Pacjenci 75 plus czują się zagubieni w nowym systemie bezpłatnych leków

Od 1 września seniorzy, którzy ukończyli 75 lat, mają dostęp do bezpłatnych leków. Czy, oprócz kryterium wieku, muszą spełnić jeszcze jakiś warunek?
Pacjent, by otrzymać receptę z uprawnieniem „S”, musi być zapisany do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. To ważne, bo niektórzy seniorzy dotychczas leczyli się prywatnie. Oczywiście, w dniu, w którym ktoś zgłosi się na wizytę, trzeba mieć ukończone 75 lat.
Kto może wystawiać recepty na bezpłatne leki?
Uprawnieni do tego są wyłącznie lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki POZ oraz lekarze wypisujący recepty pro auctore i pro familiae - chodzi tu o lekarzy, którzy mają prawo wykonywania zawodu, ale zaprzestali jego wykonywania. Pro auctore oznacza, że mogą wystawić je dla siebie, z kolei pro familiae - dla członków rodziny, np. małżonków czy rodzeństwa.
Część seniorów jest zaskoczonych, że takiej recepty nie otrzymają od lekarza specjalisty czy pracującego w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Dlaczego?
Pacjent zapisany w przychodni ma swoją dokumentację medyczną. A do niej nie mają wglądu specjaliści czy lekarze nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Marzeniem byłoby, aby każdy chory posiadał kartę elektroniczną. To ułatwiłoby sprawę, bo wówczas każdy lekarz mógłby sprawdzić, jakie leki zażywa dana osoba. Na razie jednak ta sprawa w Polsce nie jest uregulowana. Stąd resort zdrowia uznał, że nie byłoby kontroli nad używaniem leków przez seniorów. Zazwyczaj osoby starsze chodzą do kilku specjalistów. A oni wypisują leki na konkretne schorzenia, które leczą. Niestety, często pacjenci nie informują potem lekarzy POZ o ich przyjmowaniu. A to błąd, bo wiele leków wchodzi w interakcje.
A co w sytuacji, gdy nie ma lekarza POZ, który na co dzień opiekuje się seniorem, lub w razie wyjazdu takiego pacjenta np. do sanatorium?
Pod nieobecność naszego lekarza, możemy zgłosić się do innego, który wypisze receptę z uprawnieniem „S”. Pod jednym warunkiem, musi to być lekarz POZ, który pracuje w obrębie tej samej przychodni. W razie wyjazdu na wakacje lub do sanatorium radzę zaopatrzyć się wcześniej w receptę u swojego lekarza POZ lub zabrać ze sobą zapas leków, bo żaden lekarz w innej miejscowości nie wystawi seniorowi recepty na bezpłatne leki.
Czy osoby 75 plus uprawnione do korzystania z bezpłatnych leków mogą w aptekach otrzymać zamienniki?
Tak, ale one muszą również znajdować się w wykazie dla seniorów opublikowanym przez Ministerstwo Zdrowia. Nazwa handlowa jest, co prawda, inna, ale skład, dawka i postać musi być taka sama.
Na ministerialnej liście znalazło się 1129 preparatów i 68 substancji czynnych. Czy Pani zdaniem, jest ona przyjazna osobom 75 plus?
Choć lista wydaje się dość szeroka, ponieważ są na niej leki np. na nadciśnienie, kardiologiczne czy przeciwdepresyjne, to nie zaspakaja ona pełnych wymagań seniorów. Duży plus to umieszczenie tam leków o odpłatnościach 30 proc. i 50 proc., co znacznie odciąży budżet tej grupy pacjentów. Jednak pierwsze dni września pokazały, że nie wszyscy pacjenci są zadowoleni. Wielu z nich liczyło na więcej. Niektórzy spodziewali się, że wszystkie leki otrzymają za darmo, tymczasem choć mieli na recepcie oznaczenie „S”, to trafiły im się leki, za które musieli wnieść opłatę na warunkach ogólnych, stąd na recepcie wśród pięciu leków, był tylko jeden, za który nie musieli płacić.
Jakich leków zabrakło, Pani zdaniem, w wykazie?
Na pewno tych z odpłatnością ryczałtową, czyli za opłatą 3,20 zł, które najczęściej używają seniorzy. W praktyce wygląda to tak, że niektóre preparaty są droższe i wszystko co jest ponad limit i tak musi dopłacić pacjent. A proszę mi wierzyć dla wielu starszych osób wydanie nawet 10 złotych to spory kłopot. Na liście jest też za mało kropli do oczu, a jak wiadomo, te leki są drogie i również często stosowane przez osoby podeszłym wieku. Za mało jest insulin, bo raptem dwie. Pacjenci skarżą się też, że sporo leków ma odpłatność sto procent i brakuje ich na liście. Nie znajdziemy na niej żadnych witamin. Nie ma też antybiotyków, choć w tym przypadku to nawet lepiej, bo mogłyby być nadużywane przez seniorów. Poza tym pacjent nie może sugerować lekarzowi, jaki lek ma mu przepisać, bo to lekarz najlepiej wie, co jest dla pacjenta najlepsze. Cena leku nie może być tu wyznacznikiem.
Niektórzy seniorzy czują się zagubieni, bo choć lek znajduje się na liście, to i tak muszą za niego słono płacić. Nie wszyscy wiedzą, że bezpłatne leki przypisane są konkretnym schorzeniom...
No właśnie i stąd niepotrzebne nerwy. Tak jest chociażby w przypadku leków Xarelto czy Pradaxa, które są bardzo drogie. Kosztują nawet do 300 zł. Są to leki przeciwzakrzepowe stosowane także przez pacjentów kardiologicznych, tymczasem wskazaniem do refundacji jest tylko zakrzepica. Pozostali muszą płacić. Dlatego warto, aby seniorzy już w gabinetach pytali lekarzy, czy dany lek otrzymają za darmo. To pozwoli uniknąć rozczarowań.
Minister zdrowia Konstanty Radziwiłł zapowiedział jednak, że co dwa miesiące lista będzie modyfikowana...
I na to bardzo liczę. Tylko w tym roku na bezpłatne leki dla seniorów ministerstwo przeznaczyło 125 mln zł. Jednak padły obietnice, że z roku na rok lista będzie poszerzana i resort zdrowia przeznaczał będzie na ten cel o 15 procent więcej pieniędzy z budżetu państwa. Mam nadzieję, że to dopiero początek i kolejne zmiany przyniosą same korzyści dla pacjentów.
O co najczęściej, po opublikowaniu listy, pytają seniorzy farmaceutów?
Proszą o wgląd w listę, by upewnić się czy leki, które zażywają znajdują się na niej. W każdej aptece, oczywiście istnieje taka możliwość. Ale tu znów trzeba pamiętać, że leki przypisane są konkretnych schorzeniom, więc najlepszym źródłem informacji będzie lekarz. Warto też, by seniorzy pamiętali, że recepty z uprawnieniem „S” zrealizują w każdej aptece w całym kraju. Nie bez powodu o tym mówię. Na początku września jedna z sieci aptecznych wysłała do seniorów informacje, w których wymienione były adresy, gdzie można otrzymać darmowe leki. To spowodowało duże zamieszanie, bo ludzie myśleli, że tylko w tych podanych aptekach zrealizują takie recepty.

