poszukiwania łatwej gotówki, a to okazja dla oszustów. Stąd takie zaostrzenie kar - do 5 lat więzienia.

Do tej pory organom ścigania trudno było lichwę udowodnić. Ale w tym roku Prokuratura Regionalna w Gdańsku skierowała do Sądu Okręgowego w Gdańsku pierwszy akt oskarżenia w sprawie lichwy mieszkaniowej.

Oskarżono 7 osób z Trójmiasta. Są to członkowie zorganizowanej grupy przestępczej – tymczasowo aresztowany Andrzej K., jego żona Agnieszka K., oraz dwie inne osoby z nim współpracujące. Aktem oskarżenia objęto także trzech trójmiejskich notariuszy.

Oskarżonym zarzucono dokonanie 81 przestępstw, popełnionych od 2010 r. do 2017 r., na szkodę 50 pokrzywdzonych, zamieszkujących na terenie całej Polski. Są to działania w zorganizowanej grupie przestępczej, oszustwa, pranie brudnych pieniędzy, niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariuszy publicznych i inne czyny. Łączna wartość utraconych przez pokrzywdzonych nieruchomości to około 10 milionów zł. Notariuszom grozi kara 10 lat, pozostałym oskarżonym nawet 15 lat pozbawienia wolności.

Prokurator Zbigniew Ziobro podkreślił w styczniu br., że na jego polecenie gdańscy prokuratorzy podjęli działania cywilnoprawne na rzecz pokrzywdzonych. Ich skutkiem są m.in. orzeczenia o wstrzymaniu egzekucji z nieruchomości i wyroki stwierdzające nieważność umów. Prokuratorzy wystąpili również do sądów z pozwami o zapłatę na rzecz pokrzywdzonych i wpisy ostrzeżenia do ksiąg wieczystych o toczącym się postępowaniu.

Jedno z pierwszych podejść obecnego resortu pod rozwiązanie problemu lichwy spotkało się rok temu z krytyką. - Wejście w życie projektowanych przepisów w obecnym kształcie wpłynie negatywnie na funkcjonowanie instytucji pożyczkowych i na dostęp do kredytowania - komentował Arkadiusz Pączka, dyrektor Centrum Monitoringu Legislacji Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej.