„Powroty Fordon 1973-2023” nabierają tempa. Bydgoski projekt odsłania coraz to nowe twarze

Nieprzerwanie w bydgoskim Fordonie realizowany jest projekt "Powroty Fordon 1973-2023" dr Ewy Raczyńskiej-Mąkowskiej, kierownik Katedry Wzornictwa na Wydziale Sztuk Projektowych PBŚ, dzięki któremu mieszkańcy mogą zapoznać się z wizerunkami osób - dawnych mieszkańców Fordonu, którzy w symboliczny sposób powracają do swojego miasta.

W ostatnim czasie kolejne postacie pojawiły się przy ul. Bydgoskiej 4. To Max Jacobson, który właśnie tam 3 lipca 1900 r. przyszedł na świat. Jacobson zasłynął jako lekarz, specjalista do walki z bólem, którego sposób leczenia dziś byłby uznany za bardzo kontrowersyjny (używał specyfików zawierających m.in. amfetaminę i metamfetaminę, szpik kostny, hormony zwierzęce, enzymy, ludzkie łożyska, steroidy, środki przeciwbólowe i witaminy). Przynosił jednak swoim pacjentom natychmiastową ulgę czym zasłużył sobie na przezwisko "dr Feelgood" i "Max Miracle". Warto dodać, że dr Feelgood był lekarzem wielkich sław, takich jak np. Nelson Rockeffeler, Elizabeth Taylor, Eddie Fisher, Elvis Presley czy Marilyn Monroe. Postaci z równie niezwykłą historią jest (i będzie) w przestrzeni Fordonu znacznie więcej, a pomysłodawczyni i autorka projektu zachęca do ich odkrywania.

- Dr Feelgood, dziś uznawany za postać raczej kontrowersyjną, to jedna z bardziej spektakularnych aplikacji. Podobnie jak "instalacja" z telewizorem. Na głównym planie mamy kobietę z jabłkiem, wpatrującą się w ekran telewizora, w którym zamiast ekranu znajduje się lustro. Lustro to w pewien sposób zniekształca, zakrzywia obraz, ale odbija przechodniów, przejeżdżające samochody, co nadaje tej aplikacji życie - opowiada dr Ewa Raczyńska-Mąkowska. - Zdecydowanie więcej jednak jest fotografii, które są może nie tyle zakamuflowane, ale wprowadzone w przestrzeń w sposób dyskretny, nieoczywisty. Czasami nie widać ich na pierwszy rzut oka. To właśnie ma stanowić ten element zaskoczenia.

Wizerunki te, opowiada nasza rozmówczyni, będą pojawiały się do końca września. Nie zabraknie także form przestrzennych, czego przykładem może być choćby artystyczna instalacja, która pojawiła się pod koniec czerwca przy synagodze, symbolizująca przejście Izraelitów przez Morze Czerwone. Już teraz dr Raczyńska-Mąkowska uchyla rąbka tajemnicy, że nie jest to ostatnia instalacja w takiej formie.

- We wrześniu w okolicy synagogi (na razie autorka nie zdradza szczegółowej lokalizacji - dop. aut.) pojawi się kolejna niespodzianka w formie 3D. Tym razem będą to postacie naturalnej wielkości (wśród nich m.in. nieżyjący już Wacław Wawrzyniak, burmistrz Fordonu w latach 1921-1939), do których także wprowadzone zostaną elementy mające na celu ożywienie tej formy - zapowiada dr Ewa Raczyńska-Mąkowska.

Przed nami także niespodzianki związane m.in. z "przekształceniem" elewacji spichlerza przy ul. Patrolowej, a 7 października finał i specjalna wystawa w synagodze.

Przypomnijmy, projekt rozpoczął się 1 pierwszego czerwca, a jego autorką i pomysłodawczynią jest dr Ewa Raczyńska-Mąkowska, kierownik Katedry Wzornictwa na Wydziale Sztuk Projektowych PBŚ. Szczególnym elementem tej inicjatywy są zdjęcia z archiwów bydgoszczan – fotografie osób, rodzin, mieszkańców Starego Fordonu: zarówno tych żyjących, jak i tych, którzy już odeszli.

- W tym roku mija 50 lat od włączenia Fordonu do granic Bydgoszczy. Ta symboliczna data utraty praw miejskich w połączeniu z trwającą rewitalizacją skłoniła mnie do myślenia o symbolicznym powrocie mieszkańców do swojego miasteczka – opowiada dr Ewa Raczyńska-Mąkowska.

Jak podkreśla, Fordon to przede wszystkim ludzie – różnorodność kulturowa, przywiązanie do miejsca, lokalny koloryt, historia, a w konsekwencji poczucie traconej tożsamości i proces jej ratowania. Powrotu, który ma teraz miejsce. Autorka projektu zebrała ponad dwieście fotografii, m.in. dzięki zasobom Stowarzyszenia Miłośników Starego Fordonu. Zdjęcia te zostały zeskanowane i opracowane graficznie. Artystycznie opracowane wizerunki mieszkańców będą pojawiać się w przestrzeni sukcesywnie – aż do października tego roku.

- Współcześnie obserwujemy wiele zmian. To efekt rewitalizacji, która odbyła się i odbywa w wielu miejscach w Fordonie. Z jednej strony obiektom przywracana jest dawna świetność. Z drugiej strony są liczne lokalizacje, o których się zapomina. Na pierwszy rzut oka niewidoczne, niepozorne. Ale także wymagające troski i zainteresowania - kontynuuje opowieść nasza rozmówczyni. - Dawni mieszkańcy, czy raczej: ich wizerunki, powracają do swojego miasta - teraz już dzielnicy - które jest rewitalizowane, a więc do tych starych-nowych miejsc, co tworzy zupełnie nową wartość. I do tych, które wciąż czekają na zmianę.