Kiedyś o gruźlicy mówiono „choroba biedaków”. Dziś wiadomo, że zarazić może się nią każdy - wykryciu tej oraz innych chorób pomagają bezpłatne badania profilaktyczne. Gdzie i jak można się badać?
<!** Image 2 align=none alt="Image 165814" sub="Spirometria, czyli badanie objętości i pojemności płuc, określające stan zdrowia układu oddechowego. Szczególnie palacze powinni pamiętać, by wykonywać je regularnie. Na zdjęciu pielęgniarka Aleksandra Giovanoli-Wizner i Leszek Pipowski
Fot. Archiwum">
Słysząc o profilaktyce, najczęściej myślimy o badaniach w kierunku wykrycia raka piersi lub raka szyjki macicy. To o nich bowiem głośno było, gdy pojawiła się możliwość bezpłatnych badań dla pań. By o wizycie, koniecznej dla zachowania zdrowia (i piękna) panie nie zapominały, specjalne zaproszenia wrzucano do skrzynek na listy. Dziś pacjentki, coraz bardziej świadome, same upominają się o wizyty. Warto pamiętać, że badania profilaktyczne - dla pacjentów bezpłatne - dotyczą także chorób odtytoniowych (w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc), prenatalnych, a także chorób układu krążenia i gruźlicy.
Zapobiegać zamiast leczyć
Na początek garść liczb. Profilaktyka raka piersi skierowana jest do pań od 50. do 69. roku życia, które nie wykonywały badań mammograficznych w ciągu ostatnich dwóch lat. - W tym wypadku badać powinny się osoby zdrowe - mówi Barbara Nawrocka, rzeczniczka kujawsko-pomorskiego oddziału NFZ. W 2010 roku z tych badań skorzystało blisko 45 tysięcy pań, NFZ zapłacił za nie 3,75 mln zł (z ponad 4 milionów złotych, które były właśnie zaplanowane na ten cel). Profilaktyka raka szyjki macicy przeznaczona jest dla pań w wieku 25-59 lat, które nie badały się pod tym kątem w ciągu ostatnich 3 lat. - Jeśli jednak lekarz zlecił badanie po 12 miesiącach od wizyty w ramach profilaktyki, pacjentka zostanie ponownie przebadana - dodaje Barbara Nawrocka. Na cytologię zgłosiło się w 2010 roku 47 340 pań. NFZ pokrył koszty w w kwocie 2 mln 365 tys.
<!** reklama>
Jak się okazuje, na ustępstwa fundusz idzie w przypadku badań prenatalnych, których celem jest wykrycie wad płodu. Badanie skierowane jest do pań ciężarnych, które ukończyły 35. rok życia. Mimo to, po konsultacjach zgodzono się na przyjmowanie dużo młodszych pacjentek. I tak w 2010 roku przyjęto 2 526 pań. Do tej pory tego typu badania dostępne były w Szpitalu Miejskim (informacje pod tel. 52 370 93 29) i Szpitalu im. Biziela (tel. 52 36 55 241), od tego roku można je wykonać także w NZOZ „Ikar” na ul. Fromborskiej (tel. 52 322 66 60) oraz w Toruniu (NZOZ Civis Vita). Pracownicy NFZ są z kolei niepocieszeni liczbą uczestników akcji profilaktycznych, skierowanych do palaczy, konkretnie z programu „Profilaktyka chorób odtytoniowych, w tym POCHP”. Tu bezwzględnym warunkiem pomocy sobie samemu jest ograniczenie lub rzucenie palenia. A to nie jest takie proste.
Z kolei z profilaktyki chorób układu krążenia mogą skorzystać pacjenci większości jednostek podstawowej opieki zdrowotnej - medycy sami powinni wnioskować, który chory kwalifikuje się do tego typu profilaktyki. Warunkiem jest wiek - profilaktyka skierowana jest do pacjentów w wieku 35, 40, 45, 50, 55 lat.
Jak się okazuje, ci, którzy rzadziej zaglądają do lekarskich gabinetów, też ochroną zdrowia są objęci. Pielęgniarki środowiskowe w tzw. trudnych środowiskach przeprowadzają ankiety, po przeanalizowaniu których wiedzą, czy dana osoba kwalifikuje się do leczenia pod kątem zapobiegania gruźlicy.