Pięć ważnych zasad

Przedstawiamy pięć ważnych zasad nowego systemu bezpłatnych leków, które powinni poznać seniorzy 75 plus, by z niego skorzystać.

- Każdy lek przypisany jest do konkretnego schorzenia. Dlatego nawet jeśli jest on na liście bezpłatnych leków, senior niekoniecznie dostanie go za darmo. Warto zatem upewnić się u lekarza, czy spełniony jest ten ważny warunek.

- Ukończony 75. rok życia to za mało. Lek musi znajdować się w wykazie 1129 preparatów opublikowanym przez Ministerstwo Zdrowia, a pacjent być zapisany do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

- Receptę mogą wypisać tylko lekarz POZ i pielęgniarka POZ. Jeśli chcemy otrzymać za darmo leki stosowane w schorzeniach przewlekłych, musimy najpierw wybrać się do swojego lekarza specjalisty po zaświadczenie ze szczegółowymi informacjami: jakie leki przyjmujemy, w jakich dawkach, przez jaki czas i w jakim schorzeniu. Potem takie zaświadczenie należy przedstawić lekarzowi POZ.

- Recept na darmowe leki nie dostaną pacjenci, którzy skorzystają z nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

- Na recepcie musi nie tylko znaleźć się symbol „S” (w polu „kod uprawnień dodatkowych”). Lekarz POZ powinien nanieść odpłatność jak dla pacjenta w warunkach ogólnych. Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, lista bezpłatnych medykamentów obejmuje leki, które do tej pory były wydawane pacjentom z odpłatnością 30- lub 50- procentową. I ta informacja musi znaleźć się na recepcie (pole „odpłatność”), pomimo że pacjent za specyfiki nic nie zapłaci. Farmaceuta nie ma możliwości wpisania na recepcie kodu uprawnienia dodatkowego określonego symbolem „S”.

Warto wiedzieć

Pięć ważnych zasad

Przedstawiamy pięć ważnych zasad nowego systemu bezpłatnych leków, które powinni poznać seniorzy 75 plus, by z niego skorzystać.

Każdy lek przypisany jest do konkretnego schorzenia. Dlatego nawet jeśli jest on na liście bezpłatnych leków, senior niekoniecznie dostanie go za darmo. Warto zatem upewnić się u lekarza, czy spełniony jest ten ważny warunek.

Ukończony 75 rok życia to za mało. Lek musi znajdować się w wykazie 1129 preparatów, opublikowanym przez Ministerstwo Zdrowia, a pacjent być zapisany do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Receptę mogą wypisać tylko lekarz POZ i pielęgniarka POZ. Jeśli chcemy otrzymać za darmo leki stosowane w schorzeniach przewlekłych, musimy najpierw wybrać się do swojego lekarza specjalisty po zaświadczenie ze szczegółowymi informacjami: jakie leki przyjmujemy, w jakich dawkach, przez jaki czas i na jakie schorzenie. Potem takie zaświadczenie należy przedstawić lekarzowi POZ.

Recept na darmowe leki nie dostaną pacjenci, którzy skorzystają z nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

Na recepcie musi nie tylko znaleźć się symbol „S” (w polu „kod uprawnień dodatkowych”). Lekarz POZ powinien nanieść odpłatność, jak dla pacjenta w warunkach ogólnych. Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, lista bezpłatnych medykamentów obejmuje leki, które do tej pory były wydawane pacjentom z odpłatnością 30- lub 50- procentową. I ta informacja musi znaleźć się na recepcie (pole „odpłatność”), mimo że pacjent za specyfiki nic nie zapłaci. Farmaceuta nie ma możliwości wpisania na recepcie kodu uprawnienia dodatkowego, określonego symbolem „S”.