Proroctwa oligarchy

Podobnego zdania był Borys Bieriezowski, pod koniec lat 90. jeden z najbogatszych ludzi w Rosji, ale także doradca prezydenta i sekretarz wykonawczy Wspólnoty Niepodległych Państw. Owszem, on też o mało nie zginął po wybuchu bomby w służbowej limuzynie, lecz uznał, że była to zemsta byłych funkcjonariuszy służb specjalnych. Jak zatem wyjaśnić tajemniczy zgon Bieriezowskiego w jego domu w Londynie? Po dwóch latach od tego wydarzenia okoliczności śmierci pozostają niejasne. Nie wyjaśnia ich także Jurij Felsztinski, rosyjski historyk na emigracji w USA, znajomy Bieriezowskiego. Poznali się w 1998 r., gdy Felsztinski postanowił napisać biografię kontrowersyjnego oligarchy. Książka nie powstała. Felsztinski przyznaje, że nie potrafił „nadążyć” za Bieriezowskim. Za to po jego śmierci Felsztinskiemu udało się zebrać i wydać prywatne zapiski oligarchy, artykuły do gazet i listy kierowane do polityków. Nie wiadomo, z jakiego okresu pochodzą zapiski - na pewno pisane były już na emigracji, a więc po 2001 r. Większość artykułów i listów powstała natomiast pomiędzy 1996 i 2005 rokiem.
Najciekawsze są prywatne zapiski. Bieriezowski krótko opowiada o swej drodze na szczyt. Kto by pomyślał, że w 1990 r. był jeszcze skromnym naukowcem, matematykiem, członkiem korespondentem Rosyjskiej Akademii Nauk. Jego pobory wystarczyły na zakup samochodu marki Żiguli... na spółkę z przyjacielem. Z maszyny tej korzystali na zmianę, co drugi tydzień. Kilka lat później Bieriezowski miał prywatny odrzutowiec z załogą, którą lubił dręczyć nocnymi alarmami z wylotem w nieznane. W zapiskach nie zdradził, jak zostać miliarderem. Pisze natomiast, dlaczego nim został. Uznał, że w matematyce nigdy nie będzie pierwszy. W biznesie szło mu dużo lepiej.
Główny nurt książki to jednak rozważania nad rządami Jelcyna i Putina, ze szczególnym uwzględnieniem błędów tego ostatniego. Tudzież proroctwa - często trafne, ale dziś już wiadomo, że nie całkiem.
Jurij Felsztiski. Borys Bieriezowski. Zapiski wisielca, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2015.