Badacze ustalili, że ludzie ruszali na odległe wyprawy już w epoce kamienia. W jaki jednak sposób potrafili wracać z dalekich podróży do domu? Sensacyjne odkrycie kamiennej mapy wyjaśnia tę zagadkę.
<!** Image 2 align=none alt="Image 161474" sub="Licząca ponad 13,5 tys. lat mapa
z Abauntz, która zmieniła naszą wiedzę
o ludziach epoki lodu / Fot. theta">Tajemniczy artefakt z czasów platońskiej Atlantydy hiszpańscy archeolodzy odkryli już w 1993 r. w trakcie prac wykopaliskowych, prowadzonych w jaskini Abauntz na terenie Nawarry. To płaski kawałek piaskowca, szeroki na 17, długi na 12 centymetrów i gruby na około 2 cm. Na tej niewielkiej, łatwej do przenoszenia kamiennej płytce wyryto wiele znaków. Wyryto je aż 13 tys. 600 lat temu.
Kamienna płytka była jednak przez wiele lat zagadką dla uczonych. Dopiero ekspertom z uniwersytetu w Saragossie, pracującym pod kierunkiem dr Pilar Utrilla, udało się odkryć znaczenie widocznej na kamieniu sieci linii - prostych i zakrzywionych - oraz występujących wśród nich symboli.
Analizy artefaktu prowadzone przy użyciu zaawansowanych technik komputerowych trwały długo, wreszcie dr Utrilla ujawniła zaskakujące ustalenia swojego zespołu. Okazało się, że na płytce z piaskowca, znalezionej w jaskini Abauntz, była wyryta mapa. Najstarsza mapa na świecie!
<!** reklama>Mapa z ery lodu przedstawiała okolicę jaskini, w której ją znaleziono. Naukowcy odcyfrowali wyryte w kamieniu symbole przedstawiające pobliską rzekę i dwa jej dopływy, a także oznaczenia brodów pozwalających pokonać te terenowe przeszkody. Stwierdzono też, że na mapie są zaznaczone dwie widoczne z jaskini Abauntz góry, stanowiące punkty orientacyjne. Wśród znaków topograficznych usytuowane były ryty przedstawiające jelenia, renifera oraz stado kozic, pasących się przy wąwozie.
- Możemy z pewnością powiedzieć, że naszkicowano tu mapę okolicy jaskini, bo wyryty krajobraz zgadza się z geografią tego regionu - oznajmiła mediom dr Utrilla. - Nie mamy pewności, w jakim celu wykonano tę tabliczkę 13 tysięcy 600 lat temu, ale musiała być ważna dla tworzących ją ludzi. Być może w ten sposób zarejestrowano, gdzie znajdowały się obszary bogate w zwierzynę, jaja ptaków, grzyby lub dobrej jakości krzemień do wykonywania narzędzi.
Niektórzy znawcy tamtej odległ ej epoki sugerowali też, że mapa może zawierać informacje na temat magdaleńskich sanktuariów, czyli świętych miejsc ludzi z tzw. kultury magdaleńskiej, którzy korzystali z groty Abauntz.
Co istotne, po opublikowaniu odkrycia dr Utrilla, wielu uczonych zajmujących się kulturą magdaleńską przypomniało sobie, że w przeszłości kolejne pokolenia archeologów natrafiały na artefakty sprzed kilkunastu tysiącleci, pokryte liniami i wizerunkami zwierząt, ale nikomu dotąd nie udało się odcyfrować, jakie informacje na tych przedmiotach są utrwalone. Możliwe więc, że muzealne magazyny kryją inne jeszcze mapy z epoki kamienia. Jeśli tak, to można się spodziewać kolejnych odkryć dokonanych nie na wykopaliskach, lecz w pokrytych kurzem magazynach.
Ludzie z tamtej epoki i tego regionu potrafili kreślić mapy. Jednak aby z takich map korzystać, musieli umieć wskazywać kierunki geograficzne. Czy ludzie kultury magdaleńskiej potrafili odczytywać znaki na niebie, czyli określać pozorny bieg Słońca, Księżyca i gwiazd? Okazuje się, że wiedzieli sporo o astronomii. Dowodzi tego opublikowane już dziesięć lat temu, uznane wówczas za sensację, odkrycie niemieckiego naukowca dr. Michaela Rappengluecka z Uniwersytetu Monachijskiego.
Według dr. Rappengluecka, lud, który wykonał powszechnie znane malowidła zwierząt w jaskiniach dzisiejszej Francji i Hiszpanii, posługiwał się kalendarzem. Niektóre z datowanych na XIV tysiąclecie p.n.e. malowideł naskalnych w słynnej jaskini Lascaux we Francji to księżycowy kalendarz. Z kolei podobne wiekiem obrazy ze ścian jaskini Cueva di El Castillo w górach Pico del Castillo w Hiszpanii to mapa nieba.
- To przedstawienie konstelacji zwanej Koroną Północy - stwierdził dr Rappenglueck.
Podobnych dowodów w minionych latach niemiecki uczony znalazł znacznie więcej. Włącznie z przenośnym kalendarzem, wyrytym na kawałku kości mamuta i zawartym w formie uzbrojonego mężczyzny.
Odkrycia naukowców potwierdzają, że w XIV tysiącleciu p.n.e. namalowano mapę nieba w Cueva di El Castillo. Niespełna dwa tysiące lat później, około roku 11 tys. 600 p.n.e., również w Hiszpanii, powstała mapa okolic Abauntz. Te i wiele innych odkryć wskazują, że wiedza i kultura ludzi z epoki kamienia były znacznie bardziej rozwinięte, niż dotąd zakładała nauka.
Fakty. Kultura magdaleńska
To jedna z kultur późnego paleolitu, występująca w Europie Zachodniej i Środkowej 20-10 tys. lat temu.
Nazwa wywodzi się od miejscowości La Madeleine w departamencie Dordogne we Francji.
Do kultury magdaleńskiej zalicza się odkryte w jaskiniach, głównie Francji i Hiszpanii, malarstwo naskalne. Najsłynniejsze są malowidła z grot Altamira i Lascaux.
