Koronowskiej synagodze bije dzwon

Za ponad milion złotych Koronowo chce zaadaptować XIX-wieczną synagogę na cele kulturalno-oświatowe. Wkrótce o losie tego cennego zabytku zadecydują radni województwa.

<!** Image 3 align=none alt="Image 186992" sub="Budynek dawnej synagogi w Koronowie nadaje się do natychmiastowego remontu. Pomóc może sejmik województwa. Fot.: Andrzej Maziec">

Synagoga przy ulicy Szkolnej w Koronowie jest dziś niemal ruiną. Ma dziurawy dach, zawilgocone ściany, powybijane szyby. Budynek wymaga natychmiastowego remontu.

A historię ma bogatą. Została zbudowana w 1856 roku. Służyła Żydom kilkadziesiąt lat. W okresie międzywojennym większość ludności tego wyznania wyemigrowała, a pozostali w Koronowie członkowie gminy żydowskiej w 1938 roku sprzedali synagogę lokalnemu Towarzystwu Gimnastycznemu Sokół. W czasie wojny Niemcy urządzili tu magazyn, a po wojnie Polacy przerobili synagogę na kino „Brda”. W latach 90. XX wieku budynek wrócił do „Sokoła”, ale organizacja nie miała pieniędzy na remont. Od niedawna synagoga jest własnością gminy, która chce uratować obiekt.

<!** reklama>

- Przygotowaliśmy projekt przebudowy i renowacji budynku synagogi w Koronowie wraz ze zmianą sposobu użytkowania na cele kulturalno-oświatowe. Wniosek złożyliśmy do Urzędu Marszałkowskiego. Całkowita wartość wniosku to ponad milion złotych, a wniosek o dotację dotyczy kwoty ponad 932 tys. złotych - mówi Rafał Gibas z Urzędu Miejskiego w Koronowie.

Plan przewiduje, że budynek zostanie gruntownie - od fundamentów po dach - wyremontowany wraz z odtworzeniem detali architektonicznych. W ramach przebudowy miałby zostać przywrócony pierwotny układ przestrzenny. Znikną, między innymi, ściany wewnętrzne i piece kaflowe, postawione na potrzeby kina. Pojawiłyby się znowu okna, które wiele lat temu zamurowano, a wewnątrz zostałaby wybudowana antresola. W tak przygotowanym obiekcie mogłyby odbywać się koncerty, wystawy i zajęcia edukacyjne. Mieszkańcy Koronowa przyklaskują pomysłowi.

- Budynek powinien służyć ludziom, tak jak to było przez wiele lat - mówi pani Anna, którą spotykamy w pobliżu synagogi.

Burmistrz Koronowa, Stanisław Gliszczyński, dostał na razie nieoficjalną informację, że Zarząd Województwa nie zarekomendował radnym sejmiku dofinansowania dla synagogi.

- O ile wiem, rekomendacje dotyczą tylko kościołów w Byszewie, Wierzchucinie Królewskim, Łąsku Wielkim, Koronowie i Mąkowarsku. Ale nie składamy broni. Wystosowaliśmy apel o wsparcie do wszystkich możliwych insytucji, także do wojewódzkiego konserwatora zabytków, według którego koronowska synagoga należy do kulturowego dziedzictwa naszego regionu - mówi burmistrz Stanisław Gliszczyński.

Pomoc zadeklarował radny sejmiku Marek Witkowski. - Projekt adaptacji budynku jest bardzo udany i zasługuje na realizację. Będę starał sie przekonać radnych i marszałka do poparcia projektu - zapewnia radny.

Wicemarszałek Edward Hartwich podkreśla, że Koronowo dopiero pierwszy raz stara się o dofinansowanie remontu synagogi i że mogło zrobić to wcześniej, na przykład w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji, na który otrzymało 2,38 mln zł z RPO. Ostateczną uchwałę przyjmą radni sejmiku województwa na poniedziałkowej sesji.