Nie tylko z NFZ
Powyższe pięć rodzajów badań profilaktycznych to badania finansowane przez NFZ. Ponadto mamy jeszcze możliwość kontrolowania zdrowia poprzez badania, za które płaci, m.in., miasto, województwo czy Unia. I tak palacze mogą korzystać z akcji w ramach Regionalnego Programu Profilaktyki Płuc, realizowanego od 2007 roku w Kujawsko-Pomorskim Centrum Pulmonologii. Włączyło się do niej 39 samorządów z regionu. To bardzo dużo.
Tymczasem do końca kwietnia do Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. Biziela można zgłaszać się na bezpłatne badania pod kątem wykrywania raka jelita grubego. W programie mogą wziąć udział osoby w wieku od 50 do 65 lat oraz osoby w wieku od 40 do 65 roku życia w przypadku gdy ich rodzice lub rodzeństwo chorowali na raka jelita grubego (informacje pod nr. tel. 52 371 49 12). Centrum Onkologii
z kolei przypomina, że w sobotę przypada światowy Dzień Walki z Rakiem - z tego powodu drzwi otwarte organizują szpitale onkologiczne. CO zaprasza tego dnia w godz. 10-14 do Studia Zdrowia Kobiety na przy pl. Wolności 1 na mammografię i cytologię (zasady przystąpienia do badań jak powyżej). Szczegółowe informacje pod tel. 52 322 95 40.
O zdrowie bydgoszczan dbają nie tylko ośrodki medyczne, ale też ratuszowy wydział zdrowia. W zeszłym roku tysiące uczniów objętych zostało programem ochrony przed tytoniem, młodzież intensywnie chroniła się przed próchnicą oraz edukowana była w kierunku zapobiegania nowotworom piersi, jąder. Uczniowie przechodzili badania w kierunku wyrycia jaskry i badania przesiewowe słuchu. Dorośli bydgoszcznie brali udział, m.in., w programach mających na celu poprawę jakości opieki nad matką i dzieckiem. Plany na ten rok są dopiero ustalane, wiadomo jednak, że większość programów się powtórzy. Dojdzie, m.in., program edukacyjno-diagnostyczny w kierunku HIV.
na ten sam temat
Adresy w sieci
Dokładny wykaz realizatorów programów profilaktycznych NFZ, wraz z danymi, dotyczącymi zapisów na badania, dostępny jest na stronie internetowej www.nfz-bydgoszcz.pl (zakładka „programy profilaktyczne”). Z uwagi na to, że część umów jest właśnie finalizowana, dostępny w Internecie spis może nie być aktualny. Szczegółowe informacje pacjenci uzyskają pod nr tel.: 52 325 27 06 i 52 325 28 96. Informacje o badaniach profilaktycznych są także na stronach internetowych szpitali pod hasłem „promocja zdrowia”.(ko)
Ze skierowaniem czy bez?
Badania profilaktyczne adresowane są do wszystkich osób w ściśle określonej grupie. Są one bezpłatne, na większość z nich nie trzeba mieć skierowania. Badania diagnostyczne zaś wykonywane są na podstawie skierowania lekarza rodzinnego lub lekarza specjalisty i wynikają z aktualnych potrzeb postawienia diagnozy bądź monitorowania stanu zdrowia pacjenta. Skierowanie na badanie musi być wystawione na obowiązującym druku. Badanie jest dla pacjenta bezpłatne, jeśli wykona je na pisemne zlecenie lekarza. W przypadku niektórych badań, np. USG, EKG, badań laboratoryjnych - lekarz powinien wskazać miejsce, w którym ubezpieczony może wykonać powyższe badania bezpłatnie.(www.nfz-bydgoszcz.pl)
Gimnazjaliści
na badania
Kuratorium i Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy przypominają o obowiązkowych badaniach dla gimnazjalistów, wybierających szkoły o profilu zawodowym. Na badanie należy zgłosić się w terminie, podanym w ustalonym przez ośrodek harmonogramie, razem z rodzicem. Trzeba pamiętać o zabraniu legitymacji szkolnej i dokumentacji medycznej ucznia (książeczka zdrowia, u uczniów leczonych - karty informacyjne z leczenia szpitalnego, kserokopia kartoteki z leczenia specjalistycznego, a w przypadku padaczki - aktualna opinia leczącego neurologa, łącznie z aktualnym badaniem EEG). Można rejestrować się telefonicznie: tel. 52 341 94 66, godz. 7-13, 52 341 94 04 i 52 341 94 70, godz. 10-16. Harmonogram na www.kuratorium.bydgoszcz.uw.gov.pl.
