Odkrycie chińskiego cesarza

Czarowną moc herbaty dla Europy odkryli Holendrzy i Anglicy podczas podboju Dalekiego Wschodu. Dla Anglików zresztą picie tego napoju stało się tradycją i rytuałem.

<!** Image 2 align=right alt="Image 40595" sub="Piękne filiżanki i - w skrzynce - „kwiaty miłości liczi” czyli ręcznie zwijane herbaciane liście, które po zaparzeniu przybierają formę kwiatów">Według podania indyjskiego, pewien święty dostał od bogów krzew herbaciany i wdzięczny za ten dar wędrował po świecie jako pątnik. W końcu dotarł do Chin i tam zainteresował ludzi nieznaną dotąd rośliną. Z kolei legenda chińska podaje, że cesarz Schen Nong (co oznacza Boski Rolnik) około 3 tys. lat p.n.e. odpoczywał pod drzewem herbacianym, gdy do czarki z gorącą wodą wpadło mu kilka liści herbaty. Zachwycił się smakiem i aromatem naparu, przekonał się, że ma on cudowny wręcz wpływ na przewód pokarmowy, nazwał drzewo cha i podarował je ludziom.

Herbaciane kraje

W czasach nowożytnych herbatę pierwsi zaczęli sprowadzać do Europy ówcześni globtroterzy - Holendrzy i Anglicy. Płacili za nią ogromną cenę. Do czasu, gdy odkryli dziko rosnące krzewy herbaty w indyjskiej prowincji Assam. Ten wiecznie zielony krzew o białych, wspaniale pachnących kwiatach na początku uprawiany był w Indiach. Po kilku latach angielscy farmerzy stwierdzili, że herbatę można zasadzić na Cejlonie. Górzysta wyspa okazała się wyśmienitym miejscem na uprawę herbacianych krzewów. Ze względu na swój klimat (herbata wymaga gorącego i wilgotnego powietrza, gleby nie zatrzymującej wilgoci oraz umiarkowanego nasłonecznienia) i ukształtowanie terenu, Cejlon stał się herbacianym rajem. Właśnie tu zrodziły się pierwsze herbaciane fortuny. Komu herbata „wyszła na zdrowie”? Przede wszystkim sir Thomasowi Liptonowi, który dorobił się majątku sprzedając w swoich sklepach w Anglii czystą cejlońską herbatę.

Co dziesięć dni

Herbatę uprawia się w gorącej strefie klimatycznej między 42 stopniem szerokości geograficznej północnej, a 33 stopniem szerokości geograficznej południowej. Jest wiecznie zieloną rośliną, ma skórzaste liście, małe, białe lub różowe wonne kwiaty i niewielkie, brązowe, zdrewniałe owoce.

Wyróżnia się dwie podstawowe odmiany herbaty: chińską i assamską. Ta pierwsza jest drzewem osiągającym od 3 do 4 metrów. Odmiana assamska to drzewo dziko rosnące w Indiach i Indochinach, osiągające wysokość 15-20 metrów. Uprawia się też ich mieszańce - herbatę gruzińską i cejlońską.

<!** reklama left>Czas zbierania herbaty zależy od tego, gdzie znajduje się plantacja, na przykład na Cejlonie herbatę zbiera się co 10 dni! Zbieraczka może dziennie zebrać ok. 30 tysięcy pędów. Najlepszą herbatę wytwarza się z najmłodszych listków. Jest wtedy bardziej aromatyczna. Herbaty zielone pochodzą z tych samych drzew co czarne, tyle tylko że w trakcie produkcji nie są poddawane procesowi fermentacji. Legenda głosi, iż czarna herbata powstała przypadkowo, w wyniku zmoknięcia (powodującego fermentację) ładunku zielonej herbaty, przewożonej kliprem do Anglii.

Pomocny napar

Napar z liści krzewu herbacianego od wieków jest stosowany do celów leczniczych. Najbardziej aktywnym związkiem występującym w herbacie jest alkaloid kofeina, nazywany też teiną. Dzięki tym substancjom herbata jest doskonałym środkiem pobudzającym, moczopędnym i ściągającym. Wspomaga trawienie, oczyszcza organizm, zmniejsza bóle głowy. Zawarte w niej dodatkowo przeciwutleniacze pomagają zachować dobre zdrowie i uniknąć chorób zwyrodnieniowych. Jeden z przeciwutleniaczy - polifenol - uznawany jest za czynnik przeciwdziałający rakowi skóry.

Badania dowodzą, że herbata może być pomocna też w walce z innymi postaciami raka. Może zapobiegać chorobom krążenia i wątroby, a także zawałom serca.Nie należy jednak przekraczać 600 mg dziennie, czyli około 10-12 szklanek herbaty. Zbyt duże spożycie teiny może wywołać niekorzystne objawy uboczne, na przykład nadmierną pobudliwość, uczucie niepokoju, przyspieszenie oddychania i nasiloną potliwość.

Przyczynia się także do utraty wapnia i magnezu z kości, ułatwiając w ten sposób rozwój osteoporozy.